Оқушылар тақырыпты анықтаған соң, мұғалім мəтін мазмұнына көпір болатын сұрақтар қояды:
«Көгершін құмырсқаға қалай көмектесті?», «Құмырсқа ше?», «Көгершін
мен құмырсқаның əрекетінен қандай ой түйдіңдер?»
тістеген бұтағы бар көгершін суға кетіп бара жатқан құмырсқаны көреді де, аяп, бұтағын оның үстіне тастайды.
Құмырсқа бұтаққа жабысып, толқынның айдауымен судың жиегіне шығып, аман қалады. Мұның артынша манағы көгершін өзеннің жағасына қонып, бір аңшының құс аулауға құрып қойған торының астындағы бидайды теріп жей бастайды. Аңшы көгершінді ұстап алуға даярланып жатқанын құмырсқа көріп, аңшының аяғын қатты шағып алады. Аңшы торды жібере салғанда көгершін көтеріліп ұшыпкетеді.
Спандияр Көбеев
Берілген сұрақтарға жауап беру ұйымдастырылады.
Мұғалім мəтінді іштей түсініп оқуды қадағалайды.
2.1 Мəтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау.
4.2.1.1* –
əңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мəтін түрлерін жəне олардың құрылымдық бөліктерін анықтау.
(Ж) Мəтін түрлерін анықтау. Сызба арқылы əңгімелеу мəтінінің бөліктерін табу.
Оқушылар мəтін түрлерін анықтап, сызба арқылы əңгімелеу мəтінінің бөліктерін табады.
(МК), (Ұ) Мəтіндегі қарамен жазылған сөйлемдерді салыстыру. Жай жəне құрмалас сөйлем туралы түсінік беру.
Мұғалімнің көмегімен «Аңшы көгершінді ұстап алуға даярланып жатқанын құмырсқа көріп, аңшының аяғын қатты шағып алады. Аңшы торды жібере салғанда көгершін көтеріліп ұшып кетеді»сөйлемдерінің бір-бірінен өзгешелігі анықтатылып, əр сөйлемде қанша ой берілгені тапқызылады. Бірінші сөйлемнің тыныс белгісіне көңіл аударылады. Құрмалас сөйлем құрамындағы жай сөйлемдердің арасына жазуда үтір қойылатыны түсіндіріледі.
Күрделі ойды білдіру үшін құрмалас сөйлем қолданылатыны танытылады. Мұғалім С. Көбеевтің «Құмырсқа мен көгершін» мəтініндегі «Бір құмырсқа сусап, су ішуге өзенге келеді» сөйлемін кесте бойынша талдаудың үлгісін ұсынады: Бір құмырсқа сусап, су ішуге өзенге келеді – құрмалас сөйлем, өйткені ол екі жай сөйлемнен тұрады.
Бірінші жай сөйлем – Бір құмырсқа сусап, екінші жай сөйлем – су ішуге өзенге келеді. Бір құмырсқа сусап, су ішуге өзенге келеді
