Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы



Pdf көрінісі
бет1/3
Дата15.03.2017
өлшемі0,51 Mb.
#9713
  1   2   3

Әдістемелік нұсқаулардың

 титулдық парағы 

Нысан 

ПМУ ҰС Н 7.18.3/40



Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Есеп және аудит кафедрасы

«Экономистің автоматтандырылған жұмыс орны» пәні бойынша

Экономикалық мамандықтарының студенттеріне арналған

пәнді зерделеу бойынша



ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР

Павлодар


Зертханалық   жұмыс  №   1  Ақпараттық   базаны   ұйымдастыру   және

жүргізу

Жұмыстың мақсаты мен мазмұны

Мақсат – ақпараттық базаны құрастыру жұмысын игеру 



Тапсырма

Тапсырма 1 Негізгі қорларды қайта бағалау бойынша жиынтық ведомостьін

құрастыру және толтыру.

Тапсырма 2 Сұрыптауды, мәліметтерді фильтрлеуді орындау және берілген

өрістер бойынша нәтижелерді қорытындылау.

Тапсырма 3 Берілген өрістер бойынша диаграммаларды құру.

Тапсырма 4 Алғашқы жиынтық ведомость негізінде құрама кестені құру. 

Қажетті материалдар мен жабдықтар

Компьютер Pentium-4, бағдарламалық қамсыздандыру Windows XP, Office XP



Зертханалық жұмыс орындау барысындағы қауіпсіздік техникасының

ережелері 

Оқытушының  рұқсатысыз   ПЭЕМ-ды   қосуға   мен   сөндіруге   болмайды.   Өрт

қауіпі мен жарылыс қауіпі бар кезінде ПЭЕМ-ды электр желісінен сөндіру керек.

ПЭЕМ-ның   блоктарын   желіден   сөндірген   кезде   ғана   орын   ауыстыруға   болады.

ПЭЕМ-ды занулениясыз қолдану болмайды.  

ПЭЕМ-да жұмыс жасаған кезде  проводтағы үзілімдерді  қолмен ұстауға, су

қолмен жұмыс жасауға болмайды. 

Жұмыстың зертханалық бөлімін орындау методикасы 

Төменде   көрсетілген   негізгі   қорларды   қайта   бағалау   бойынша   жиынтық

ведомостьін құрастыру қажет. Обьектілердің баланстық, қалдықтық және қайта

қалыптастыру   бағаларының   мәнін,   сонымен   бірге   тозу   бағасын   млн.   теңгемен

есептеу керек. Есептеу алгоритмі келесідей:

ОС=БС-И,


ВП=БС*К,

ВО=ОС*К,


мұнда ОС – қалдықтық баға;

БС – баланстық баға;

ВП – толық қайта қалыптастыру бағасы;

ВО – қалдықтық қайта қалыптастыру бағасы;

К   –  түзетілім  коэффициенті  (К=3,  егер  баланстық   баға   500   млн.

теңгеден артық немесе тең, кері жағдайда К=2).

Бұл мәндерді есептеу үшін ЕСЛИ логикалық функциясын қолдану керек. 

Кесте 1 – Негізгі қорларды қайта бағалау



Объекттің

атауы

Баланст

ық баға

Тозу

ы

Қалдық

баға

Толық қайта

қалыптастыру

бағасы

Қалдық қайта

қалыптастыру

бағасы

Адм. 


корпус

12458,6


568,0

Диспетчерс

кая

126,0


45,4

Цех 1


895,3

120,3


Цех 2

952,1


240,5

Цех 3


589,3

365,3


Цех 4

458,3


125,3

Цех 5


789,6

458,3


Цех 6

799,3


587,1

Цех 7


12365,3

658,2


Цех 8

963,2


458,5

Склад 1


570,1

221,2


Склад 2

430,4


92,2

Склад 3


564,9

118,0


Склад 4

320,5


87,5

Осыдан   кейін   ведомостьқа   жаңа  Обьект   түрі  бағанын   қосу   керек   және

барлық  Цех № 1   –   Цех № 8  обьекттеріне  Негізгі  түрін,   ал   қалған   обьекттерге

Көмекші түрін қолдану керек.

Объект түрлерінің өсуі бойынша және әр түр ішінде объект атауларының өсуі

бойынша ведомостьтің сұрыптауын орындау керек.

Данные → Фильтр → Автофильтр менюі арқылы көмекші объектілерді ғана

қалдырып, ведомостьқа фильтрация жасау. Нәтижелерді талдап болғаннан кейін

кестені   алғашқы   қалпына,   яғни   ол   объектілердің   барлық   түрлерін   қамтыған

қалпына келтіру. 



Данные  →  Итоги  командасы   арқылы   объектілердің   барлық   негізгі   және

көмекші   түрлерінің   жалпы   (жиынтық)   баланстық   бағасын,   тозуын   және   жалпы

қалдықтық бағаны есептеп шығару. Нәтижелерді талдап болғаннан кейін кестені

алғашқы қалпына келтіру керек. 



Данные → Фильтр → Расширенный фильтр командасы арқылы баланстық

бағасы   500   млн.теңгеден   артық   объектілер   бойынша   жиынтық   ведомостьін

қалыптастыру керек. 

Содан   кейін   графикте   (гистограммада)   негізгі   түрдің   барлық   объектілері

үшін   баланстық,   қалдықтық   және   толық   қайта   қалыптастыру   бағаларының

құрылымын   көрсету   керек.   Графикте   легенданы   және   «Негізгі   өндірістік

құралдарды қайта бағалау» деген графиктің атауын көрсету керек.

Жеке   жұмыстық   Excel   бетінде   аралас   диаграмма(график/гистограмма)

құрастыру, онда барлық көмекші обьекттілердің баланстық және қалдықтық баға

көрсеткіштерін   гистограмма   түрінде   көрсету,   ал   қайта   қалыптастыру   (толық)

бағаларының көрсеткіштерін  сол диаграммада график түрінде көрсету.

Алғашқы жиынтық ведомость негізінде (кесте 1) құрама кесте 2 құру. 

Кесте 2 – Құрама кесте

 

Объект түрі

Мәліметтер

негізгі

Орташа баланстық баға



2226,55

Максималды тозу

658,2

Минималды тозу



120,3

Максималды қалдық баға

11707,1

Орташа калдық баға



1849,9

Объекттілер саны

8

Нәтижелерді көрнектілеу

Нәтижелер электронды кесте түрінде көрнектіледі.



Бақылау сұрақтары

1 ЕСЛИ функциясының логикасын түсіндіріңіз.

2  Фильтрация   (фильтрлердің   әр   түрлерінің   көмегімен),   мәліметтерді

сұрыптау және нәтижелерді қорытындылау қалай орындалады?

3 Диаграммаларды құру кезеңдерін түсіндіріңіз.

4 Құрама кестені құрудың мақсатын түсіндіріңіз.



Зертханалық жұмыс туралы отчетке қойылатын талаптар 

Зертханалық жұмыс туралы отчет МИ ГТГУ 4.01.1-05 сәйкес көрнектіледі. 



Отчет   нәтижелердің   жазбаша   көрнектілуі   болып   табылады.  Отчеттер  А-4

форматындағы   беттерде   басылады,   жұмыстың   мақсаттарын,   электронды

кестелерді және тапсырма орындау барысындағы керекті түсініктемелерді қамту

керек, ұқыпты көрнектілуі керек, түзетілімдер, сызылған жазулар болмау керек. 



Ұсынылатын әдебиет тізімі

1 Гарнаев А. Использование MS Excel и VBA в экономике и финансах. – Киев

- Москва - Санкт-Петербург, 2000. – С. 54-67.

2 Николь   Н.,   Альбрехт   Р.   Электронные   таблицы   Excel:   Практическое

пособие. – М. : 2004. – С. 16-25.

Зертханалық жұмыс №2 Құрама кестелер

Жұмыстың мақсаты мен мазмұны

Есепті   орындау   студенттерге   құрама   кесте   сияқты   Excel-дің   мәліметтер

қорымен жұмыс жасау құралын игеруге мүмкіндік береді.  

Тапсырма

Тапсырма 1 Эмитенттер мен құнды қағаздардың түрлері бойынша сұраныс

пен ұсынысты талдау.  

Тапсырма 2 Құрама кесте көмегімен қалалар бойынша банктердің жұмысын

талдау. 

Тапсырма 3 Тауарлардың өткізілімін талдау.



Қажетті материалдар мен жабдықтар

Компьютер Pentium-4, бағдарламалық қамсыздандыру Windows XP, Office XP



Зертханалық жұмыс орындау барысындағы қауіпсіздік техникасының

ережелері 

Оқытушының  рұқсатысыз   ПЭЕМ-ды   қосуға   мен   сөндіруге   болмайды.   Өрт

қауіпі мен жарылыс қауіпі бар кезінде ПЭЕМ-ды электр желісінен сөндіру керек.

ПЭЕМ-ның   блоктарын   желіден   сөндірген   кезде   ғана   орын   ауыстыруға   болады.

ПЭЕМ-ды занулениясыз қолдану болмайды.  

ПЭЕМ-да жұмыс жасаған кезде  проводтағы үзілімдерді  қолмен ұстауға, су

қолмен жұмыс жасауға болмайды. 

Жұмыстың зертханалық бөлімін орындау методикасы 

Құрама кестелер ақпаратты талдау үшін және мәліметтер қорында, жұмыс

парақтарында,   сыртқы   файлдарда   сақталынатын   ақпараттарды   жалпылау   үшін

қолданылады. Құрама кесте интерактивті кесте болып табылады, оның көмегімен

мәліметтердің   үлкен   көлемдерін   жылдам   біріктіруге   және   салыстыруға   болады,

алғашқы мәліметтер бойынша   әр түрлі нәтижелер алуға болады, сонымен бірге

керекті облыстар бойынша мәліметтерді көрсетуге болады. 

Тапсырма 1 Эмитенттер мен құнды қағаздардың түрлері бойынша сұраныс

пен   ұсынысты   талдау   үшін   3   кестеде   көрсетілген   мәліметтер   қоры   бойынша

құрама кестені құру қажет. 4 және 5 кестелерінде құнды қағаздар мен эмитенттер

түрлері бойынша анықтамалар келтірілген. 

Кесте 4 – ҚҚ түрлері бойынша анықтама 

ҚҚ түрінің коды

ҚҚ атауы

А

Акция



О

Облигация

В

Вексель


Кесте 5 – Эмитенттер анықтамасы

Код эмитента

Эмитент атауы

П1

АО «Сигнал»



П2

ПО «Вымпел»

П3

Банк «Сигма»



Ұсыныс   бағасы   эмиссияны   номиналды   бағаға   көбейткенге   тең

болады.Сұраныс   бағасы   құнды   қағаз   сұранысы,   номинал   және   берілген   құнды

қағаз курсының көбейтіндісіне тең. 


Кесте 3 – Құнды қағаздарының деректер базасы

ҚҚ

түрінің

коды

Эмитент

коды

ҚҚ

номиналы

ҚҚ

эмиссияс

ы

ҚҚ

сұранас

ы

ҚҚ

курсы

Ұсыныс құны

Сұраныс құны

А

П1



1000

10

10



1,05

А

П1



1500

2

2



0,07

А

П2



500

6

3



0,98

А

П3



100

3

4



0,97

В

П1



5000

2

3



1,12

В

П2



10000

1

2



1,06

В

П3



2000

1

1



1,09

В

П3



15000

3

1



1,12

О

П1



5000

6

5



1,01

О

П2



500

3

4



1,02

О

П3



1000

5

2



1,02

О

П2



2000

4

3



1

А

П2



5000

6

3



0,98

В

П3



100

3

4



0,97

В

П1



5000

2

3



1,1

В

П2



500

1

2



1,06

О

П3



500

5

1



1,07

О

П1



2000

6

5



1,04

О

П3



500

3

4



1,02

А

П3



1000

4

2



1,02

В

П3



500

1

3



0,98

О

П1



500

5

1



1,15

О

П2



1000

5

5



1,04

Құрама кестені құру үшін бастапқы кестенің облысына курсорды қою керек,

содан соң Данные менюіне кіру керек те, Сводная таблица командасын орындау

керек. Әрі қарай сіз жиынтық кестені құру үшін деректер көзінің түрі ретінде Excel

деректер базасын(тізімін) көрсетуіңіз керек. Келесі қадамда макет облыстарында

бағалы қағаздардың деректер базасының өрісін келесі түрде орналастырыңыз: 

 жолдарға – бағалы қағаздар түрінің коды;

 бағандарға – эмитент коды.

Данные  облысында   Стоимость предложения  атты  қорытынды  өріс болу

керек.   Сіз   оны  ҚҚ   бойынша   сұраныс  деп   атын   өзгертіп,  Сумма  операциясын

қолдану керексіз. 

Құрылған кестені жаңа бетке орналастырыңыз және оны «Құрама кесте» деп

атаңыз. 

Курсорды құрама кестенің облысына орналастырыңыз да тышқанның оң жақ

батырмасын басып, Формулы, Вычисляемое поле командасын орындаңыз. Жаңа

есептеуіш   өрістің   –  Дефицит/Избыток  атын   көрсетіңіз.   Есептеу   формуласы:



Ұсыныс құны – Сұраныс құны.  

Құрама кестенің Данные облысына жаңа өрістер қосыңыз:

– Ұсыныс  құны – Эмитент бойынша ұсыныс құрылымы атымен, операция

– сома, қосымша есептеулер – Жол бойынша сома бөлігі; 

–  Сұраныс   құны   –  Эмитенттер   БҚ–дарына   сұраныс   құрылымы  атымен,

операция – сома, қосымша есептеулер – Жол бойынша сома  бөлігі;

–    Ұсыныс   құны   –  Эмитенттің   ұсыныс   құны  атымен,   операция   –   сома,

қосымша есептеулер – Баған бойынша сома бөлігі.



Параметры  контексті   меню   командасы   арқылы   құрама   кестенің   келесі

параметрлерін өзгертіңіз:

баған бойынша жалпы сомасы;



жол бойынша жалпы сомасы;

афтоформат;



форматтауды сақтау;

кестелері бар деректерді сақтау;



ашу кезінде жаңарту.



Тапсырма  2  Қалалар   бойынша   банктер   жұмысын   талдаңыз   және   құрама

кесте мастерінің көмегі арқылы 6 бастапқы кесте негізінде 7 кестені алыңыз.

Банк   қызметінің   анализінде   қарыз   капитал   меншікті   капиталдың   10   %-іне

тең.   Ағымдағы   берешек   ағымдағы   активтер   мен   қарыз   капитал   арасындағы

алымға   тең.   Ағымдағы   активтердің   пайдалылығы   таза   пайданы   ағымдағы

активтердің орташа сомасына бөлгенге тең. 



Кесте 6 – Банктер бойынша деректер базасы

Қала

Банк

коды

Таза

пайда

Меншікті

капитал

Меншікті

капиталдың

орташа сомасы

Ағымдағ

ы

активте

р

Ағымдағы

активтердің

орташа

сомасы

Негізгі

қорлардың

орташа құны

Алматы


123

123000


688799

568493


152356

15499


15000

Астана


123

186500


700000

600000


160000

16000


15500

Астана


115

15600


521358

684929


2165652

356513


59656

Алматы


145

59696


566389

659878


2656233

596568


596523

Алматы


112

126000


798931

684521


296532

526532


265945

Москва


137

135005


846563

659779


549656

651226


154835

Астана


108

15862


568598

550000


2656235

546563


154512

Астана


107

123687


798956

780025


358989

326562


788952

Алматы


197

56900


635799

516782


2698565

56598


265953

Алматы


131

148900


598369

600000


6589235

187652


126556

Алматы


156

15687


574894

550000


2168562

184952


1548535

Астана


122

132567


635979

590489


6598779

489926


154562

Алматы


125

122680


568722

505050


4587963

265623


645879

Астана


147

98503


843689

845000


2154652

219856


656546

Москва


159

110369


589355

600050


2165935

595965


216562

США


146

125863


597997

560045


6597556

26562


956235

Астана


111

149024


587600

560421


9562326

748756


595624

Алматы


108

125679


890000

850000


7521356

265562


265626

Москва


156

45455


678000

666023


1265597

487987


565624

Москва


121

26876


955606

850000


2165856

216583


154623

Алматы


196

26583


669768

669120


3457953

216956


595622

Алматы


110

139813


780008

764035


9432523

454526


1545213

Кесте 7 – Қалалар бойынша банктердің жұмысын талдау 

Қала


Москва

Банк

коды

Мәліметтер

Қорытынды

121


Таза пайда

26876


Меншікті капитал

955606


Қарыз капитал

95560,6


Ағымдағы берешек

2070295,4

Ағымдағы активтердің пайдалылығы

0,124090995

Негізгі қорлардың пайдалылығы

0,173816315

Меншікті капиталдың пайдалылығы

0,028124562

137

Таза пайда



135005

Меншікті капитал

846563

Қарыз капитал



84656,3

Ағымдағы берешек

464999,7

Ағымдағы активтердің пайдалылығы

0,207308983

Негізгі қорлардың пайдалылығы

0,871928182

Меншікті капиталдың пайдалылығы

0,159474251

156


Таза пайда

45455


Меншікті капитал

678000


Қарыз капитал

67800


Ағымдағы берешек

1197797


Ағымдағы активтердің пайдалылығы

0,093147973

Негізгі қорлардың пайдалылығы

0,080362573

Меншікті капиталдың пайдалылығы

0,067042773

159

Таза пайда



110369

Меншікті капитал

589355

Қарыз капитал



58935,5

Ағымдағы берешек

2106999,5

Ағымдағы активтердің пайдалылығы

0,185193761

Негізгі қорлардың пайдалылығы

0,509641581

Меншікті капиталдың пайдалылығы

0,18727083

Қорытынды Таза пайда

317705

Қорытынды  Меншікті капитал



3069524

Қорытынды  Қарыз капитал

306952,4

Қорытынды  Ағымдағы берешек

5840091,6

Қорытынды Ағымдағы активтердің пайдалылығы

0,162778639

Қорытынды Негізгі қорлардың пайдалылығы

0,291033524

Қорытынды Меншікті капиталдың пайдалылығы

0,103503019

Негізгі қорлардың пайдалылығы таза пайданы негізгі қорлардың орташа 

құнына бөлу арқылы табамыз. Меншікті капиталдың пайдалылығы таза пайданы 

меншікті капиталға бөлгенге тең.



Тапсырма  3  Алғашқы   ведомостьінің   8   кестесі   негізінде   құрама   кестенің

мастері көмегімен 9 кестені алу. 

«Төлеуге   арналған   шығындардың   үлес   салмағы»  және  «Құнындағы   үлес

салмағы» атты өрістер есептелетін болып табылады. Қосымша есептеулер ретінде

баған бойынша соманың бөлігін қойыңыз. 


Кесте 8 – Өткізілген тауарлардың тізімдемесі

№ п/п

Тауар

топтарының

коды

Тауар аты

Сатылғ

ан

тауарл

ар

саны

Бірлік

бағасы

1

Ет



2005

250


7980,00

1

Колбаса 



өнімдері

1258


360

8152,00


1

Сүт


4587

50

5133,00



1

Сыр


569

450


6551,00

2

Ұн



14789

45

3461,00



2

Тары


1258

26

1472,00



2

Рис


456

70

4216,00



2

Манка


789

50

3825,00



2

Гречка


123

85

4917,00



3

Сәбіз


478

15

1266,00



3

Қызылша


589

25

1977,00



3

Картоп


233

20

2511,00



Кесте 9 – Өткізілген тауарлар анализінің тізімдемесі

Тауар аты

Деректер

Қорытынд

ы

Колбаса өнімдері

Төлеуге арналған шығындар(сома), 

тенге 


8152

Төлеуге арналған шығындардың үлес 

салмағы

29,31%


Өткізілген сомасы

452880


Құнындағы үлес салмағы

4,85%


Сүт

Төлеуге арналған шығындар(сома), 

тенге 

5133


Төлеуге арналған шығындардың үлес 

салмағы


18,45%

Өткізілген сомасы

229350

Құнындағы үлес салмағы



2,45%

Ет

Төлеуге арналған шығындар(сома), 



тенге 

7980


Төлеуге арналған шығындардың үлес 

салмағы


28,69%

Өткізілген сомасы

501250

Құнындағы үлес салмағы



5,36%

Сыр


Төлеуге арналған шығындар(сома), 

тенге 


6551

Төлеуге арналған шығындардың үлес 

салмағы

23,55%


Өткізілген сомасы

256050


Құнындағы үлес салмағы

2,74%


Қорытынды Төлеуге арналған шығындар(сома), тенге

27816


Қорытынды Төлеуге арналған шығындардың үлес салмағы

100,00%


Қорытынды Өткізілген сомасы

9345090


Қорытынды Құнындағы үлес салмағы

100,00%



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет