«Алаң да алаң, алаң жұрт»
|
Халықтың туған мекені Еділін тастап, Шу бойында алғаш хандық құрып, қоныс тебуі, тәуелсіз ел болу кезеңін меңзейді.
|
«Белгілі биік көк сеңгір»
|
Жыраудың өмір жайлы таным-түсінігі ерекше аңғарылады.
|
«Сал-салпыншақ анау үш өзен»
|
Жарлысы мен байы тең,
Жабысы мен тайы тең,
Жары менен сайы тең ...
|
Жыраудың бұл жырлары ең алғаш Ғ.Мұштақтың «Шайыр яки қазақ ақындарының басты жырлары» деген атпен 1912 жылы Орынбор қаласында бастырған кітабында жарық көрді5.
ШАЛКИІЗ ЖЫРАУ ТІЛЕНШІҰЛЫ
(шамамен 1465–1560)
Туған жері: Жайықтың шығыс беті.
Қызметі: жырау, орта ғасырлардағы қазақ поэзиясының көрнекті өкілі.
Шалкиіз үш айлығында анасынан айырылып, нағашыларының қолында тәрбиеленді. Жас кезінен-ақ ер жүрек жауынгер әрі талантты жырау ретінде даңққа бөленді. Жігіттік шағы Ноғай Ордасындағы Мұса бидің маңайында өтті. Кейіннен Үлкен Орданың әміршісі Мансұрұлы Темір бидің (1490) және ноғайлы Жүсіп бидің төңірегінде, өмірінің соңғы кезін қазақ ханы Хақназар маңында өткізді.
Шалкиіздің ең көп тараған толғаулары:
Достарыңызбен бөлісу: |
