Лекция 7
Тақырыбы: Ғылыми-техникалық революция (ҒТР), дүниежүзілік шарушылыққа әсері
(1 сағат)
Мақсаты: ҒТР-ның адамзат өркениетінің қалыптасуы мен дамуындағы орны мен рөлін ашып көрсету және адамзат тарихындағы ҒТР-ның даму кезеңдерін сондай-ақ қазіргі ұлттық және халықаралық экономикалық үрдістердегі ҒТР-ның маңызын тұжырымдау. Өндіруші және өңдеуші өнеркәсіп туралы түсінік. Соның ішінде отын-энергетика, металлургия, машина жасау, химия, жеңіл және тамақ өнеркәсіптерді басты тақырып ретінде қарастыру. Ауыл шаруашылығының құрамы және орналасу ерекшеліктері, экстенсивтік және интенсивтік даму жолдарын, өсімдік шаруашылығының астық және техникалық дақылдары қарастыру.
Жоспары:
ҒТР және ҒТР-ға тән ерекшеліктер мен оның құрамдас бөліктері
Дүниежүзілік шаруашылық және оның қалыптасу кезеңдері
Отын-энергетика, металлургия.Машина жасау, химия. Жеңіл және тамақ өнеркәсіптері.
Ауыл шаруашылығының құрамы және орналасу ерекшеліктері
Дүниежүзілік шаруашылық пен ҒТР-ды көптеген қоғамдық, жаратылыстану және дәл ғылымдар зерттейді. Бірақ оларға тән географиялық тұрғылар экономикалық және әлеуметтік географияның бір тармағы ретіндегі дүниежүзілік шаруашылық географиясының қарастыратын объектісі болып табылады.
Ғылыми-техникалық революцияны сипаттайық.
ҒТР ғылымының , тікелей қоғамның өндіргіш күшіне айналуына негізделіп, адам баласының өндіргіш күштерінің сапа жағынан түбегейлі өзгергендігін көрсетеді.
ҒТР-дың сипаты белгілері және құрамдас бөліктері: басты төртеуі. Қазіргі ҒТР-ң төрт басты белгісі мен сипатталады.
ҒТР жағдайында техника мен технологияның дамуы екі түрлі жолмен өтеді.
Эволюциялық жол- бұрыннан белгілі техника мен технологияны одан әрі жетілдіру- машиналар мен құрал-жабдықтардың қуатын (өнімділігін) арттыру., көлік құралдарының жүк көтерімділігін өсіту жолы.
Революциялық жол- түбегейлі жаңа техника мен технологияға көшу жолы. Оның неғұрлым айқын көрінісі электронды техника өндірісінен байқалады.
Өндіріс дамудың басты алты бағыты. Бірінші бағыт- электрондандыру.
Екінші бағыт- кешенді автоматтандыру. Үшінші бағыт- энергетика шаруашылығын қайта құру. Төртінші бағыт- жаңа материалдар өндіру.
Бесінші бағыт- биотехнологияның жедел дамуы. Алтыншы бағыт- ғарыштандыру.
Басқару: ҒТР-дың қазіргі кезеңі басқаруға жаңа талап қоюмен сипатталады. Дүниежүзілік ақпарат кеңістігі қалыптасқан . Оның жасалуында Интернет бастамасы 1969 жылы АҚШ-та жүзеге асты. Интернет білім беру мақсатында да кең қолданылуда.
Өз кезеңіңде информатика геоақпараттық жүйенің (ГИС) жасалынуына мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: |