Кәсіпкерлік қызметті қалыптастыру мен қаржыландыру көздері

«Қаржыландыру» түсінігі «инвестициялау» түсінігімен тығыз байланысты. Егер де қаржыландыру – ақша қаражаттарының қалыптасуы болса, инвестициялау – оларды пайдалану.

Қаржы ресурстарын алу көздеріне байланысты 3 топқа бөлуге юолады:

• 
  меншікті қаражаттар есебінен құрылатын қаржы ресурстары (амортизациялық, аударымдар,жалпы пайда, таза пайда, азаматтардан түсетін мақсатты түсімдер, бюджеттен бөлінетін қаражаттар және басқа да түсімдер);
  
• 
  қаржы нарығында жұмылдырған қарыздық (заемдық) қаржылық қаражаттар (банктер мен басқа да қаржылық институттардың несие ресурстары, бюджеттік, коммерциялық несиелер т.б.);
  
• 
  тартылған қаржылық қаражаттар (кәсіпорындағы бағалы қағаздарды сатудан түсетін табыстар, ағымдағы және инвестициялық қызметке үлестік қатысудан түскен қаражаттар, бюджеттік субсидиялар, кредиторлық берешектер және басқа да ресурстар).
  

• 
  қысқа және ұзақ мерзімді капиталға деген қажеттілікті анықтау керек;
  
• 
  ұтымды құрылымды анықтау мақсатында қаражаттардың активтері мен пассивтерінің құрамын анықату керек;
  
• 
  кәсіпорынның тұрақты төлем қабілеттілігін және сәйкесінше, қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету керек;
  
• 
  кәсіпорынның меншікті және қарыз қаражаттарын максимальды пайда әкелетіндей етіп пайдалану керек;
  
• 
  шаруашылық қызметті қаржыландыруға деген шығындарды төмендету керек.
  

Қаржыландыру көздерін әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге болады:

• 
  меншік қатынастары бойынша: меншікті және қарыздық қаржыландыру көздеріне бөлінеді.
  
• 
  меншік түрлері бойынша мемлекеттік ресурстар, жеке және заңды тұлғалардың қаражаттары, шетелдік көздер болып бөлінеді.
  
• 
  уақыт сипаттамалары бойынша қаржыландыру көздерін қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді деп бөлуге болады.
  

• 
  өзін-өзі қаржыландыру (бөлінбеген пайда, амортизациялық аударымдар, резервтік капитал, қосымша капитал және т.б.)
  
• 
  акционерлік және үлестік қаржыландыру (жарғылық капиталға қатысу, акцияларды сатып алу т.б.)
  
• 
  қарыздық қаржыландыру (екінші деңгейлі банктердің несиелері, облигациялық займдар, лизинг және басқалары)
  
• 
  бюджеттік қаржыландыру (республикациялық, аймақтық және жергілікті бюджеттерден қайтарымды негіздегі несиелер, барлық деңгейдегі бюджеттерден қайтарымсыз негізде бөлінген қаражаттар, мақсатты республикалық инвестициялық бағдарламалар т.б.)
  
• 
  қаржыландырудың ерекше нысандары (жобалық қаржыландыру, венчурлік қаржыландыру, шетелдік капиталды тарту жолымен қаржыландыру)