Ежелгі дәуір әдебиеті бес кезеңнен тұрады


"ЕР ТАРҒЫН" Жырды алғаш Марабай ақыннан



бет30/122
Дата21.12.2023
өлшемі0,49 Mb.
#141949
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   122
Байланысты:
Åæåëã³ ä?ó³ð ?äåáèåò³ áåñ êåçå?íåí ò?ðàäû

"ЕР ТАРҒЫН"

  • Жырды алғаш Марабай ақыннан жазып алып бастырған - Н. Ильминский,

(1862 жылы Қазанда). 1870 ж. В. Радлов, 1904 ж. Н. Саркан, 1922 ж.
Ә. Диваевтың жинақтарында жарияланған. 8 түрлі нұсқасы сақтаулы.
Ер Тарғынның жары - Ақжүніс, ұлдары - Ардаби, оның екі баласы -
Әжігерей мырза, Айғожа (кейін хан болды), тұлпары - Тарлан ат. Ер
Тарғынның үш жолдасы - Қарасай ұлы Көбен, Алшағыр ұлы Теген, Өмір
ұлы Себен (Ханзада ханның батырлары, Ер Тарғынның батыр жолдастары).
Ақшахан - Қырымның қырық ханының үлкені (Ақжүністің әкесі),
Қартқожақ - Ақша ханның батыры, Қанатты қара - Аршаханның
жорғасы, Ханзада хан - Бұлғыр тауын мекендеген ноғайдың ханы,
Сыпыра жырау - дана, ақылшы қария. (Тоқтамыс хан тұсында өмір сүрген
(XV ғ.), қыпшақ тайпасынан шыққан тарихи тұлға), Домбауыл - қалмақ
батыры.

  • Жыр негізінде Е. Брусиловский "Ер Тарғын" операсын (1937) жазды.

  • "Ер Тарғын" жыры алғаш басылып шыққан қала: (Қазан, 1862 ж.)

• "Ер Тарғын" жырын алғаш рет жырлап, халық арасына таратқан ақын:
(Марабай)
• Ер Тарғынның әке-шешесі: (Әке-шешесі жоқ, қайтыс боп кеткен)

  • Ер Тарғынның жары әрі серігі: (Ақжүніс)

• Ақжүністен туылған ұлдың есімі: (Ардаби)
• Ақжүністің жырдан көрінетін сипатына лайық жауап, (Сұлу да батыл,
намысқой да ақылды, өз дегеніне жетпей қоймайтын бірбеткей,
айлалы қыз. )
• "Сенің қайғыңнан өлемін, " - деп батырды сүйетінін алғашқы боп өзі
мойындаған ару қыз: (Ақжүніс)
"Қолаң шашты, қой көзді алшаңдаған аруым" деп айтқан: (Ер Тарғын -


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   122




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет