Ежелгі Қосөзен елдері

Б.з.д. V ғасырда Афиныда жоғарғы өкімет билігі – халық жиналысына тиесілі болды. Барлық азаматтар Афиныдағы халық жиналыстарына қатыса алды. Ол айына төрт рет шақырылды. Оған 20 жасқа толған ер-азаматтар ғана қатысты. Жиналыс мемлекеттің маңызды істерін шешті. Әкімдерді, соттарды, басқа да лауазымды адамдарды сайлады. Шешімдер көпшілік дауыспен қабылданды.

Б.з.д. V ғасырда Афиныда жоғарғы өкімет билігі – халық жиналысына тиесілі болды. Барлық азаматтар Афиныдағы халық жиналыстарына қатыса алды. Ол айына төрт рет шақырылды. Оған 20 жасқа толған ер-азаматтар ғана қатысты. Жиналыс мемлекеттің маңызды істерін шешті. Әкімдерді, соттарды, басқа да лауазымды адамдарды сайлады. Шешімдер көпшілік дауыспен қабылданды.

Афины мен Спартаның Периклдің көзі тірісінде-ақ бәсекелесуі екеуінің арасында соғыстың шығуына апарып соқты. Афины мен Спарта дара билік етуге ұмытылып, б.з.д. 431 жылы соғыс басталды. Аттиканы Афины басқарса, Пелопоннес Спартаның қолында болды. Бұл соғыс тарихта Пелопоннес соғысы деп аталды. 30 жылға созылған соғыстың зардаптары ауыр болды. Соғыс Афинының жеңілуімен аяқталды.

Ежелгі грек мектептері үш сатыдан тұрды. Бірінші басқыш – мектеп жасына дейінгі 3-7 жасар балаларға, екінші басқыш 7-12 жасар балаларға арналған. Үшінші басқыш – гимнасия деп аталды. Оларда көбінесе дәулетті адамдардың ғана ұл балалары оқыды.

Ежелгі гректер Гомердің дастандарын ерекше құрметтейтін. Ондаған мың жолдан құралған «Илиада» және «Одиссея» поэмаларын көптеген адамдар сол кезде жатқа білген. Бұл поэмалар б.з.д VIII ғасырда жырланып, б.з.д VI ғасырда хатқа түскен деген жорамал бар.

Грек ғалымы Гиппократ медицина ғылымында 60-қа жуық еңбек жазды. Ол өте білімді оташы (хирург) болды. Қазіргі қолданыстағы «Гиппократ анты» деп аталатын дәрігерлердің антының мәтінін де өзі жазған.

Пифагор – математика біліміне үлес қосқан адам. Ол сан – барлық нәрсенің бастапқы негізі деп түсінген. Тек сан ғана мәңгі өзгермейді деді.

Герадот өзінің шығармасына соғысқа қатысқан халықтар жайында көп мәлімет енгізді. Олардың б.з.д V ғасырдағы тіршілігін ғана емес, одан да ертедегі тіршілігін жазды. Герадоттың тарихи еңбектері баяғы заманның өзінде-ақ аса жоғары бағаланып, жұрт оны «Тарихтың атасы» деп атады. Ол «Тарих» атты 9 кітаптан тұратын еңбек жазды.