Әдістемелік кеңес отырысының № 2022 жылғы шешімімен бекітілген


«Сәйкестендірутесті»әдісі



бет6/21
Дата03.11.2023
өлшемі5,48 Mb.
#122002
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Байланысты:
Отырар1

11-13 бөлім.
Эволюциялықдаму.Селекция негіздері

«Сәйкестендірутесті»әдісі


1. Эволюцияныңбағыттарыменмысалдарыарасындағысәйкестіктіанықтаңыз






Ароморфоз

Идеоадаптация

Дегенерация

А

Тірідейтуу

Паразиттердіңсезу
мүшелерініңжоғалуы

Жануарлардағы
бүркенішрең

В

Жылықандылық

Жануарлардағыбүркенішрең

Паразиттердің
сезу мүшелерініңжоғалуы

С

Паразиттердіңсезу
мүшелерініңжоғалуы

Жылықандылық

Жануарлардағы
бүркенішрең

Д

Жануарлардағыбүркенішрең

Тірідейтуу

Паразиттердің
сезу мүшелерініңжоғалуы

«Сәйкестігінанықта»әдісі

  1. Суреттімұқиятқарап,босшаршығатіршілікүшінкүрестіңтүрлерінанықтап жазыңда



1




2















3
«Сәйкестігінанықта»әдісі

  1. Ұғымдарменсуретарасындағысәйкестіктітап.




А.Ароморфоз

















1








В.Идиоадаптация








2



С.Дегенерация














3







«Биологиялықдиктант»әдісі

  1. Қажеттісөздердіпайдаланаотырып, биологиялықдиктанттыжаз.

1 біртүргежататындараларарасындағыкүрес.
2.Әртүргежататынағзаларарасындағыкүрес деп
аталады.
3 күрескеағзалардыңқоршағанортаменбарлық
күрделіәріалуантүрліқарым-қатынасыжатады.
4.Туракүрескезіндедаралар
5 кезінде дара өз туыстарынанайырмашылықжасапқоймай, осыөзгерістердітұқымқуалапбереді.
6.Тұқым қуаламайтын өзгергіштік- - -
депаталады.
Қажеттісөздер:модификациялық,түрішілік,түраралық,ашықсоғысады,абиотикалықфакторлармен


«Дұрыс»,«Бұрыс»ойыны
4.Әржолдағы"дұрыс"және"бұрыс" жауаптарыныңбірінайналдырасыз



Жаңатүрлерментүрішіліксанаттартүзуүдерісімикроэволюциядепаталады

Д/Б

Түртүзілудіңүштипібар

Д/Б

Географиялықтүртүзілукезіндеағзагеографиялық
тұрғыдаоқшауланады

Д/Б

Экологиялықтүртүзілукөбеюмерзімініңөзгеруіне
байланысты

Д/Б

Ароморфоз–морфофизиологиялықүдеріскежатпайды

Д/Б

Нақтылыортажағдайынааз-аздап,жекебейімделуіароморфоздепаталады

Д/Б

«Бейненітаны»әдісі
6.Суретте түр түзілудің үш типі берілген, суреткесәйкес бос шаршығааттарын жазыңдар.

«Сәйкестігінанықта»әдісі



«Сәйкестендірутесті»әдісі
7.Бейімделушіліктүрлеріменсипаттамаларыарасындағыбайланыстыанықтаңдар.


1.Қайтаданбейімделгіштік

А)Бұлқарсыласынүркітун/еабдыратужолы

2.Қоректалғауғабейімделу

В)қорғанышсызжануарларн/еөсімдіктердіңбіреуіекіншібіредеәуірқорғанышыбарн/е
жеугежарамсызтүргеұқсасболунәтижесі

3.Климаттықбейімделу

С)Қоршағанортатүсінеену

4.Еліктеуреңі

Д)Денедегіреңтұтастығыжойылады

5.Бүркемелеурең

Е)Жарықпенкөлеңкеніңқұбылакөрінуі

6.Бөлшектенуреңі

Н)Жағдайөзгергендеағзалардыңқайта
бейімделуі

7.Көлегейленуреңі

К)Тіршілікүшінкүрестіңтүрішінде
шиеленісуіненпайдаболады

8.Көрнекілеуреңі

М)Табиғижағдайдағытіршіліккебайланыстыкеңөрістібейімделу




1

2

3

4

5

6

7

8

Н

К

М

В

С

Д

Е

А

14 Бөлім.
Координация және реттеу


1.Орталық жүйке жүйесіне жатады.
а)омыртқа жотасы б)ми мен жұлын в)жүйке тармақтары г) гармондар
2.Сипаттама беріңіз

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


3.Гармондар дегеніміз не?Қандай гармон түрлерін білесің
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


4.Сәйкестендір

Рецепторлар

сезеді

Механорецепторлар

Жарықты

Фоторецепторлар

Электр толқындарын

Хеморецепторлар

Жанасуды, дірілді, қысымды

Терморецепторлар

Химиялық өнімдерді

Электрорецепторлар

Жылуды

5.Сөйлемді толықтыр.
_________________ – қозғыш ұлпалар арсында байланыстың өтуі. Жасушалар арсында орналасуы бойынша синапстар жүйке\______________, жүйке\_____________, жүйке\___________болады. Синапстар ____________ мен _________________орналасқан.Холинергиялық синапста медиатор заты ______________________ болып табылады.Синапстың қызметін ______________, улы заттар және ___________________ бұзады.
6.Нейронның құрылысы мен қызметінебайланысты сұрақтарға Ш/Жжауабын белгілеуарқылыжауап беріңдер.





Сұрақтар

Ш

Ж

1

Нейрон–жүйкеұлпасыныңнегізгіжасушасы







2

Қосымшажасушалар-нейроглиян/еглиядеп
аталады







3

Дендрит-нейронныңұзынөсіндісі







4

Аксон-нейронныңқысқаөсіндісі







5

Әрбірнейронденежәнеөсінділердентұрады







6

Жұлынныңақзаты –дендритпеннейрон
денесінентүзіледі







7

Аксонжұлынныңсұрзатынтүзеді







8

Жасушалардыңөзгерістерәсерінежауапберуқасиеті–қозғыштықдеп аталады







«Тірек-сызба»әдісі
7.Нейронтиптерінтірек-сызбатүріндежаз.





«Дұрыс тұжырымдытап»әдісі


8.Тірі ағзалардағы электрлік үдерістер туралы дұрыс тұжырымдыкөрсетіңіз.

  1. Тіріэукариоттықжасушаларда электрлікзарядталғанмембранасыболады.

  2. Суортасыауанемесетопырақортасынақарағандаэлектртогынжақсыөткізеді.

  3. Ауа ортасысунемесетопырақ ортасынақарағандаэлектртогынжақсы өткізеді.

  4. Электрлікмүшелерүнемісуортасындатіршілікететіномыртқалыжануарлардажақсыдамыған.

  5. Электрлікмүшелерүнемісуортасындатіршілікететіномыртқасызжануарлардажақсыдамыған.

  6. Адамағзасындағыэлектрлікбелсенділікэлектроэнцефалограф,электрокардиографаспаптары арқылызерттеледі.

А)1-2-4-6
В)2-1-5-6
С)1-2-4-6
Д)2-5-6-3


«Кестетолтыру»әдісі
9.Берілген жануарлардың ерекшеліктері мен оларға тән сипаттамалардыкестегежазыңдар.


Жануардыңатауы

Орган/жасушалар

Пайда
болутүрі

Ағза үшін электрдіңмәні

Скат













Жыланбалық
























Жайын















«Суреттесөйлет»әдісі

9.Суреттіталдап,нейронныңсанменкөрсетілгенқұрылысынжаз.





2 1


3

4




5

6






7



1-----------------------------
2
3-----------------------------
4------------------------------
5
6------------------------------
7


«Сәйкестендірукестесі»әдісі
10.Жүйкежасушасыныңкомпонентіноныңөзінетәнерекшеліктеріменсәйкестендіріңі






Нейронныңқұрылымдық
компоненті




Ерекшеліктері



1

Аксон

A

Миелинқабатындаорналасқан,миелинтүзетін
жасушалар

2

Дендрит

B

Генетикалықматериалыбаржасушаның
құрылымдықорганоиды

3

Ядро

C

Нейронныңбұтақталғанөсінділері

4

Жасушаныңденесі

D

Жүйкеталшықтарынқоршапжәнеқорғайтынмайлы
зат

5

Ранвьебуыны

E

Хабарламалардықабылдайтыннейронның
тармақталғанқұрылымы

6

Шваннжасушалары

F

Аксонныңұшы

7

Миелинқабығы

H

Нейронныңжіптәріздіұзынөсіндісі

8

Синапс

G

Миелинқабықшасыменқапталмағанаксонның
бөлігі




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет