Ежелгі дәуір әдебиеті бес кезеңнен тұрады



бет11/122
Дата21.12.2023
өлшемі0,49 Mb.
#141949
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   122
параллелизм)

  • Ұзатылатын қыз баланың ел-жұрты мен қоштасардағы элегиялық сарындағы өлең жыры: (Сыңсу)

  • "Алтын да менің босағам,

Аттап бір шығам деп пе едім?!"--тармақтары қай жырдан? (Сыңсу)

  • Сыңсу - (Элегиялық өлеңге жатады)

  • "Жат жұрттық болып кеткен соң,

Кетер-ау бастан сәулетім…
деген үзінді алынған салт өлеңі: келін-ау,_айт,_келін!__Сауысқандай_сақкелін!"_-_деген_үзінді:_(Беташар_жырынан_алынған).'>(Беташар)'>(Сыңсу)
• Жаңа түскен келінді елмен таныстырып, тәрбие беретін жыр: (Беташар)
• Әдет-ғұрып жырының түрі:
Келін, келін келіп тұр.
Иіліп сәлем беріп тұр. (Беташар)

  • "Айт, келін-ау, айт, келін!

Сауысқандай сақкелін!" - деген үзінді: (Беташар жырынан алынған).
• Беташардың "Айт, келін" бөлімінің мазмұны мен мәні: (Жас келіннің отбасы мүшелері мен үлкендерді, жора-жолдастар мен қонақтарды сыйлау ғұрпы)

  • "Балталы, Бағаналы, ел аман бол,

Бақалы, балдырғанды көл, аман бол, " - деген "Қозы Көрпеш-Баян сұлу"
жырындағы Ай мен Таңсықтың сөздері салт жырларының ішіндегі қоштасуға жатады.
• Жамбылдың "Аттандыру" өлеңі: (Қоштасу)
• Басқа жаққа қоныс аударғанда айтылатын салт өлеңі: (Қоштасу)
• Жоқтау, сыңсу - лирикалық жырлар.
• Қаралы жыр: (Жоқтау)
• Салт жырларының ішіндегі ең молырақ сақталғандарының бірі: (Жоқтау)
• Жоқтау қандай өлең? (Ауыр қазалы адамның дүниеден өткен адамға деген қадір-құрметін білдіретін өлеңдер)

  • "Бөрідей жұрт ұлысып,

Айқаймен жаға жыртысып,
Өкірген үнін өшіртіп,
Жылаған көзден жас өрер," - деген үзінді: ("Алып-Ер Тұңғаны жоқтау" жырынан)
• Абайдың баласы Әбдірахманға арнаған өлеңдері: (Жоқтау өлеңдер)
• "Абай жолы" романында Тәкежанның баласы Мақұлбай қайтыс болғанда Абай жоқтау айтқызған адамның есімі: (Әйгерім)
• Бөжейді жоқтайтын: (Сары апа ("Абай жолы" М.Ә.)
• Уа, Алатаудай Ақшадан
Асып тудың, Бөгенбай…- деп жоқтау айтқан жырау: (Үмбетей)
• Алғадай деген баласына жоқтау жыр арнаған ақын: (Жамбыл)

  • "Алла ісіне шара жоқ-ау!

Жетпесті қуып алқынба!
Қайырлы гұмыр бере көр-ау,
Козыжанеа: артында. " Тұрмыс-салт жырларының ішіндегі жататыны. (Жұбату)

  • Жәнібек ханның Жиреншеге әйелінің өлгенін хабарлауын тұрмыс-салт

жырында естіртуге жатқызамыз.

Егер адасып кеткен жоқ,
Әркім барар жеріне кетті.
деп Сарыбайдың бұл дүниеден өткендігін
жұмбақтап естірткен. (Тазша) ("Қозы Корпеш-Баян сұлу")

Әлем асқан жан болдың…
деген өлең жолдары: (Үмбетейдің Бөгенбай өлімін Абылай ханға естіртуі)
• Көңіл айту - жақын жаны қайтыс болған адамның қайғысына ортақ болу.
• Қанаты бүтін сұңқар жоқ,
Тұяғы бүтін тұлпар жоқ.
Өлгеннің сонынан өлмек жоқ.
Өлген қайтып келмек жоқ… (Бұл - көңіл айту жыры).

Сен кеткен соң балаңды жоқта, ата.
Жыл айналып сағынып мең келермін,
Боз інгеннің ботасын сақта, ата. " ("Қайым айту") - өлең тармақтарының буын саны: (11 буынды)

  • Ауыз әдебиетінің түрлері: (*Эпикалық жыр)бар, жұмбақ;



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   122




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет