Әдістемелік кеңес отырысының № 2022 жылғы шешімімен бекітілген

«Сәйкестендірутесті»әдісі

жүктеу/скачать 5,48 Mb.

бет	6/21
Дата	03.11.2023
өлшемі	5,48 Mb.
	#122002

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 21

11-13 бөлім.
Эволюциялықдаму.Селекция негіздері

«Сәйкестендірутесті»әдісі

1. Эволюцияныңбағыттарыменмысалдарыарасындағысәйкестіктіанықтаңыз

	Ароморфоз	Идеоадаптация	Дегенерация
А	Тірідейтуу	Паразиттердіңсезу мүшелерініңжоғалуы	Жануарлардағы бүркенішрең
В	Жылықандылық	Жануарлардағыбүркенішрең	Паразиттердің сезу мүшелерініңжоғалуы
С	Паразиттердіңсезу мүшелерініңжоғалуы	Жылықандылық	Жануарлардағы бүркенішрең
Д	Жануарлардағыбүркенішрең	Тірідейтуу	Паразиттердің сезу мүшелерініңжоғалуы

«Сәйкестігінанықта»әдісі

Суреттімұқиятқарап,босшаршығатіршілікүшінкүрестіңтүрлерінанықтап жазыңда

1	2

3
«Сәйкестігінанықта»әдісі

Ұғымдарменсуретарасындағысәйкестіктітап.

А.Ароморфоз
	1
В.Идиоадаптация
	2
С.Дегенерация
		3

«Биологиялықдиктант»әдісі

Қажеттісөздердіпайдаланаотырып, биологиялықдиктанттыжаз.

1 біртүргежататындараларарасындағыкүрес.
2.Әртүргежататынағзаларарасындағыкүрес деп
аталады.
3 күрескеағзалардыңқоршағанортаменбарлық
күрделіәріалуантүрліқарым-қатынасыжатады.
4.Туракүрескезіндедаралар
5 кезінде дара өз туыстарынанайырмашылықжасапқоймай, осыөзгерістердітұқымқуалапбереді.
6.Тұқым қуаламайтын өзгергіштік- - -
депаталады.
Қажеттісөздер:модификациялық,түрішілік,түраралық,ашықсоғысады,абиотикалықфакторлармен

«Дұрыс»,«Бұрыс»ойыны
4.Әржолдағы"дұрыс"және"бұрыс" жауаптарыныңбірінайналдырасыз

Жаңатүрлерментүрішіліксанаттартүзуүдерісімикроэволюциядепаталады	Д/Б
Түртүзілудіңүштипібар	Д/Б
Географиялықтүртүзілукезіндеағзагеографиялық тұрғыдаоқшауланады	Д/Б
Экологиялықтүртүзілукөбеюмерзімініңөзгеруіне байланысты	Д/Б
Ароморфоз–морфофизиологиялықүдеріскежатпайды	Д/Б
Нақтылыортажағдайынааз-аздап,жекебейімделуіароморфоздепаталады	Д/Б

«Бейненітаны»әдісі
6.Суретте түр түзілудің үш типі берілген, суреткесәйкес бос шаршығааттарын жазыңдар.

«Сәйкестігінанықта»әдісі

«Сәйкестендірутесті»әдісі
7.Бейімделушіліктүрлеріменсипаттамаларыарасындағыбайланыстыанықтаңдар.

1.Қайтаданбейімделгіштік	А)Бұлқарсыласынүркітун/еабдыратужолы
2.Қоректалғауғабейімделу	В)қорғанышсызжануарларн/еөсімдіктердіңбіреуіекіншібіредеәуірқорғанышыбарн/е жеугежарамсызтүргеұқсасболунәтижесі
3.Климаттықбейімделу	С)Қоршағанортатүсінеену
4.Еліктеуреңі	Д)Денедегіреңтұтастығыжойылады
5.Бүркемелеурең	Е)Жарықпенкөлеңкеніңқұбылакөрінуі
6.Бөлшектенуреңі	Н)Жағдайөзгергендеағзалардыңқайта бейімделуі
7.Көлегейленуреңі	К)Тіршілікүшінкүрестіңтүрішінде шиеленісуіненпайдаболады
8.Көрнекілеуреңі	М)Табиғижағдайдағытіршіліккебайланыстыкеңөрістібейімделу

1	2	3	4	5	6	7	8
Н	К	М	В	С	Д	Е	А

14 Бөлім.
Координация және реттеу

1.Орталық жүйке жүйесіне жатады.
а)омыртқа жотасы б)ми мен жұлын в)жүйке тармақтары г) гармондар
2.Сипаттама беріңіз

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3.Гармондар дегеніміз не?Қандай гармон түрлерін білесің
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.Сәйкестендір

Рецепторлар	сезеді
Механорецепторлар	Жарықты
Фоторецепторлар	Электр толқындарын
Хеморецепторлар	Жанасуды, дірілді, қысымды
Терморецепторлар	Химиялық өнімдерді
Электрорецепторлар	Жылуды

5.Сөйлемді толықтыр.
_________________ – қозғыш ұлпалар арсында байланыстың өтуі. Жасушалар арсында орналасуы бойынша синапстар жүйке\______________, жүйке\_____________, жүйке\___________болады. Синапстар ____________ мен _________________орналасқан.Холинергиялық синапста медиатор заты ______________________ болып табылады.Синапстың қызметін ______________, улы заттар және ___________________ бұзады.
6.Нейронның құрылысы мен қызметінебайланысты сұрақтарға Ш/Жжауабын белгілеуарқылыжауап беріңдер.

№	Сұрақтар	Ш	Ж
1	Нейрон–жүйкеұлпасыныңнегізгіжасушасы
2	Қосымшажасушалар-нейроглиян/еглиядеп аталады
3	Дендрит-нейронныңұзынөсіндісі
4	Аксон-нейронныңқысқаөсіндісі
5	Әрбірнейронденежәнеөсінділердентұрады
6	Жұлынныңақзаты –дендритпеннейрон денесінентүзіледі
7	Аксонжұлынныңсұрзатынтүзеді
8	Жасушалардыңөзгерістерәсерінежауапберуқасиеті–қозғыштықдеп аталады

«Тірек-сызба»әдісі
7.Нейронтиптерінтірек-сызбатүріндежаз.

«Дұрыс тұжырымдытап»әдісі

8.Тірі ағзалардағы электрлік үдерістер туралы дұрыс тұжырымдыкөрсетіңіз.

Тіріэукариоттықжасушаларда электрлікзарядталғанмембранасыболады.
Суортасыауанемесетопырақортасынақарағандаэлектртогынжақсыөткізеді.
Ауа ортасысунемесетопырақ ортасынақарағандаэлектртогынжақсы өткізеді.
Электрлікмүшелерүнемісуортасындатіршілікететіномыртқалыжануарлардажақсыдамыған.
Электрлікмүшелерүнемісуортасындатіршілікететіномыртқасызжануарлардажақсыдамыған.
Адамағзасындағыэлектрлікбелсенділікэлектроэнцефалограф,электрокардиографаспаптары арқылызерттеледі.

А)1-2-4-6
В)2-1-5-6
С)1-2-4-6
Д)2-5-6-3

«Кестетолтыру»әдісі
9.Берілген жануарлардың ерекшеліктері мен оларға тән сипаттамалардыкестегежазыңдар.

Жануардыңатауы	Орган/жасушалар	Пайда болутүрі	Ағза үшін электрдіңмәні
Скат
Жыланбалық
Жыланбалық
Жайын

«Суреттесөйлет»әдісі

9.Суреттіталдап,нейронныңсанменкөрсетілгенқұрылысынжаз.

2 ¹ 3
4
5
6
7

1-----------------------------
2
3-----------------------------
4------------------------------
5
6------------------------------
7

«Сәйкестендірукестесі»әдісі
10.Жүйкежасушасыныңкомпонентіноныңөзінетәнерекшеліктеріменсәйкестендіріңі

	Нейронныңқұрылымдық компоненті		Ерекшеліктері
1	Аксон	A	Миелинқабатындаорналасқан,миелинтүзетін жасушалар
2	Дендрит	B	Генетикалықматериалыбаржасушаның құрылымдықорганоиды
3	Ядро	C	Нейронныңбұтақталғанөсінділері
4	Жасушаныңденесі	D	Жүйкеталшықтарынқоршапжәнеқорғайтынмайлы зат
5	Ранвьебуыны	E	Хабарламалардықабылдайтыннейронның тармақталғанқұрылымы
6	Шваннжасушалары	F	Аксонныңұшы
7	Миелинқабығы	H	Нейронныңжіптәріздіұзынөсіндісі
8	Синапс	G	Миелинқабықшасыменқапталмағанаксонның бөлігі

жүктеу/скачать 5,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 21