|
5
ИННОВАЦИЯ – БОЛШАҚ
дарабоз жазуШы қабдеШ жҰМәділовпен
болған бір ғанибет кездесу
а
қпанның
соңында
қиу-
да
атағы
арғы
бет
пен
бергі
бетке
,
таяу
және
алыс
Шетелдерге
де
белгілі
заМаныМыздың
аса
көрнекті
Ұлы
жазуШысы
қ
абдеШ
ж
үМәділовпен
кездесу
өткізілді
. к
ездесуге
қаладағы
жоғары
оқу
орындарының
оқытуШы
-
Ұстаздары
,
студенттер
,
әдебиетШі
ғалыМдар
,
жазуШының
кітаптарын
зор
ынтаМен
оқып
,
оның
Шығар
-
МаШылық
Шабыты
Мен
қалаМының
әлеуетті
қарыМына
тәнті
зиялы
оқырМандар
,
қоғаМдық
ҰйыМдардың
өкілдері
және
т
.
б
.
қатысты
. Ұ
лы
қ
ытай
жерінде
дүниеге
келіп
,
біліМ
алып
,
ақыры
ата
-
бабалардың
аруақты
Ұ
лы
Мекені
қ
азақ
жеріне
қайта
оралған
көптеген
Шынайы
классикалық
-
тарихи
еңбектердің
авторы
,
даңғайыр
жазуШы
қ
абдеШ
ж
үМәділовпен
кездесу
қызықты
өткізілді
. ж
азуШы
өз
өМірі
жөнінде
және
қалаМынан
әр
кезеңдерде
туған
аса
қарыМды
ШынШыл
ШығарМалары
туралы
,
заМандас
қалаМгерлер
,
қазіргі
қоғаМ
Мен
әлеуМет
,
қазақ
әдебиеті
,
қолына
қалаМ
Ұстап
жүрген
тҰлғалар
және
т
.
б
.
тақырыптар
төңірегінде
бүкпесіз
аШық
әңгіМеледі
. ж
азуШыға
талантына
тәнті
болып
бас
иетін
залда
отырған
оқырМандар
және
студенттер
,
әдебиетШі
-
ғалыМдар
сҰрақтар
қойды
. ж
азуШы
жауап
берді
. к
ездесу
соңында
Ұлы
жазуШыға
лайықты
сый
-
сияпат
көрсетілді
. қиу-
дағы
жыл
сайын
тың
жәдігерлерМен
толығып
келе
жатқан
қ
ара
-
керей
қ
абанбайдың
батырлық
МҰражайын
көріп
,
риза
болды
.
х
алық
жазуШысы
қ
абдеШ
ж
үМәділовке
профессор
н. ә
псәләМов
«қиу-
дың
қҰрМетті
профессоры
киу»
атағын
беріп
,
иығына
Шапан
жауып
,
басқа
да
сый
-
сияпат
жасады
. ж
азуШының
өзі
де
«а
кадеМиктің
көз
жасы
»
атты
таМаШа
кітабының
жүз
Шақтысын
оқытуШылар
Мен
студенттерге
сыйға
тартты
.
б
асқасын
айтпағанда
,
әйгілі
тарихи
роМан
«с
оңғы
көШтің
»
авторы
, қ
абанбай
батырдың
алып
тҰлғасын
соМдап
, «д
арабозбен
»
қазақ
әдебиетінде
сәйгүлік
пырақтай
өзі
де
дара
Шапқан
,
аты
әлеМнің
талай
еліне
таныМал
атақты
жазуШы
қ
абдеШ
ж
үМәділов
осы
жылдың
сәуір
айында
соңында
80
жасқа
толады
.
т
арихыМызды
,
қиын
-
қыстау
заМанда
халқыМыз
басынан
кеШірген
небір
зҰлМаттарды
,
біртуар
тарихи
тҰлғаларыМыздың
тағдырын
аса
көркеМ
тілМен
,
наныМды
дәйектерМен
образдап
Шебер
соМдаған
жазуШыға
Ұлыстың
Ұлы
күніне
арналған
газет
бетінен
екі
тілде
Молынан
қҰрМетті
орын
беруді
жөн
көрдік
( қ. ж
үМәділовтың
кіМ
екендігін
бҰрыннан
да
«
жақсы
»
танитын
жастар
осы
Мақалалардан
соң
кітаптарын
іздеп
жүріп
тауып
алып
,
оқитындықтарына
күМәнсізбіз
).
к. б
ектұрова
киу-
дың
тәрбие
ЖұмыСтары
Жөніндегі
проректоры
,
СаяСи
ғылымдардың
докторы
, а.а б
ұхаеваның
Сол
кездеСуде
оҚыған
баяндамаСы
:.
–з
аМаныМыздың
заңғар
жазуШысы
қ
абдеШ
ж
ҰМаділов
1936
жылы
24
сәуірде
Ш
ыңжаң
өлкесінің
т
арбағатай
ай
-
Мағы
, М
алдыбай
ауылында
дүниеге
келген
. а
уылда
бастауыШ
біліМ
алып
,
кейін
Ш
әуеШек
қаласындағы
гиМназияны
бітіреді
. 1956
жылы
қ
ытай
үкіМетінің
жолдаМасыМен
а
лМатыға
келіп
, қ
азақ
МеМлекеттік
университетінің
филология
факультетіне
оқуға
түскен
. а
лайда
университеттің
екінШі
курсынан
кейін
екі
ел
арасындағы
саяси
жағдайға
байланы
-
сты
кері
Шақырылып
, 1958–1962
жылдар
аралығында
қ
ытайда
қуғын
-
сүргінге
ҰШырайды
. 1962
жылы
иМперия
Шекара
-
сын
бҰзып
өткен
қазақ
көШіМен
бірге
атаМекенге
қайтып
оралып
, қ
аз
Му-
дегі
аяқталМай
қалған
оқуын
қайта
жалғап
,
1965
жылы
бітіріп
Шықты
. «қ
азақ
әдебиеті
»
газетінде
(1965–1967), «ж
азуШы
»
баспасында
(1967–1976), М
еМлекеттік
баспалар
коМитетінде
(1976–1981)
жауапты
қызМеттер
атқарды
. 1981
жылдан
бері
бірыңғай
ШығарМаШылық
жҰМыста
.
ж
азуШының
әдеби
қызМеті
Ш
әуеШек
гиМназиясында
оқып
жүргенде
басталған
. 1954
жылы
«Ш
ыңжаң
газетінде
»
алғаШқы
өлеңдері
жарық
көрді
. «ж
аМал
»
атты
тырнақалды
әңгіМесі
1956
жылы
«Ш
Ұғыла
»
журналында
басылды
.
ж
астық
Шақта
жазылған
өлеңдері
1967
жылы
«ж
ас
дәурен
»
деген
атпен
жеке
жинақ
болып
Шықты
. о
сыдан
кейін
жазуШы
бірыңғай
проза
жазуға
ойысқан
. «қ
аздар
қайтып
барады
»
атты
алғаШқы
әңгіМелер
жинағы
1968
жылы
, «к
ө
-
кейкесті
»
роМаны
1969
жылы
жарық
көрді
. с
одан
бері
жазуШы
қалаМынан
көптеген
әңгіМе
,
хикаяттар
,
он
Шақты
роМан
туды
. р
оМандарының
дені
тарихи
тақырыпқа
арналған
. о
ның
екі
кітаптан
тҰратын
«с
оңғы
көШ
» (1974–1981), «а
таМекен
» (1985), «т
ағдыр
»
(1988)
роМандары
Ш
ыңжаң
қазақтарының
өМірінен
жазылған
. «с
оңғы
көШ
»
дилогиясына
1983
жылы
М.ә
уезов
атындағы
әдеби
сыйлық
,
«т
ағдыр
»
роМанына
1990
жылы
а
бай
атындағы
М
еМлекеттік
сыйлық
берілді
.
қ
ос
тоМды
«д
арабоз
» (1996)
роМаны
тарихи
тақырыпқа
, «с
арыжайлау
», «с
әйгүліктер
», «б
ір
қаланың
тҰрғындары
», «б
ір
түп
тораңғы
»
атты
ШығарМалары
бүгінгі
заМан
тақырыбына
арналса
, «қ
ыл
-
көпір
»
роМаны
(2003)
Мен
соңғы
жылдары
жазылған
бір
топ
әңгіМелерінде
тәу
-
елсіздіктен
кейінгі
өтпелі
дәуір
Шындығы
көрініс
тапқан
. ж
азуШы
«т
аңғажайып
дүние
»
атты
ғҰМырнаМалық
роМанында
(1999)
өзі
өМір
сүрген
орта
Мен
заМандастары
жайында
сыр
Шертеді
.
«к
өкейкесті
», «с
оңғы
көШ
», «а
таМекен
», «д
арабоз
»
роМандары
Мен
хикаяттар
топтаМасы
орыс
тіліне
аударылып
басылған
. ж
екелеген
әңгіМе
,
хикаяттары
қырғыз
,
өзбек
,
Ұйғыр
,
украин
,
белорус
,
грузин
тілдерінде
, «с
оңғы
көШ
»
роМаны
түрік
тілінде
жарық
көрді
. б
үгінге
дейін
отызға
тарта
кітабы
Шықты
. н
егізгі
еңбектері
2003–2004
жылдары
«қ
азығҰрт
»
баспасынан
Шыққан
«о
н
екі
тоМдық
»
ШығарМалар
жинағына
топтастырылған
. «М
әңгілік
Майдан
» (2008)
кітабы
жарық
көрген
.
М
едальдарМен
, қ
азақ
кср ж
оғарғы
к
еңесінің
«қ
ҰрМет
г
раМотасыМен
»
Марапатталды
. 1998
жылы
«қ
азақстанның
х
алық
жазуШысы
»
деген
атақ
берілді
. «п
арасат
»
орденінің
иегері
. т
арбағатай
, ү
ржар
және
а
ягөз
аудандарының
қ
ҰрМетті
азаМаты
.
в
Стреча
С
народным
пиСателем
20
февраля
2016
года
в
к
азахстанскоМ
инновационноМ
университете
состоялась
встреча
с
известныМ
казахскиМ
писателеМ
к
абдеШеМ
ж
уМадиловыМ
.
н
а
встрече
присутствовали
руководство
вуза
,
профессорско
-
преподавательский
состав
,
студенты
.
к
абдеШ
ж
уМадилов
родился
в
1936
году
в
ч
угучакскоМ
районе
с
иньцзяня
(кнр). в 1965
году
окончил
филологический
факуль
-
тет
к
азахского
государственного
университета
иМ
. с. М. к
ирова
.
в 1965-1967
годах
работал
литературныМ
сотрудникоМ
в
газете
«қ
азақ
әдебиеті
»,
в
1967-1976
годах
—
редактороМ
в
издатель
-
стве
«ж
азуШы
»,
в
1976-1981
годах
—
редактороМ
в
г
оскоМиздате
к
азахской
сср. с 1981
года
—
на
творческой
работе
.
22
октября
1998
года
у
казоМ
п
резидента
к
азахстана
к
абдеШу
ж
уМадилову
было
присвоено
почётное
звание
«н
ародный
писа
-
тель
к
азахстана
»
12
декабря
2005
года
за
заслуги
перед
государствоМ
,
активнуЮ
общественнуЮ
деятельность
,
значительный
вклад
в
социаль
-
но
-
эконоМическое
и
культурное
развитие
страны
,
укрепление
дружбы
и
сотрудничества
Между
народаМи
» к. ж
уМадилов
был
награждён
орденоМ
«п
арасат
».
н
ачиная
с
60-
х
годов
проШлого
столетия
,
писатель
создал
Множество
очень
актуальных
и
интересных
произведений
. п
ервые
стихи
и
рассказы
к
абдеШа
ж
уМадилова
были
опубликованы
в
газете
«с
иньцзян
»
и
журнале
«Ш
уғыла
»
в
к
итае
.
в 1967
году
выШел
сборник
стихов
«ж
ас
даурен
». о
н
является
автороМ
рассказов
,
повестей
«у
летаЮт
гуси
», «с
ары
джайляу
», «в
ыпуклое
стекло
»,
а
также
трилогии
«с
оңғы
көШ
»
и
других
не
Менее
известных
произведений
. в
о
Многих
своих
работах
к.ж
уМадилов
рассуждает
о
взаиМоотноШениях
к
азах
-
стана
и
к
итая
.
в
исторических
роМанах
«а
таМекен
» (1985)
и
«т
ағдыр
» (1989)
повествуется
о
трагической
судьбе
казахов
,
оказавШихся
вдали
от
родины
. и
Менно
роМан
«т
ағдыр
»
в
1991
году
был
ноМинирован
на
г
осударственнуЮ
преМиЮ
рк.
п
роизведения
к
абдеШа
ж
уМадилова
изданы
на
русскоМ
,
украинскоМ
,
белорусскоМ
,
узбекскоМ
,
уйгурскоМ
,
кыргызскоМ
и
других
языках
.
а
бенова
г.а.,
к
.
и
.
н
,
заведуЮщая
каФедрой
«и
Стория
к
азахСтана
и
Филология
»
|
|
|