бысты  анық  естіп,  дүрыс  дыбыстауды  меңгерту.  Оның

оқуға,  жазуға  үйренеді.  Сондықтан  өліппе  мына  тізбе 
арқылы өтіледі. Әр тізбеден кейін қайталау жүргізіледі.
1 .  А , Т , П , Н , Ғ , Р , Л , У .
2.  Ш, Й, О, Қ, Д, М, Б, С, Ү, Ң, Ы.
3.  Е, К, I, Ө, И, 3, Ә, Ү, Г.
4.  Я, Ю, X, В, Ф, Э, Щ, Ц, Ч, Ь, Ъ.
Бүл әріптер ашық буыннан бастап оқытылады, ашық
буынның 2 түрі үйретіледі:
1.  Жалғыз (а ), мысалы: а-на, а-па, а-ға;
2.  На, па, та, мысалы: ша- на, па-па, а-та, та-ныс.
Ашық  буын  созылып  айтылады,  буындап  оқытуды
оңайлатады және ашық буын келесі буынның қосылып 
айтылуын  тілеп  түрады.  Одан  кейін  біртіндеп  түйық, 
бітеу  буынды  сөздер  оқытылады.  Дауысты  дыбыс 
әріптерін  бірінші оқытамыз. (А, О, Ы, Ү, У). Содан кейін 
ж ің іш к е  дауыстылар  (Ә,  Е,  Ө,  I,  Ү).  Себебі  сөйлеу 
тіліміздің  басым  көпшілігі  жуан дауыспен  айтылатын 
сөздер. Ал  басқа тілден енген дыбыстарды әліппенің со- 
ңына  қарай  топтастырған.  Баланың  психологиялық 
ерекшелігіне  сөйкес,  дүниені  түтас  күйінде  қабылдай- 
тынын  ескеріп,  әр сабаққа белгілі бір тақырып өзек етіп 
алынады,  балалардың  зейіні  бір  арнаға  бағытталады, 
жүйелі білім алуына жағдай жасалады. Мысалы: негізгі 
тақырып: "Адыбысымен  әрпі". Қосымша:  "бақ", "бақ- 
ша",  "жемістер" тақырыбы берілген.
"Ғдыбысымен  әрпі".
Қосымша тақырып: ғарыш, ғалым, ғарышкер,  деген 
тақырыптар  берілген. "Әліппеде"  "оқу  мен ж азу” түтас 
бірлікте қарастырылған. Ж азу жүмысының өзіндік  қи- 
ындығы  бар.  Бала көптеген ережені бір мезгілде  орын- 
дауға тиісті. Сауат ашу -  жазуға төселдіру, үздіксіз жазу 
жаттығулары  арқылы  іске  асады. Әрбір  әріптің  жазба 
нүсқасының  бас  өрпі мен кіші  өрпін таныстыру кезінде 
өріпті  қүрайтын  элементтердің дүрыс  жазылуын басты 
назарда  үстау  керек.
Әріпті жазып үйренудің төртібі:
1) 
сөзге дыбыстық талдау жасату, жеке дыбыстау, сөз 
ішіндегі орнын  анықтау.
14

2)  жазба өріптің жазу үлгісін түтас көрсету (плакат- 
тан,  әліппеден);
3)  жаңа әріпті тақтаға  жазып көрсету;
4)  жаңа өріп элементтерін  дәптерге  түсіру;
5)  жаңаөріпті  түтас  жазу;
6)  жаңа өріпті басқа өріптермен жалғастырып  жазу;
7)  қүрамында жаңа өріп бар буын, сөз жазу;
8)  сөйлем  жазу;
9)  баланың  жүмысына талдау жасау.
Ж азу өдістемесіне сай өріпті сауатты, көркем жазуға 
үйретеміз.  Әліппе  кезеңінде дыбыс  және  өріпті  таныс- 
тыру, сөз сөйлем үйрету, өз бетінше  жүмыс  жасауға тө- 
селдіру, мөтінмен жүмыс істеу, оқу дағдыларын қалып- 
тастыру  іске  асады.  Дыбыстың  дыбысталуына,  арти- 
куляңиясына ерекше  мән  беріп,  жаттығу керек.  Әрбір 
сабақта дауысты және дауыссыз дыбыстар туралы хабар 
береміз, түсін  көрсетеміз. Дауысты дыбыс — еркін, өуен- 
мен созылып  айтылатын, дауыссыз дыбыс -  қысылып, 
қысқа  дауыс  кедергіге  үшырап  айтылатынын түсінді- 
реміз.  Дауыс  пен  әріптің  өзара  біртүтас,  бір-бірінен 
бөлінбейтін бүтін нөрсе екендігі  үйретілуге тиіс. Дыбыс 
айтылған соң іле оның таңбасы, өріп көрсетіледі. Көрсе- 
тілген өріп қайтадан оқылып, дыбысталады. Әрбір  өріп- 
тің баспа, жазба, бас және кіші әріптері таныстырылады. 
Әліппе бағдарындағы сөздер оқу материалының бірі бо- 
лып  табылады.  Ондағы  сөздер  міндетті  ж әне  мүмкін 
деңгейде  оқу  үшін 2 түрлі бағанда  берілген:
1)  буындап  оқу;
2)  түтас  оқу.
Буындап оқу қара сызықпен жөне түтас оқу көк сы- 
зықпен берілген. Мүндағы буындап оқу барлық оқушы 
үшін міндетті болады, ал түтас сөзбен оқу міндетті емес, 
тек белгілі бір деңгейде оқу дағдысы бар қабілетті бала- 
лардың мүмкіндігін тежемес үшін берілген.
Түтас  оқуға бірте-бірте үзбей  жаттығып  дағдылана- 
мыз,  бағандагы сөздердің  берілуінде де ерекшелік бар. 
Олардың буын жігінің арасы бос қалдырылған, сызықша
15

ңойылмайды,  буын  мөн  буынды  твз  қосуға  мүмкіндік 
жасайды.
Буын  сандарының  жасалуын  (бағандағы  сөздердің) 
А.Байтүрсыновтың  еңбектері  тиімді  түрлері  қарасты-
рылған. Ол: 
и»
1. Сөз соңынан өрін қ осу:...
2. Сөз соңынан әрін қосу: ш аш ...,  монша...
3. Сөздегі бір әріпті өзгерту: мал-мол, баба-бала.
4. Сөзге буын жалғау арқылы: мал-малта, бақ-бақша.
5. Сөздегі әріптердің орнын ауыстыру: мақал-қалам. 
Осындай  тәсілдер  арқылы  оқу  ж еңілдік  туғызады,
сөздер  бір-бірімен  ырғақты  үндесіп,  әуенмен  үйлесіп, 
сөзден сөз туындаиды. Бағандағы сөздерді саналы түсі- 
ніп,  оқу  мақсаты  көзделеді.  Сөздің  мағынасын  бірден 
түсіну қиын,  өйткені,  оқу техникасы күрделі.  Сондық- 
тан, оқып, болған соң сөздерге қосымша мағлүмат бері- 
леді.  Бағандағы  сөздермен  мынадай  жүмыс  түрлері
жүргізіледі
1. Бағандағы сөзді мүғалім оқиды.
2. Оқушыларды ілестіре отырып оқытады.
3.  Оқушылардан сөздің мағынасы сүралып, сосын тү-
сіндіріледі.  .. 
■
■
4.  Оқушылар жекелеп оқиды (үлгі бойынша).
5.  Оқушылар өз бетімен күбірлеп оқысын.
6.  Барлық оқушыларға немесе парта қатары бойын-
ша бірге дауыстатып оқыту.
7.  Бірнеше сөзге талдау жасау.
8.  Дауысты  дыбыстан  басталған  немесе  аяқталған 
сөзді тауып оқыту.
9.  Сабақта  жаңадан  таныстырылған  өріпті  сөздің 
ішінен табу. 
;  , 
, :
10.  Дауыссыз  дыбыстан  басталатын  немесе  аяқта- 
л атын сөзді тау ып оқыту.
11. Сөздерді өріп соңына қарай тауып оқыту.
12. Сөздерді буын санына қарай оқыту (мал, мата).
13. Сөздерді мағыналық жағынан теріп оқыту.
14.  Бағандағы сөздерді тігінен оқыту.
16

"Әліппе" кезеңіндегі тіл дамыту жұмысы 3 салада жү-
1. Сөздік жүмысы.
2. Сөйлем құрастыру.
3. Байланыстырып сөйлеуге үйрету.
1.  Сөздік  жүмысы  — оқылған  сөздердің  мағынасын 
түсіндіру,  түсініп  оқуға баулу,  жаңа  сөздер үйрету  ар- 
қылы оқушылардың сөздік қорын дамыту, әр сабақта ба- 
ғандағы сөздермен,  мәтіндегі сөздермен жүргізіледі.
2. Сөйлем құрастыру -  сөздерді бір-бірімен байланыс- 
тырып, ауызша қүрастыру арқылы жүйелі жазып, баян- 
дауға үйретеміз.
Мысалы: шарапат шашу, шаш (етістік),  алма -  жеміс 
(зат есім).
3.  Сүрақ-жауап  үлгілері,  диалог  сөйлеуге  үйрету 
материалдары  берілген.  Мүндай  материалдар  тек  қана 
сауат ашуға байланысты берілғен: жер, су, адам аттары- 
ның бас әріппен жазылатынын үйрету.  Сонымен қатар 
тілдік  грамматикалық  түсінік  және  төрбие  тақырып- 
тары қоса берілген.
Яғни:
1.  Сөздерді дүрыс оқу.
2.  Сөздерге сүрақ қоя білу.
3.  Әрбір сөздің мағынасын түсіндіру.
4.  Сөздерге дыбыстық талдау жасау.
5.  Сөздерді буынға бөлу.
6.  Әр сөзді қатыстырып, сөйлем қүрастыру.
7.  Көп нүктенің орнына сөзді қойып, аталған жүмыс- 
ты жалғастыру.
Сонымен қатар ”аз" жөне "көп" деген үғымдарды нақ- 
ты көрнекіліктер арқылы түсіндіру. Заттың атына, қи- 
мылына, сынына, санына байланысты сүрақ қойып, жау- 
ап беру талап  етіледі.  Заттың түр-түсі,  көлемі,  т.б.  жө- 
нінде түсінік беретін жүмыстың түрлері жүргізіледі.
Сабақты ойын  түрінде жүргіземіз.  Тақырыпқа сөйкес 
қазақтың ұлттық ойындарын сергіту сөтінде жүргізуге бо- 
лады. Мысалы:  "Жазып бер"  ойыны. Ойын оқушыларды 
өдемі, өрі қатесіз жазуға төселдіру мақсатында жүргізіледі.
реді:
17

Ойын 
т ө р т іб і:  О қуш ы ларды   қ а т е с із  ж а з у ғ а   ж атты қ- 
ты р уға  қ а ж е т т і  ө р іп ,  с ө з д е р і  бар   б ір н е ш е  карточкалар
жасалады.
а) Мүғалім үстелінің үстіндегі карточкалардың жазуы 
бар бетін төмен қаратып жазып қояды да, оқушыларды
бір-бірлеп тақтаға шақырады.
Тақтаға шыққан оқушы өзі қалаған бір карточканы
алады  да,  оны оқып  шығып  тақтаға  іліп  қояды.  Содан
кейін шыққан бала егер алған карточкасында әріп болса,
оның үлкені мен  кішісін,  жеке сөз болса оны әдемілеп
жазып береді. Басқа оқушылар оны дөптерлеріне жаза-
ды. Мүғалім балалардың жақсы жазғандарын мадақтап,
нашарларын алдағы уақытта дүрыс жазуға ақыл береді
б) Мүғалім үстел үстінде жатқан бір карточканы алып, 
оқушыларға көрсетіп, оқытады. Содан кейін ол карточ- 
касын жазуы бар бетін әрі қаратып, іліп қояды. Оқушы- 
лар оны (өріп, не сөз ді) қатесіз, әдемілеп жатқа жазады. 
Ж азу  жүмыстарында  "Жазып  бер  ойынын  ойнатып, 
оқушылардың қолын тез жазуға, әдемілеп  жазуға тәр-
биелеу. 
Ш
  '
"Әліппеде көк сызықпен қоршалған сөздер берілген. 
Бүл  сөздер  өнегелі  сөздер  деп  аталады.  Әрбір  әріпке
ө н е г е л і  
сөздер үсынылған. Мысалы:  Т  әрпіне  ата  ,  Н
әрпіне  "нан”,  "ана",  "Ғ  әрпіне  аға  ,  У  әрпіне  ту  , 
"Ш"  әрпіне  "шапағат","0"  әрпіне  "Отан",  "Д"  әрпіне 
"дана",  "Б"әрпіне  "баба",  "бала",  "Ы"  өрпіне  "ырыс", 
"ынтымақ”,  ”Ү"  әрпіне  "қүран”,  "нүр",  "Е"әрпіне  ең- 
бек", "шешен", "шебер”, "жер", "I’  әрпіне  іні  ,  білім  , 
"ілім", "Ә” әрпіне ”өке", "әже", "И" әрпіне байланысты
"иман" атты өнегелі сөздер берілген.
Сабақта бүл сөздердің мағынасы ашылып, түсіндірі-
леді.  Өнегелі сөздерге сөйлем,  өңгіме қүратқызып,  осы 
сөздерге  байланысты  өлең  оқытып,  мазмүнын  ашуға
болады.
Оқыту проңесінде сөз бен іс, теория мен практика өза- 
ра байланысты болады.  Әр түрлі көрнекілікті қолдану- 
дың нәтижесінде сабақ өрі түсінікті, өрі қызыңты болып 
өтеді. Көрнекілік оқушыларға заттың өзін немесе олар-
18

дың  бейнесін  тікелей  көріп  байңауға мүмкіндік береді.
Сауат ашу кезінде жеке суреттер, кеспе әріптер, мазмүн-
ды суреттер және дидактикалың ойындарды пайдалануға
болады.  Көрнекілік  түсінікті,  қарапайым,  әсерлі болуы 
керек.
Сабақтың тақьірыбы:
 Б дыбысы мен өрпі. 
Сабақтың  мақсаты:
  Б  дыбысы  мен  "б"әрпімен  та- 
ныстыру.  Б  дыбысына сөздер ойлату және сөз  ішінен
б 
әрпін белгілеу.  "Б"дыбысының дауысты,  дауыссыз 
дыбыс екенін ажырата білуге үйрету.
Сабақтың тцрі:
 аралас сабаң.
Сабақтың  көрнекілігі:
”Б"әрпінің баспа, жазба түрлері, суреттер,
Бауырсаң ертегісіне'  байланысты сюжетті суреттер, 
жүмбаңтар.
Сабақтың барьісы:
I.  Үйымдастыру кезеңі.
II. Өткен сабаңты ңайталап, бекіту.
III. Сергіту сөті.
-  Балалар, бүгінгі сабаңңа алтын балың ңонаңңа келіші.
Алтын балың бізге ңонаңңа ңүр келмепті, аузында тістеген 
конверті бар.
(Алтын балыңтың  суреті  таңтаға  ілінеді,  бір  оңушы
конвертті  алып  мүғалімге  береді,  мүғалім  ңандай  тап-
сырма екенін балаларға оңып береді). Сендердің ңандай
оңушы  екендеріңді  көрмекші  жөне  білімдеріңді  сына- 
маңшы.
-  Қане, балалар, "Алтын балың" бізге ңандай тапсыр-
ма  өкелген  екен,  көрейікші!  (конверт  ішіне  салынған
жүмбаңтарды мүғалім  оңушыларға  айтады,  оңушылар 
мазмүнын табады).
Үзын мүртты сарылар,
Қойнында наны бар.
(Бидай).
Иесі оның сөби 
өрі төсек, өрі үй.
(Бесік).
Қызыңтырып  өркімді-аң,
Суда жүзер шал пы лдап,
19

Қай дыбыстан басталған,
Сол жәндіктің атын тап.
(Балық).
-  Балалар,  байқаңцаршы жүмбақтардың шешуі қай
дыбыстан басталған?
-  Балалар, "б" дыбысынан басталған.
-  "Б" дыбысынан басталатын тағы қандай сөздер біле-
сіңдер?
(Оқушылар білетін сөздерін айтады).
-  Балалар, "Б" дыбысынан басталатын қандай ертегі-
лер білесіңдер?
-  "Бауырсақ", "Бөдене мен түлкі  .
(Бауырсақ ертегісінің мазмүндық суреті ілінген.
1) Кемпір мен шал. 
^
2) Бауырсақтың терезе алдында түрғаны және дома-
лап кетуі. 
; 
: /  і
3)  Қоянға кездесуі, қоянның сөзі (Бауырсақты қоян-
нан қүтқару үшін "бақа" сөзін кіш і әріптермен жазу).
4)  Қасқырға кездесуі ("Бөрік" сөзін жазу).
5)  Түлкіге жолығуы.
6)  Қазақтың үлттық "асық" ойынын ойнату үшін  б 
дыбысына сөздер ойлау. (Тақтайшаға асықты иіріп тас- 
тап,  асық қай әріпке түссе,  сол өріптен  басталатын  сөз 
айту).
7)  Сабақты қорыту. Сабаққа жақсы қатысқан оқушы- 
ларды мадақтап, "Алтын балықтың" сыйлығы беріледі.
I. і. дыбысымен таныстыру.
а) Көрнекілік арқы л ы. 
ө) Із, ін, піл.
Балалар текше арқылы дәптерге түсіріп отырды. Әр- 
бір сөзге түсінік беріледі. Сөзде неше әріп, неше дыбыс, 
неше буын бар және  "I"  дыбысы қай буында келіп түр,
соны сүрау. 
г 
П
б) Сондай-ақ өрбір сөзге схема (сызба) арқылы сөйлем
қүратып, дөптерге түсіртіп отыру.
в) "I" дыбысы мен әрпінің жазба ж әне баспа түрімен 
таныстыру.
20

Дептермен жүмыс:
а) 
I  дыбмсм  мен врпін алдымен балалардың қолын 
жаттықтыру үшін ауада  жазу, доптергетүсіру, элемент-
терін түсіру.
ә)  Оқулықпен жүмыс.
1.  Корнекілік (қатар бойынша жарыс).
ТІс
* т л
п л
К лт
тер
б л м
Кс
Ж О М   €
к  ш
(тақтаға  осы  создер  жазылған  плакат  ілінеді.  Қатар 
бойынша үш адам шығып орындайды.  Қай қатар бүрын 
болса, сол қатар жеңіске жетеді.)
б)  тіл  туралы  түсінікті  балаларға  қысқаша  кіріспе
айту.
Өз тіліңмен ер жетіп,
Қол созасың күнге сен.
Өз тіліңмен еліңе,
Пайдалысың  күнде сен.
Ә. Асылбеков.
Ана тілі -  асыл нөрі бабамның,
Қуатымсың ақ сүтіндей анамның.
Сәби шақтан бесігімнен өн тыңдап,
Туған тілді жаттап өскен баладмын.
Содан соң оқулықтағы ана тіліне байланысты нақыл
сөз оқылады.
Нақыл соз түсіндіріледі, оқушылар оқиды.
1. Ана тілін білмеген,
Анасын да сыйламас.
2. Ана тілді қүрметте!
(хормен 4-5 рет қайталап жаттайды, жеке оқушылар- 
дан жатқа сүралады).
”1” дыбысы бар создерді тауып, і дыбысы нешінші бу- 
ында келіп түрғанын ажырату.
в) Оқушылардан қандай сүрағына жауап беретін соз- 
дер сүралады. Сосын оқулықтағы берілген тапсырмалар 
орындалады.
21

Қандай?
Ауыр-жеңіл. 
;:-лсГГч/
Ж уан-ж іңіш ке.
Алыс-жаңын.
Сол  жаңтағы  сөздердің  мағынасына  ңарама-ңарсы 
мағыналы  сөздерді  тауып,  оларды  буынға  бөліп  ,  "і" 
дыбысы нешінші буында келіп түрғанын аныңтау керек.
2. 
"Кітап”сөзінедыбыстыңталдаужасайкеліп, "білім” 
сө зін ің   мағынасын  аш у  мақсатында  Х.Арғыновтың 
"кітап" мөтіні оқытылуы ңажет.
К іт а п
Мені жүрт сүйеді, ңүрметтейді, маған арнап шкафтар 
жасап, үстіме шаң жуытпай, таза үстайды. Мені үрпақ- 
тан-үрпаңқа мүра етіп қалдырады. Мен де адамды жақсы 
көремін.  Қалтқысыз  қызмет  етем ін.  Адамға  жақсы 
Т¥РУДЫ> баңытты  өмір сүруді үйретемін.  Мен  адамның 
досымын.  Менің  атым  -   кітап.  Мені  жасау үшін  адам 
баласы көп еңбек сіңіреді. Алдымен адам орманнан ағаш 
кеседі.  Оны  фабрикаға  апарады.  Фабрика  ол  ағаштан 
қағаз  жасап  шығарады,  оған  авторлар  жазады,  сурет- 
шілер сурет салады. Баспахана жазулар мен суреттерді 
басып, кітап етіп шығарады. Жүмысшылар машина мен 
поездарға тиеп, қала-ңалаға, ауыл-ауылға таратады
Міне, енді сенің қолыңда түрмын. Сен мені күтіп, жырт- 
пай таза үста. Мен сенің сенімді досыңмын.
Әңғіменің мазмүны ашылады.
1)  Баркітапңабасболған,
Әліппе — ғылым анасы.
Әліппеден басталған,
Даналықтың данасы.
Білімнің  бөрі  кітапта.  Білімсіз  күнің  жоқ деген  тү-
жырымға келеді. 
!
Кітап — білім бүлағы.
(балаларға оқыту, жаттату).
Білім  сөзін талдап, буынға бөлу,
I  дыбысының қай буында екенін ажырату.
22

д)  "Бірлік"  сөзінің мағынасын  ашу үшін  "Шалңан" 
ертегісі  оқылып,  көрнекілікпен  ертегінің  мазмұны 
ашылып, оқушыларта "бірлік болмай, тірлік болмайтын- 
дығы үқтырылады".
ж) Дөптермен жүмыс.
Оқулықтағы "ірімшік" сөзіне сөйлем қүрау . 
Дыбыстық талдау, буынға бөлдіру.
І-рім-шік.
I 
әрпі нешінші буында кездесті, яғни, оның буынның 
басында, ортасында, аяғында келіп түрғанын айту. 
Сөйлем қүрастырып, схемасымен беру.
VI. Жаңа сабақты қорыту.
( жинақтау өдісін қолдану).
Тиін
Түсі қызыл жалындай,
Көзі жылтыр лағылдай.
Тиін -  орман еркесі,
Орман -  оның өлкесі.
Қарағайда қуыс бар.
Үясы сол тыныштар.
Қарағайды қағады,
Төтті жаңғақ шағады.
Тиін -  орман еркесі,
Орман -  оның өлкесі. ( М. Әлімбаев).
Кірпі сөзіне дыбыстық талдау.
Балалар кірпі туралы әңгіме қүрастырады.
Сауат ашудың негізгі мақсаты -  балаға хат танытып, 
жазуға, оқуға үйрету.
Сауат ашу жүмысы -  баланың әріп танудан бастап, өз 
ана тілін танып-білудің алғашқы баспалдағы.
Сауат ашу кезінде оқушыларды оқуға, жазуға, айтуға 
үйретіп, әріп танытып, түтас сөзді, сөйлемді, мөнді оқуға 
үйретіп, сауатты жазуын қалыптастыру.
Мүғалім сабақ барысында түрлі әдіс-төсілдерді пайда- 
ланып, оқушыларды сөйлем қүрастыруға, тексті оқуға, 
көшіріп жазуға,  сөйлеуге дағдыландырады.
23

Әліппеден кейінгі  кезең
Бұл кезеңнің негізгі мақсаты 1 сауат ашу кезеңінде
берілген  білім  негіздерін  одан  әрі  ж етілдіріп,  оқупіы- 
ларды екінші жарты жылдықта” Ана тілі" пәнін оқытуга 
даярлау. Ана тілі пәні ңүрамына оңу> тіл дамыту, жазу 
және грамматика мен емле салалары енеді. Грамматика 
ана тілінің ең күрделі саласы және ол балалардың ақыл- 
ойын дамытуда өте маңызды қызмет атқарады. Өиткені, 
оқушыларга  тілдің  қүрылымдық  ж үйесін  меңгерту, 
оның  заңдылықтарын  білгізу  осы  грамматика арқылы 
жүзеге асады. Бүл кезеңдегі оқу материалдарының басты 
ерекшелігі -  мүнда озара байланысты мәтіндер беріледі. 
Байланысты мәтіндермен жүргізілетін жүмыс оқу қар- 
қынын  жетілдіруді,  мәтін  мазмүнын  бірден  қабылдап 
түсінуді, әрбір сөйлемді өзіне төн дауыс ыргағымен оқу- 
ды талап етеді. Әліппеден кейінгі кезеңде оқытудың мы- 
нандай міндеттері қарастырылады.
1. Буындап оқуды жетілдіре отырып, барлық оқушыны 
сөздерді тұтас оқуға төселдіру.  Сауат ашу кезеңінде оқу 
мен  жазу жүмыстары өзара тығыз  байланысты.  Бір са- 
бақтың өзінде оқу қызметі мен жазу жүмысы бірін-бірі 
алмастырып  және  бірін  меңгеруге  екінш ісінің  көмегі 
тиіп отырады. 
1 к  і
2. Оқушылардың біліміндегі кемшіліктерді жою арқы- 
лы сынып білімін теңестіру;  әрбір  оқушының өздігінен 
оқып, жазуын қамтамасыз ету;
3. Оқу техникасын жетілдіру арқылы дүрыс оқу, сана- 
лы түрде түсініп оқу, мәнерлеп оқу, жылдам оқу машық- 
тарын  қалыптастыру.  Оқушыларды сөйлемді және мә- 
тінді оқуға үйрету жүмыстарының бәрі мағынасын түсі- 
ніп оқу мақсатына бағытталады, осы жолда мөтінді мө- 
нерлеп оқу төсілінің маңызы зор. Бүл шара тыныс белгі- 
леріне қарай кідіріс жасау, екпін мен интонаңияны дү- 
рыс  қолдана  білу  дағдыларын  меңгерту  мақсатында 
жүргізіледі. Нүкте, сүрақ, леп белгілері не кідіріс жасау 
арқылы оқушы сөйлемдердің ж ігін айыра алатын бола- 

жүктеу/скачать 14,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: