2.2. Тексеру комиссиясы қызметінің деректер базасын әзірлеу
Дүкеннің мәліметтер базасының ER диаграммасы 2.13-суретте көрсетілген.
Сурет 2.8-er-дерекқор диаграммасы
"Компоненттер мен дербес компьютерлерді сату дүкені" мәліметтер базасы 6 кестеден тұрады - "келу", "жеке компьютерлер",
"Жеткізуші"," Қойма"," Тұтыну", " Компоненттер [6].
"Жеткізуші" кестесі тауар жеткізушілері туралы деректерді сақтайды.
"Дербес компьютерлер", "компоненттер", "қойма" кестелері дүкендегі жабдықтар туралы ақпаратты сақтайды.
"Шығыс", "кіріс" кестелері - қоймадағы тауарлар туралы деректерді сақтайтын кестелер.
Төменде жобаланған кестелердің сипаттамалары берілген.
"Келу" кестесі-кесте қоймадағы тауарлар туралы деректерді сақтайды (2.5-кесте).
Кесте 2.5-Келу
Өріс атауы
|
Деректер түрі
|
Мақсаты
|
Келу нөмірі
|
int
|
Тауардың келуі
|
Номер ПК
|
int
|
Дербес компьютер
|
Нөмірі
жинақтаушы
|
int
|
Жинақтаушы
|
Қойма нөмірі
|
int
|
Қойма
|
Номер комплекта
|
int
|
Жиынтығы
|
Сатып алу бағасы
|
int
|
Тауарды сатып алу бағасы
|
Сомасы
|
int
|
Сомасы
|
"Жеткізуші" кестесі тауар жеткізушілері туралы деректерді сақтайды.
Кесте 2.6-Жеткізуші
Өріс атауы
|
Деректер түрі
|
Мақсаты
|
Жеткізушінің нөмірі
|
int
|
Жеткізуші идентификаторы
|
Шифр
|
int
|
Жабдық шифры
|
Атауы
|
vаrсhаr(50)
|
Жабдық атауы
|
Адрес
|
vаrсhаr(50)
|
Жеткізушінің мекен-жайы
|
Телефон
|
int
|
Жеткізушінің телефоны
|
Кесте "дербес компьютерлер" - кесте дүкенде жабдықтар туралы ақпаратты сақтайды (кесте 2.7).
Кесте 2.7-дербес компьютерлер
Өріс атауы
|
Деректер түрі
|
Мақсаты
|
ДК нөмірі
|
int
|
ДК идентификаторлары
|
Атауы
|
vаrсhаr(50)
|
Дербес шоттың атауы
компьютер
|
Саны
|
int
|
Саны дербес
компьютер
|
Сатып алу бағасы
|
int
|
Сатып алу бағасы, дербес
компьютерлер
|
Бағасы іске асыру
|
int
|
Сату бағасы " дербес
компьютерлер
|
Кесте "Комплектующие" - сақтайды жабдықтар туралы ақпарат дүкенде (кесте 2.8).
Кесте "Комплектующие" - сақтайды жабдықтар туралы ақпарат түпнұсқада (кесте 2.8).
Кисте 2.8-Компонент
Өріс атауы
|
Түрі
деректер
|
Мақсаты
|
Жинақтаушы нөмір
|
int
|
Жинақтаушы Идентификатор
|
Наименование
|
vаrсhаr(50)
|
Жиынтықтаушы заттың атауы
|
Саны
|
int
|
Жинақтауыш саны
|
Сатып алу бағасы
|
int
|
Сатып алу бағасы жиынтықтаушы
|
Бағасы іске асыру
|
int
|
Компоненттерді сату бағасы
|
Кесте "қойма" - кесте дүкенде жабдықтар туралы ақпаратты сақтайды (кесте 2.9).
Кесте 2.9-Қойма
Өріс атауы
|
Деректер түрі
|
Мақсаты
|
Қойма нөмірі
|
int
|
Қойма идентификаторы
|
Атауы
|
vаrсhаr(50)
|
Тауардың атауы
|
Тобы
|
vаrсhаr(50)
|
Қоймада жабдықтар тобы
|
Өріс атауы
|
Деректер түрі
|
Мақсаты
|
Шығыс нөмірі
|
int
|
Тауардың келуі
|
ДК нөмірі
|
int
|
Дербес компьютер
|
Нөмірі
жинақтаушы
|
int
|
Жинақтаушы
|
Қойма нөмірі
|
int
|
қойма
|
Жиынтық нөмірі
|
int
|
Жиынтығы
|
Цена продаж
|
int
|
Тауарды сатып алу бағасы
|
Сомасы
|
int
|
Сомасы
|
Саны
|
int
|
Жиынтық саны
|
"Шығыс" кестесіне қоймадағы тауарлар туралы деректер енгізіледі. Кесте 2.10-Шығыс
2. Бағдарламалық іске асыру қосымшалар
2.2. Бағдарламаның мақсаты
Тексеру комиссиясы қызметінің ДБ тауарларды есепке алуға және клиенттерге қызмет көрсетуге арналған. Пайдаланушы режимі-ақпаратты енгізу, өңдеу және сақтау мақсатында жұмыста тікелей пайдалану үшін.
Қосымшаның негізгі операциялары:
- қоймадағы тауарлар тізімін қалыптастыру;
- тауар жеткізушілердің тізімін қалыптастыру;
- шығыстарды ресімдеу;
- приходтарды есепке алу;
- ДК және жиынтықтауыштарды сату;
- жабдық бағасын есептеу функциясы;
- есептер.
2.2. Интерфейсті құрудың негізгі принциптері
Бағдарламалық жасақтаманы жобалау кезінде пайдаланушы интерфейсін құру маңызды рөл атқарады. Оның маңыздылығы-интерфейс бойынша бағдарламамен жұмыс істейтін қолданушы оны тұтастай бағалайды. Графикалық интерфейс пайдаланушыға арнайы бағдарламалау дағдыларын талап етпей, дерекқормен ыңғайлы жұмыс істеуге мүмкіндік береді [4].
Деректер базасын бағдарламалау бүгінгі таңда бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу саласындағы ең маңызды және сұранысқа ие бағыт болып табылады, өйткені мәліметтер базасы ақпараттың үлкен көлемін сақтауға және онымен тиімді жұмыс істеуге көмектеседі. Бүгінгі таңда мәліметтер базасы адам қызметінің әртүрлі салаларында қолданылады. Мысалы, мәліметтер базасында университет студенттері, дүкен өнімдері, түрлі құжаттар мен суреттер туралы ақпарат сақталады. Соңғы пайдаланушының мәліметтер базасымен жұмыс жасауына ыңғайлы болу үшін бағдарламашылар графикалық интерфейсі бар қосымшаларды әзірлейді. Пайдаланушыны дербес компьютермен байланыстыру жолдары:
а) жүйені мәтіндік режимде жүйеге сәйкес келетін қажетті командаларды енгізу арқылы басқаруға болады;
б) пайдаланушы компьютер қойған сұраққа жауап беретін диалог;
в) пайдаланушы нысандарды толтыра отырып, қажетті өрістерге қажетті деректерді енгізеді;
г) компьютер пайдаланушыны жүйені басқарудың белгілі бір опцияларымен қамтамасыз етеді.
Компьютер мен пайдаланушының байланыс түрлері:
а) формалар;
б) тікелей айла-шарғы жасау; в) командалар тілдері;
г) сұрақтар мен жауаптар.
Пайдаланушы интерфейсін құрудың негізгі принциптері [5]:
- қарапайымдылығы. Процесті басқару үшін түсінікті тілде және тиімді пайдалану керек;
- белгілі бір нормалар белгіленуі керек және оларға қайшы келмеуі керек;
- ең аз ақпаратты енгізу керек. Мүмкіндігінше азайту ұсынылады;
- жүйеде көмек көрсетудің негізгі критерийі-командалардың саны мен сапасы, қате туралы хабарламалардың түрі; пайдаланушы қате туралы хабарламаларды түсінуі керек;
- тәжірибелі және тәжірибелі емес интерфейс пайдаланушылары үшін жасалуы керек. Яғни, егер біреуі иерархиялық түрде түсіндірілсе, екіншісі пернелер мен түймелердің тіркесімінде.
Пайдаланушының графикалық интерфейсін басқару құралдары.
"Басқару" - нақты әлемдегі пайдаланушыларға таныс нысандарды ауыстыруға қызмет ететін жүгірткілер, түймелер, кадрлар (кадрлар), қосқыштар және т.б. сияқты интерфейс компоненттерінің жалпы термині. Графикалық интерфейсті басқару құралдарының мақсаты:
- түймелер опцияны таңдау немесе оқиғаны шақыру үшін қолданылады (мысалы, ішкі бағдарламаны іске қосу);
- қосқыштар пайдаланушы белгіленген тізімнен мәнді таңдайтын таңдау түймелеріне ұқсас, бірақ бұл жағдайда пайдаланушы тізімнен бірнеше мәнді таңдай алады;
- мәтіндік ақпарат үшін тегтер мен мәтіндік блоктар қолданылады. Олардың арасындағы айырмашылық мәтіндік өрістер болып табылады, пайдаланушыға мәтіндік деректерді өрістерге енгізуге мүмкіндік береді, ал тегтер өрістері тек мәтінді, кеңестер түрін, пайдаланушы командаларын және т.б. көрсету үшін қолданылады.
Кестелер деректерді сақтауға қызмет етсе, пішіндер оларды кестелерде көрсетуге және басқаруға қызмет етеді. Пішін-бұл кестелерге деректерді енгізуге және өңдеуге арналған сыртқы графикалық интерфейс. Сонымен қатар формалар деректерді көрсету үшін қолданылады. Жазбалар тізімінің орнына пішінде қосымша таңдау тізімдері, Мәтін өрістері, графика және басқа да көптеген басқару элементтері орналасуы мүмкін.
Негізінен, пішіндер-бұл дерекқорды пайдаланушы достық интерфейс арқылы деректермен өзара әрекеттесетін толыққанды қосымшаға айналдыруға мүмкіндік беретін құрал.
Пішіндерді құрудың екі негізгі әдісі бар: пішін жасау шеберін пайдалану және дизайн режимінде пішіндер жасау. Соңғы әдіс күрделі пішіндерді жасау үшін қолданылады және панель құралдарын пайдалану ережелерін білуді қажет етеді басқару элементтері және пішін дизайны. Кестелер арасында байланыс жасағаннан кейін біз осы оқулықпен жұмысты аяқтауда осы әрекеттерді сипаттаймыз.
Примеры средств управления графического интерфейса пользователя представлены на рисунке 3.1.
Сурет 3.1-графикалық пайдаланушы интерфейсі құралдарының мысалы
2.2. Қосымшамен жұмыс
Бұл қосымшаның негізгі формасы-таңдалған операциялармен жұмыс істеу үшін пішіндер ашылатын батырмалар жиынтығы [5]. Негізгі мәзірге кіру үшін сізге кіру керек, яғни база қорғалған (3.2-сурет).
3.2-сурет-ДБ пайдаланушысының деректерін енгізу келесі-енгізілген деректерді тексеру
(3.3-сурет).
3.3-сурет-деректерді тексеру
Негізгі форма қосымшаны авторландырғаннан кейін бірден пайда болады (3.4-сурет).
Сурет 3.4-қосымшадағы негізгі мәзір
Пішін жеті батырмадан тұрады. Негізгі форма бағдарламаның қажетті бөліктеріне өтуге арналған. Негізгі нысанда орналасқан түймелер:
- "Компоненттер мен дербес компьютерлер дүкені "- бұл батырма"бағдарлама туралы" форманы тудырады. Бұл форма дүкенмен танысу үшін қажет. Бұл пішінді шақыру үшін негізгі мәзірдегі батырманы басу керек (3.5-сурет);
Сурет 3.5 - "бағдарлама туралы" форма терезесі
- "Келу" - бұл батырма"келу" пішінін тудырады. Бұл нысан тауарларды тіркеуге, қоймадағы есепке алуға және жеткізушілер туралы мәліметтерді енгізуге арналған(3.6-сурет);
Бұл форманы шақыру үшін сізге қажет:
а) қосымшаны іске қосу;
б) басты формада бас мәзірге кіру батырмасын басу, "келу"батырмасын басу;
- "Келу" - бұл батырма"келу" пішінін тудырады. Бұл нысан тауарларды тіркеуге, қоймадағы есепке алуға және жеткізушілер туралы мәліметтерді енгізуге арналған(3.6-сурет);
Бұл форманы шақыру үшін сізге қажет:
а) қосымшаны іске қосу;
б) басты формада бас мәзірге кіру батырмасын басу, "келу"батырмасын басу;
Сурет 3.7 - "Шығыс"пішінінің терезесі
- "Дербес компьютерлер" - бұл батырма пішінді шақырады
"Дербес компьютерлер". Бұл нысанда дербес компьютерлер туралы барлық ақпарат сақталады (3.8-сурет);
Сурет 3.8 - "дербес компьютерлер"нысаны
Мәтінмәндік мәзір келесі элементтерден тұрады:
- бағдарлама туралы;
- анықтама;
- құжатты басып шығару;
- күннің акциялары;
- тауарлар каталогы.
- "Компоненттер" - бұл батырма"компоненттер" түймесін шақырады. Бұл форма "компоненттер" формасына ұқсас, оның құрамдас бөліктері туралы ақпаратты сақтаудан басқа (3.9-сурет);
3.9-Сурет - "Жинақтауыштар"Нысаны
- "Қойма" - бұл батырма" қойма " нысанын шақырады, оның мақсаты тауарларды есепке алу болып табылады. "Қойма" нысаны келесі әрекеттерге арналған:
а) "бағдарлама туралы" батырмасы дүкен туралы ақпаратты көрсетеді;
б) "Анықтама" батырмасы деректер базасымен жұмыс істеу кезінде көмек шақырады (3.10-сурет);
Сурет 3.10 - "Анықтама"Батырмасы
в) "құжатты басып шығару" батырмасы қажетті құжаттарды басып шығаруға арналған (3.11-сурет және 3.12-сурет)
Сурет 3.11 - "құжатты басып шығару"батырмасы
3.12-сурет-Құжаттарды басып шығару терезесі
Сол сияқты, "күннің акциялары" және "тауарлар каталогы" түймелері дүкеннің жабдықтары туралы ақпарат береді.
Пішіндер экрандағы өзара байланысты мәліметтер базасын пайдаланушыға ыңғайлы түрде енгізуге және көруге арналған. Нысанын болады басып шығару, сондай-ақ қолдануға панельдерді жасау үшін басқару қосымшада көрсетілген.
Деректер базасының кестелерінің жазбаларын көргіңіз, енгізгіңіз немесе өңдегіңіз келетін кез-келген пішін алдын-ала жасалуы керек. Пішінді әзірлеуге дайындық барысында деректерді қай кестелерден көрсету керек, формада қандай өрістер ұсынылуы керек, есептелген өрістер қажет пе, дизайн үшін қандай графикалық элементтер қолданылатынын анықтау қажет.
Бір кестелік пішінді пайдаланушы форма конструкторы режимінде немесе шебердің көмегімен жасай алады. Бірінші жағдайда, құру бос формадан басталады және дизайн толығымен пайдаланушыға жүктеледі. Бір кестелік пішінді жасау үшін форма шеберін немесе автоформалар командасын қолданған жөн.
Пішінді жасауды бастау үшін дерекқор терезесінде пішін бетбелгісін таңдап, [Жасау] түймесін басу керек. Ашылған тілқатысу терезесі жаңа форма пішінді құру режимдерінің бірін таңдауға мүмкіндік береді: Конструктор, форма шебері, Автоформа: бағанда, Автоформада: таспа, Автоформа: кесте, Диаграмма, жиынтық кесте.
Кез-келген, тіпті ең талап етілетін талғамға сәйкес келетін пішіндерді дизайнердің көмегімен жасауға болады. Шебердің көмегімен формаларды тез құру және оларды дизайнердің көмегімен одан әрі жетілдіру тиімді.
Пішін шебері бір кесте немесе бірнеше өзара байланысты кестелер үшін пішін жасай алады. Тек бір кестені таңдағанда пішіндерді жасауға болады: бір бағанда, таспада немесе кестеде.
Бір бағандағы пішін өрістері дұрыс ретпен орналастырылған тек бір жазбаның деректерін көру үшін бағандар түрінде көрсетіледі.
Таспа пішіні экранда қанша орналастыруға болатынына байланысты бір немесе одан да көп жазбаларды көрсетеді.
Кесте формасы деректерді әдеттегі кесте түрінде көрсетеді, бірақ кестелерден айырмашылығы, ол шығатын өрістерді таңдай алады.
Пішін шебері қолданушыға кестеге қандай өрістер кіретінін анықтауға және оның дизайн стилін таңдауға мүмкіндік береді. Пішін жасау үшін кестені таңдау жаңа пішін терезесінде де, пішін жасау шеберінің бірінші тілқатысу терезесінде де жасалуы мүмкін. Автоформа командаларының көмегімен: бағанда, Автоформада: таспа және Автоформа: кесте берілген кестеге арналған формалар жасалады, олар шебер жасаған формалардан ерекшеленеді, өйткені олар кестенің барлық өрістерін қамтиды және дизайн стилін таңдауға мүмкіндік бермейді. Бұл командалар пайдаланушымен диалогқа түспестен және пішіндерді Конструктор режимінде көрсетпестен, оны пішін режимінде экранға шығарады, яғни кестедегі мәндермен толтырылады. Пішін салынған кесте жаңа пішін терезесінде таңдалғанын ескеріңіз. Шебер жасаған Форма, кез-келген Автоформа командасы жасаған форма сияқты, пайдаланушының талаптарына сәйкес өңделуі мүмкін. Өңдеу форма конструкторы режимінде орындалады [7].
Достарыңызбен бөлісу: |