Еуразия технологиялық университетінің Хабаршысы. 2021. №2
56
МҒТАТ 55.55.33
М.Е. Жамалов
1
1
Еуразиялық технологиялық университеті, Алматы қ., Қазақстан,
ҚОҚЫС МӘСЕЛЕСІ ЖӘНЕ ІРІКТЕУ ҚҰРЫЛҒЫСЫ
Түйін
2019 жылдың қаңтар айының басында қоқыс өңдеу және отбасылар туралы
заңға түзетулер күшіне енді, мысалы, бір аптаға жуық полигонға айналды. Неге
бұлай болды?
2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қазақстандық
полигондарда пластмассаны,
макулатураны, картонды, қағаз қалдықтарын және шыныны көмуге тыйым
салынды. Полигонға кірмес бұрын кез-келген Қоқысты сұрыптау керек.
Байланысты күрделілігі сақтай отырып, осы заңның?
Экологиялық кодекске енгізілген түзетулердің салдары-қоқыс коллапсы.
Жыл сайын елімізде 5-6 миллион тонна
қатты тұрмыстық қалдықтар
шығарылады. 2018 жылдың сегіз айында-шамамен 3,2 миллион тонна ҚТҚ, ал 10%
- дан сәл артық өңделді және кәдеге жаратылды. ҚР Энергетика министрлігінің
болжамы бойынша 2030 жылға қарай бұл көрсеткіш 40%-ға, ал 2050 жылға қарай
50% – ға жетуі тиіс.
Түйінді сөздер: сепаратор, құрылғы, қайта өңдеу
Қоқысты сұрыптау туралы Заңның талаптарын бұзуға болмайды.
Семейде
болған оқиға-бірлі-жарым оқиға емес. Мамандардың пікірінше, заңға енгізілген
түзетулер кәсіпкерлер меншенеуніктерді бұрышқа итермелеген.
Сұрыптау ҚТҚ-ды бөліп пластик, қағаз және шыны 100% – болмайды. Қағаз
бен пластиктің кейбір түрлері органикалық заттармен байланыста болғандықтан,
өңдеуге жарамсыз болып қалады. Бұл қоқысты қайда қою керек? Полигонда-
мүмкін емес, заңда бұл анық көрсетілген.
"Заңда нақты тұжырым: пластикті, қағазды, шыныны көмуге тыйым салынған.
Бірақ
сол пластик, картон немесе қайталама шикізат қалдықтары бар әйнек
ақырында полигонға түседі. Себебі өңдеуге жарамсыз материалды басқа жерге
қоятын жер жоқ, - дейді "Оператор РОП"ЖШС
Басқарушы директоры Сергей
Юрча - Астана үлгісінде түсіндіремін. Бізде сары және жасыл контейнерлер бар.
[1] Бұл сұрыптауда уақыт бойынша бөлінетін қалдықтардың екі ағымы. Алдымен
бәрі жасыл контейнерлерден, содан кейін сарыдан сұрыпталады. Сарыдан жасылға
қарағанда қайталама шикізат аздап сұрыпталады, бірақ зауыт қалдықтардың бүкіл
көлемін өткізеді. Бұл оның барлық пластикті, барлық қағазды және бүкіл әйнекті
алғанын білдірмейді".
Сергей Юрчидің айтуынша, тыйым компанияларды қоқысты сұрыптайтын
кәсіпорындар салуға немесе өрт шығаратын зауыттардың
құрылысын бастауға
итермелейді деп болжалды, бірақ әлі ешқандай өзгеріс болған жоқ. Бірақ елдегі