Резюме  Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
149
 ~ 
 
В статье автора Б.Коркутова рассматривается особенности выбора темы как 
языковой,  стилический  жанровый  анализ  в  использовании  публицистических 
сочинени. 
Summary  
In  the  article  the  author  considers  the  beatures  of    B.Korkytov,  of  the  theme 
sebetion, asa linguistic, stylistic, and genre analysis of the use of journalistic work. 
 

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
150
 ~ 
 
______________________________________________________________ 
 
ПЕДАГОГИКА, ПСИХОЛОГИЯ И ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ 
______________________________________________________________ 
 
УДК 13.00.01 
 
Ж.М. Рашбаев, Б.Т.Тұрсынова 
 
Х.Досмұхамедов атындағы Атырау  мемлекеттік университеті 
 
ОҚЫТУДЫҢ  БУЫНДЫҚ ҮДЕРІСТЕРІНДЕГІ ОБЪЕКТІГЕ БАҒДАРЛАНҒАН 
ПРОГРАММАЛАУ ТІЛДЕРІН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ДИДАКТИКАЛЫҚ ШАРТТАРЫ 
 
 
Аңдатпа 
Оқыту  үдерісіндегі  компьютерлік  технологияны  пайдаланудағы  тәжірибелер 
жинақтауда 
оқу 
әрекеттерінде 
компьютерді 
тиімді 
қолданудың 
бірнеше 
дидактикалық шарттары қалыптасты. 
 
Кілт сөздер: объектіге-бағытталған программалау, ақпараттық технология. 
 
        Ақпараттық  технологиямен  оқытудағы  мәселелік  жағдайларды  талдауының 
негізінен  оқушылардың  шығармашылық  ойлауды  дамытуына  бағытталғанын  
көрсетіп отыр. Ал таным үдерісінің басқа да компоненттері оқытудың бағдарланған 
дамыту  үдерісіне  көп  көңіл  бөлінбейтіні,  оған  талдаулардың  жеткіліксіз  деңгейде 
екенін  оқытудың  осы  шарттағы  ерекшеліктеріне  байланыстылығында  екені  қазіргі 
кезде жаңалық емес.  
       Осыған  байланысты оқушылардың  шығармашылық  белсенділігін  арттыру және 
де  жаңа  оқыту  жағдайында  оқытуды  оңтайландыру  Ю.К  Бабанский,  И.Т. 
Огородников  және  басқа  да  ғалымдардың    еңбектерінде  жеткілікті  көрініс  тапқан. 
Бұл  авторлар  оқытуға  мұндай  келудің  критерийін  әр  оқушының  максимальды  
мүмкіндігінің  деңгейіне  сәйкес  келетін  оқу  тәрбие  нәтижелеріне  жетуде 
қалыптастыруға  болады  деп  тұжырымдайды.  Оқу  үдерісінің  оңтайлы  құрылымына 
жету  ақпараттық  технологияның  шартындағы  оқытудың  заманауи  пішіні  мен 
әдістемелері  негізіндегі  оқыту  ұстанымы  мен  заңдылығын,  оқушылардың 
мүмкіндіктерін    ескеретін  олардың  ой  әрекеттері  мен  түсініктерді  буындап 
қалыптастыру арқылы жетуге болады .  
        Оқушылардың  ой  әрекеттері  мен  түсініктерді  буындап  қалыптастыру 
теориясының  әрі  қарай  шығармашылық  тұрғыдан  дамуы  проблемалық-әрекеттік 
оқыту  теориясына  байланысты  болды.    Бұл  теория  оқытудағы  мәселелендіру 
ұстанымы мен әрекеттік ұстаным деп аталатын  оқытудың негізгі екі ұстанымын іске 
асырады.  Бұл  теорияның  мәні  -  оның  оқыту  сабақтары  үдерісінде  оқушылар 
өздігінен  оқу  проблемасын  айқындау  және  ойдан  өткізу,  шешімнің  оңтайлы 
нұсқаларын іздеу және негіздеу мақсатында оймен және тәжірибемен әрекет ететін  
арнайы  шарттардың  жасалынуында  болыр  отыр.  Сабақтар  барысында  білім 
алушылардың проблемалық жағдайды шешуде өзіндік таным әрекеттерінің мөлшері 
артады,  олардың  кәсіби  тапсрырмаларды  шешудің  жаңа  білімі  мен  жаңа  әдістерін 
іздеудің нәтижесінде ойлау белсенділігі күшейе түседі.     

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
151
 ~ 
 
      Педагогикада бұл теорияға байланысты шартты түрде бірнеше буындарды бөліп 
айтуға  болады.    Бірінші  буында  білім  алушылардың  проблемалық  жағдайды 
қабылдауы  мен түсінуі  басталады.  Оқушылар жағдаймен  танысады,  оны  талдайды, 
оның  негізіндегі  қарама  қайшылықтарды  бөліп  шығарады  және  өздерінің 
қиыншылықтарының мәнін түсінеді.  Екінші буында оқушылар проблемалық мәселені 
шешудегі  өзінің  мүмкіндігінің  моделін  асайды  және  негіздейді.  Үшінші  буын  – 
жасаған  моделдеріне  сәйкес  жеке  әрекеттерден  тұрады.  Оқушылар  кәсіби 
мәселелерін  немесе  оқу  есептерін  шешу  үшін  нақты,  тәжірибелік  әрекеттер 
жасайды.  Практикалық  әрекеттерді  жасауда  қабылданған  шешімдер  нақтыланады 
және  өзгертіледі.  Төртінші  буын  барысында  жасалынған  әрекеттерге  талдау 
жасалынады  және  қабылданған  мәселелердің  дұрыстығы  тексеріледі.  Оқушылар 
қалай нақты жұмыс сітегендерін талдайды, проблемалақ жағдайды шешкен барлық 
жолдарын ойдан өткізеді. Бесінші буын жасаған әрекеттерін талдаумен байланысты.   
      Мұнда  оқу  үдерісінде  соңғы  кездері  жиі  пайдаланылып  жүрген  мәселелік-
әрекеттік  оқытудың  тиімділігі  туралы  да  айта  кету  қажет.  Мәселелік-әрекеттік 
оқытудың  тиімділігі  сабақтарды  өткізудегі  төменгі  дидактикалық  шарттарға  
байланысты болады: 
    біріншіден, 
білім 
алушылардың 
белсенді 
ойлауларын 
ұымдастырудың 
маңыздылығы; 
   екіншіден,  сабақ  жетекшісі  үшін  де,  оқушылар  үшін  де  ойлау  үдерісінің 
«көрінуіне», «байқалуына»  қол жеткізу қажет;   
   үшіншіден,  оқушылар  қойылған  мақсатты  жеке  өздігінен  шешудің  барлық 
үдерісінен өтуді қамтамасыз ету ұсынылады. 
     Жоғарыда  көрсеткендей,  мәселелік-әрекеттік  оқыту  тек  қана  жаңа  білімді 
меңгеру, жаңа біліктілік пен шеберлікті қалыптастыру ғана емес, ол сонымен қатар, 
интеллектуальдық  қабілеттік  дамуы,  әртүрлі  оқу,  одан  әрі  кәсіби  есептерді 
шығармашылық тұрғыдан шешуде тәжірибелер жинақтауына мүмкіндік береді. Көріп 
отырғанымыздай,  оқуға  проблемалық-әрекеттік  тұрғыдан  келудің  кейбір  буындары 
мен  ұстанымдары  оқытудың  жобалық  әрекеттін  ұйымдастыруда  іске  асырылуы 
мүмкін.  Оқытылатын  пән  ретінде  де,  құрал  ретінде  де  ақпараттық  технологияның 
мазмұнындағы  бай  мәселелер  мұндай  іске  асырулардың  алғышарты  болып 
есептеледі.  Компьютермен  оқыту  жағдайында  бұл программамен  қамтамасыз  етуге 
тікелей байланысты. 
     Қазіргі  уақытта  оқу  бағдарламалары  жасауға  мұғалімдер,  әдіскерлер, 
писхологтар  киліктіру  тенденциясы  байқала  бастады.  Бұл  жағдайда  ақпараттық 
технологияның  мектепте  пайда  болуынан  туған  қарама  қайшылықтарды  да  айтпай 
кетуге  болмайды.  Бір  жағынан,  балалар  кез  келген  программалық  құралдардың 
көмегімен    оқу  үдерісі үшін не  істеу  керек  екенін  біледі,  ал  екінші жағынан,    бірақ 
тәжірибелелі  мұғалімдердің  көбісі  ақпараттық  технологияның  мүмкіндігінен 
хабарсыз болып отыр.    
      Бұл  қарама  қайшылықты  қалыпқа  келтірудің  бірден  бір  жолы  ретінде 
компьютерлік технологияның мектеп аумағында  пайдалануды іске  асыруда  мұғалім 
мен  оқушының  шығармашылық  қатынастарын  ұйымдастыруды  айтуға  болады. 
Мұндай  жағдайда  жобалық  әрекеттердің  бағыттарының  атқаратын  рөлі  зор  болып 
есептеледі. Бұл орта жоғарыдағы дидактикалық шарттарды іске асыратын оңтайлы 
орта болып саналады. 
        Еліміздің  оқу  орындарында  ақпараттық  технологияны  жобалау  әрекеттерінде 
пайдаланудың  тәжірибелері  жинақталған.  Дегенмен,  бұл  мәселені  қарастырарда 
«жобалау  әрекеті»,  кей  жағдайда,  баланың  өзінің  рефераты  немесе  өткізген 

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
152
 ~ 
 
зерттеулеріне  жақын    ақпараттық  технологияның  көмегімен  жасалған  жұмыс  деп 
түсіндірілетін фактілерін ескеру қажет. Шындығында, жобалау әрекеттерінде оқушы 
үшін  проблеманың  теоретикалық  немесе  практикалық  шешімінде  алуға  болатын  
нәтижеге прагматикалық бағыттылықпен келу маңызды болып саналады . 
     Компьютерлік  программа  ретінде  оқушылар  үшін  жасалынған  нұсқауларда  не   
белгілі Office программалық пакеті, не Интернетте жұмыс істеу программасы, не тар 
қолданыстағы  программалар  ұсынылады.  Көп  жағдайда,  ақпараттық  технологияны 
қолдану 
нәтижесінде 
не 
навигация 
немесе 
жай 
мәтін 
деңгейіндегі 
интербелсенділігімен  бірге  мультимедиалық  жоба  жасалынады.  Жобаны  іске  асыру 
үшін  объектіге  бағдарланған  программалау  тілдерін  пайдалану  программаны 
жазудың сол үдерінің күрделілігінен аз қолданымға ие болып отыр.   
       Сонымен  қатар,  жобалар  әдістемесі  бағдарлама  аумағында  мұғалімдердеің 
ұсынған оқушылардың бірлескен  әрекетттерінің анықталған деңгейі ретінде немесе 
объектіге  бағдарланған  программалау  тілдерін  пайдалану  қолданған  жағдайдағы 
таңдаған өзіндік мәселесі ретінде мынадай ерекшеліктері бар:     
    - Оқушылар барлық жобаны өздігінен толық жасайды, аралық мәселелер қояды, 
нәтижелерді  белгілейді,  телекоммуникациялық  білімнің  стандарттық  көздерінен 
басқа  да  сілтемелерді  пайдалауға  мүмкіндік  алады.  Бұл  оқытудағы  жаңа  ұстанымы 
болып саналады. 
      -  Жоба  әрекеттеріне  қатысушыларылар  білімді  мәліметтеу  мен  алудан  басқа, 
оларды  өздігінен  іздеумен  айналысады.  Мұнда  өзіндік  белсенділік  үдерісі  мектеп 
бағдарламасының талабынан  жоғарырақ білім алуына ынталандырады.   
     - Әртүрлі білім деңгейіндегі балаларды біріктірулер болады, және де бірмезгілде 
тұлғалаландыру дәрежелері көтеріледі. 
       -  Білімді  бақылау  жобамен  жұмыс  істеу  нәтижелерін  толықтай  немесе  аралық 
буындарды талдау негізінде  іске асырылады. 
        -  Жарыстық  үрдіс  қызметтестікке  алмастырылады.  Мұндай  сипаттамадағы 
оқытуда  материалды  тереңірек  түсіну,  аргументтеулер  тереңдеу,  теоретикалық 
және концептуальдық танымдардың жоғары деңгейлері  іске жүзеге асырылады.  
       -  Әр  оқушы  оның  жаңа  материалды  түсіну  деңгейі  мен  оны  көрсетілімдеудің  
дәрежесін анықтайтын өзінің интеллектуальдық жүгімен бірге жаңа білімді меңгеру 
үдерісіне кірістіріледі.  
       -  Теріс  бағаның  қойылмауы  оқушылардағы  күшті  жақты  көрсетеді  және  әлсіз 
жағын дамытады. Өйткені, соңғысына теріс баға қойылмайды.  
-  Оқушылар  тұлғалық    білім  траекториясын  жүзеге  асыра  отырып,  басқалардан 
бөлек, өзінің тұлғалық білім жүгін толтырады.  
       Ал 
жобалар 
жұмысы 
барысында 
жасалынған 
нәтижелер 
зерттеу 
тақырыптарындағы  одан  әрі  қарай  басқа  зерттеушілер  үшін  де  библиотека  қорын 
толтыратын  құнды материал болып қалады.         
     Сонымен 
ақпараттық 
технологияны 
білім 
үдерісінде 
пайдалану 
оның 
дидактикалық  қасиеттерін  ескере  отырып,  білімнің  жаңа  бағыттарына  сәйкес 
оқытудың  мазмұнын  таңдауға  жаңа  талаптар  қояды.  Яғни,  оқушы  мен  мұғалімнің 
ойлау мінездемелеріне  бұл құралдардың әсерін ескеруге ынталандырады, әдеттегі 
оқу  құралдары  мен  бұқаралық  ақпараттар  құралымен  ақпараттық  технологияның 
жаңа  сәйкестенген  әдістері  мен  интеграциясының  ашылуына  мүкіндік  береді,  кең 
ақпараттық-пәндік 
орта 
шартында 
оқушылардың 
объектіге 
бағдарланған 
программалармен жұмыс істеу  әрекеттерін басқарудың жаңа әдістері қалыптасады. 
 
 

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
153
 ~ 
 
Әдебиеттер тізімі 
 
1.  Гершунский  Б.С.,  Полат  Е.С.  Современная  гимназия:  Взгляд  теоретика  и 
практика / Под ред. Е.С. Полат - М.: Владос, 2000 - 168 с. 
2.  Выготский JI.C. Педагогическая психология. - М., 2003. - 533 с. 
3.  Роберт  И.В.  Современные  информационные  технологии  в  образовании: 
дидактические проблемы, перспективы использования. -М.: Школа-Пресс, 2004. 
- 305 с. 
Резюме 
На попытках чтения компьютер в процессе обучениятехнологию опыты на и
спользовать на суммироватьвыгодно применять компьютер несколькосформировали
сь условия дидактика.
 
Summary 
On attempts reading computer in process educatingtechnology experiments on to
 use on to summarizeadvantageously to apply computer some formed terms of.
 
 
 
УДК 37.012.7 
Р.Х.Джамалетдинов  
 
ПРИМЕНЕНИЕ ЗДОРОВЬЕСБЕРЕГАЮЩИХ ТЕХНОЛОГИЙ НА УРОКАХ ГЕОГРАФИИ, КАК 
ОДИН ИЗ ФАКТОРОВ СОЗДАНИЯ КОМФОРТНЫХ УСЛОВИЙ ОБУЧАЮЩИХСЯ 
СОВРЕМЕННОЙ ШКОЛЫ 
 
Аннотация  
В  данной  статье  анализируется  опыт  преподавания  географии  в  гимназии 
для  одаренных  детей,  содержащий  здоровьесберегающие  технологии.На  основе 
проведенного 
исследования 
автором 
предлагается 
выделить 
технологии, 
нацеленные  на  решение  конкретных  задач  здоровьесбережения:  предупреждение 
переутомления, 
оптимизацию 
физической 
нагрузки, 
образовательное 
самоопределение, обучение учащихся здоровью и др. 
 
Ключевые 
слова: 
Здоровье, 
здоровьесберегающие 
технологии, 
преподавание географии 
 
Проблемы  здоровья  населения  государства,  в  частности  здоровья 
подрастающего  поколения,  является  причиной  для  беспокойства  государственных 
организаций,  общества  и  самих  граждан.  Сегодня  происходят  качественные 
изменения  в  осознании  обществом  ценностей  жизни  и  здоровья  каждого  ребенка. 
Поэтому  одним  из  приоритетных  направлений  государственной  политики  в  сфере 
образования является работа по сохранению и укреплению здоровья обучающихся 
детей.  
На  состояние  здоровья  детей  оказывают  существенное  влияние  такие 
факторы как неблагоприятные социальные и экологические условия. Одновременно 
с  негативным  воздействием  экологических  и  экономических  кризисов  на 
подрастающее  население  страны  оказывают  неблагоприятное  воздействие 
множество  факторов  риска,  имеющих  место  в  общеобразовательных  учреждениях. 
Они приводят к постепенному ухудшению здоровья детей и подростков от первого к 
последнему году обучения.  

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
154
 ~ 
 
Поэтому  именно  на  данном  этапе  необходим  тщательный  и  комплексный 
научный 
анализ 
эффективности 
разнообразных 
форм 
организации 
здоровьесберегающего  образовательного  процесса.  Забота  о  здоровье  учеников 
неотделима  от  заботы  учителя  о  своем  собственном  здоровье.  Педагог  подает 
пример своим образом жизни и своим здоровьем.  
Здоровьесберегающие  технологии  –  совокупность  приемов,  способов  и 
методов  организации  учебно-воспитательного  процесса  без  ущерба  для  здоровья 
школьников  и  педагогов.  Цель  здоровьесберегающих  технологий  обучения  – 
обеспечить  школьнику  возможность  сохранения  здоровья  за  период  обучения  в 
школе,  сформировать  у  него  необходимые  знания,  умения  и  навыки,  научить 
использовать  полученные  знания  в  повседневной  жизни.  Состояние  здоровья 
подрастающего  поколения  –  важнейший  показатель  благополучия  общества  и 
государства, не только отражающий настоящую ситуацию, но и дающий прогноз на 
будущее.  
Ухудшение  здоровья  детей  школьного  возраста  стало  не  только 
медицинской, но  и  серьезной педагогической проблемой.  По  статистике  состояния 
здоровья  большую  группу  составляют  дети,  находящиеся  «между  здоровьем  и 
болезнью».  В  процессе  обучения  дети,  подростки,  юноши  и  девушки  пытаются 
привыкнуть  жить  в  условиях  ограниченной  свободы  и  очень  нуждаются  в 
понимании и конструктивной помощи со стороны взрослых.  
Один  из  самых травматичных факторов  для  здоровья  школьников  является 
общая  стрессогенная  система  организации  образовательного  процесса  и 
проведения 
уроков. 
Отсюда 
стремительно 
ухудшающиеся 
показатели 
психологического  и  физического  здоровья  учащихся.  На  этом  фоне  снижается 
успеваемость  учащихся,  ухудшается  их  дисциплина,  усиливается  состояние 
тревожности.  
Особенно  велика  в  процессе  здоровьесбережения  роль  учителя-
предметника.  В  настоящее  время  можно  с  уверенностью  утверждать,  что  именно 
учитель, педагог в состоянии сделать для здоровья современного ученика больше, 
чем врач. Это не значит, что педагог должен выполнять обязанности медицинского 
работника. Просто учитель должен работать так, чтобы обучение детей в школе не 
наносило  ущерба  здоровью  школьников.  То  есть  создавать  условия  для 
физического,  психического,  социального  и  духовного  комфорта  обучающихся.  В 
арсенале  каждого  учителя  должны  быть  такие  средства  и  методики,  которые 
позволяют  параллельно  с  главной  задачей  –  качественным  обучением  –  решать 
проблемы  сохранения  и  укрепления  здоровья  обучающихся,  сберечь  нервную 
систему  ребенка,  снять  стрессы  и  напряжение,  пагубно  влияющие  на  здоровье 
учащихся.  Если  для  участников  учебного  процесса  будут  созданы  оптимальные 
условия:  гуманизация  содержания  урока,  целесообразные  формы  организации 
учебного  процесса,  эффективные  методы  обучения,  разнообразные  виды 
поддержки  ученика,  право  свободного  выбора,  комфортная  пространственная 
среда,  то  это  будет  способствовать  адаптации  участников  образовательного 
процесса на уроке.  
Наиболее приемлемо применять на уроках географии интерактивные, в том 
числе и игровые технологии. Одним из таких является прием «малых групп». Состав 
групп постоянно меняется, что дает возможность каждому обучающемуся побывать 
в  роли  лидера  и  повысить  свою  самооценку.  При  изучении  курсов  физической 
географии,  то  есть  для  обучающихся  6,  7  и  8  классов  особенно  эффективны 
игровые  технологии,  в  том  числе  и  технология  ролевой  игры.  Положительным 

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
155
 ~ 
 
моментом  данной  технологии  является  то,  что  игра  посильна  даже  слабым 
ученикам.  Более  того,  слабый  ученик  может  стать  первым  в  игре:  находчивость  и 
сообразительность  здесь  оказывается  порой  более  важным,  чем  знание  предмета. 
Атмосфера  увлеченности  и  радости,  ощущение  посильности  заданий  создают 
комфортную  обстановку  на  уроках  и  способствуют  преодолению  стрессовых 
ситуаций, связанных с классно – урочной системой.  
Подростков  12  –  14  лет  увлекают  путешествия.  Например,  уроки  – 
экспедиции,  уроки  –  путешествия.  В  6  классе  это  может  быть  «Путешествие 
капельки»  (по  теме  Гидросфера»),  «Полет  на  воздушном  шаре»  (по  теме 
Атмосфера), «Восхождение на вулкан» (по теме Литосфера).  
Курс «География материков и океанов» в 7 классе предоставляет огромные 
возможности  для  применения  игровых  технологий.  Вместе  с  семиклассниками 
актуально  совершать  путешествия  по  океанам  и  материкам  во  время  обобщения 
изученного  материала:  «Тайна  четырех  океанов»  (обобщение  по  теме  Мировой 
океан), «По следам Дэвида Ливингстона» (Африка), «В царстве бурого медведя».  
В  старших  классах  более  эффективными  являются  такие  интерактивные 
методы обучения, как мозговой штурм и групповая дискуссия.  
Мозговой штурм – это метод продуцирования идей и решений при работе в 
группе.  Правила  проведения  «мозгового  штурма»:  все  высказываются  и  все 
слушают, все имеют равные права, называя идеи, нельзя повторяться; чем больше 
список идей, тем лучше, разрабатывая проблему, подходите к ней с разных сторон, 
расширяя и углубляя различные подходы, идеи не оцениваются и не критикуются.  
Например,  мы  знаем,  что  география  9  класса  самый  сложный  для 
восприятия  курс.  Он  включает  много  новых  понятий,  определений  и  насыщен 
практическими работами. Объявление на уроке о выполнении практической работы 
редко  вызывает  положительные  эмоции  учащихся.  Во  многом  это  объясняется  их 
однообразным выполнением. Оно предполагает чаще всего анализ карт и таблиц.  
Разнообразие 
форм 
работы, 
различные 
физкультминутки, 
строгое 
нормирование  домашних  заданий  по  предметам  цикла  для  недопущения 
перегрузок,  обращаю  особое  внимание  на  объем  и  сложность  материала, 
задаваемого  на  дом  –  помогает  разгрузить  стрессовость  учащихся  на  уроке. 
Основные пункты задания разбираются на уроке, а на дом остается повторение.  
Применение  здоровьесберегающих  технологий  дает  возможность  создавать 
на уроке атмосферу доверия и взаимопонимания для развития личности ребенка и, 
в конечном счете, снижают риск школьных стрессов, которые отрицательно влияют 
не только на психическое, но и физическое здоровье школьников. Естественно, что 
на каждом уроке невозможно применять интерактивные, игровые технологии.  
Методы  позитивной  психологической  поддержки  ученика  на  уроке,  учет 
индивидуальных особенностей учащегося и дифференцированный подход к детям с 
разными  возможностями,  поддержание  познавательного  интереса  к  географии,  и 
также  принцип  двигательной  активности  на  уроке  позволяют  создать  зону 
психологического  комфорта.  В  результате  введения  в  урок  видов  деятельности, 
поддерживающих положительное отношение ребенка к себе, уверенность в себе, в 
своих  силах  и  доброжелательное  отношение  к  окружающим,  изменяется 
микроклимат на уроке.  
Атмосфера  на  уроках  становится  более  благоприятной  для  обучения  и  для 
межличностного  общения,  если  на  уроке  используются  методы  эмоциональной 
раскачки, релаксационные упражнения, упражнения на рефлексию, визуализацию и 
релаксацию: 

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
156
 ~ 
 
 
Упражнение  «Я  вижу,  я  слышу,  я  чувствую»  ученик  должен  сказать  три 
предложения,  что  он  видит;  три  предложения,  что  он  слышит,  три 
предложения о том, что он чувствует. Количество предложений зависит от 
уровня обучения.  
 
Упражнение  «Деревянная  кукла»  в  формате  физкультминутки.  Кукла 
падает.  Сначала  кисти  поднятых  рук,  затем  до  локтя,  голова,  кукла 
складывается в поясе и покачивается.  
 
Упражнение на релаксацию и визуализацию. Расслабленная поза, глубокое 
дыхание, тишина.  Учитель  просит  представить  лес,  аромат  лесной поляны, 
тихий шелест листвы и т.п.  
Одним из важных средств создания благоприятного микроклимата является, 
на мой взгляд, похвала ученика. Невербальные методы поощрения: улыбка, жесты, 
мимика, аплодисменты и т.д.  
Похвалу  учителя  можно  выразить  в  раздаточных  жетонах,  карточках. 
Оценивание  в  виде  солнышка,  где  лучики  выдаются  в  виде  бонуса  за  удачный 
ответ. Побеждает тот, чье солнышко ярче.  
Индивидуальный и дифференцированный подход на уроках осуществляется 
через учет личных интересов и особенностей ученика и возможность выбрать свой 
уровень  и  объем  задания.  Дополнительный  языковой  материал  подбирается  с 
учетом  увлечений  ученика.  Например,  для  выполнения  определенных  заданий  на 
уроках  разрешается  выбрать  либо  индивидуальный,  либо  групповой  стиль  работы. 
Можно,  например,  подготовить  презентацию,  или  сделать  задание  в  письменной 
форме.  
Активное  поведение  учащихся  на  уроке  обеспечивается  за  счет 
использования рифмовок, стихотворений, песен на основе движений и проведения 
физкультминуток:  на  уроке  проводятся  1-2  физкультминутки  по  2-3  минуты 
продолжительностью  через  15-20  минут  после  начала  урока.  Обязательным 
условием 
эффективного 
проведения 
подобных 
форм 
– 
положительный 
эмоциональный фон.  
Для  повышения  мотивации,  особенно  в  старших  классах,  подходит  метод 
проектов: 
исследовательские, 
творческие, 
информационные 
и 
проектно-
ориентированные. Метод проектов является составной частью обучения географии 
и  поддерживает  мотивацию  к  учению  –  в  проектной  работе  она  всегда 
положительная  –  и  личный  интерес:  проект  отражает  интерес  учащихся,  их 
собственный мир.  
Рациональное  чередование  видов  деятельности  помогает  избежать 
снижения  внимания,  усталости.  Разнообразие  типов  взаимодействия  на  уроке 
обеспечивает  активный  стереотип  поведения  учащихся  на  уроке  и  снимает 
усталость, делает урок более эмоциональным.  
 
Список литературы 
 
1.  Джамалетдинов 
Р.Х. 
«Роль 
социально-экономических 
факторов 
в 
формировании  здоровья  населения  Атырауской  области»:  магистерская 
дис., Атырау, 2011 г. 
2.  Бабанский 
Ю. 
К. 
«Методические 
основы 
оптимизации 
учебно-
воспитательного процесса», 1982 г.  
3.Смирнов  Н.К.  «Здоровьесберегающие  образовательные  технологии  и 
психология здоровья в школе.  М.: АРКТИ, 2005 г. 

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы 
 № 3 (26), 2012 
~ 
157
 ~ 
 
 

жүктеу/скачать 4,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: