Экперттік бағалау әдісі

Біріккен тәуекелдерді алу үшін таразылау әрекеті қолданылады,әр бір жай тәуекелдердің жобаның ортақ тәуекеліндегі үлес салмағын анықтау керек және осы жағдайда жай тәуекелдердің жиынтығына үлес салмақтың бірыңғай жүйесін қолданудың қажеттілігі жоқ.Бірыңғай салмақ тек әр алынған жай тәуекелдердің жиынтығында қолданылуы керек.

• 
  Біріккен тәуекелдерді алу үшін таразылау әрекеті қолданылады,әр бір жай тәуекелдердің жобаның ортақ тәуекеліндегі үлес салмағын анықтау керек және осы жағдайда жай тәуекелдердің жиынтығына үлес салмақтың бірыңғай жүйесін қолданудың қажеттілігі жоқ.Бірыңғай салмақ тек әр алынған жай тәуекелдердің жиынтығында қолданылуы керек.
  

Бағаның басымдылығын негіздеу өз алдына жеке мәселе.Оның негізі тәуекел ықтималдығына баға беретін эксперттерді ,әр оқиғаның бүкіл жоба үшін қажеттілігін бағалаудан босату болып табылады. Бұл жұмысты жобаның құрастырушылары , яғни бағалауға жататын тәуекелдер тізімін дайындайтын топ орындауы тиіс.Эксперттердің міндеті- тәуекелдерге баға беру.

• 
  Бағаның басымдылығын негіздеу өз алдына жеке мәселе.Оның негізі тәуекел ықтималдығына баға беретін эксперттерді ,әр оқиғаның бүкіл жоба үшін қажеттілігін бағалаудан босату болып табылады. Бұл жұмысты жобаның құрастырушылары , яғни бағалауға жататын тәуекелдер тізімін дайындайтын топ орындауы тиіс.Эксперттердің міндеті- тәуекелдерге баға беру.
  
• 
  Жай тәуекелдер ықтималдылығы анықталғаннан кейін ,жобаның барлық тәуекелдерінің интегралдық бағасын алу қажет.Ол үшін алдымен әр кезеңнің немесе кезеңдер жиынтығының: функционалдық,қаржылық-экономикалық,технологиялық,әлеуметтік және экологиялық тәуекелдері есепке алынады.Сосын дайындық, құрылыстық,функционалдық кезеңдер тәуекелі есептелінеді.Осыдан кейін біріктірілген тәуекелдермен жұмыс жасауға және барлық жобаның тәуекеліне баға беруге болады.
  

Эсперттік әдістің әр түрлілігіне Дельфи әдісі жатады.Ол кері байланыстың басқарылуымен және жасырындығымен сипатталады.Комиссия мүшелерінің жасырындығы оларды физикалық бөлу жолымен қамтамасыз етіледі және бұл комиссия мүшелеріне қойылған сұраққа жауапты талқылауға мүмкіндік бермейді.Бөлудің мақсаты- топтық шешім қабылдаудан және лидердің шешімінің басымдылығынан қашу .Нәтижелерді өңдеп болған соң, басқарылатын кері байланыс арқылы жалпыланған нәтиже әр комиссия мүшесіне хабарлайды.Бұл іс-әрекеттің негізі мақсаты- басқа комиссия мүшелерінің бағаларымен танысу.

• 
  Эсперттік әдістің әр түрлілігіне Дельфи әдісі жатады.Ол кері байланыстың басқарылуымен және жасырындығымен сипатталады.Комиссия мүшелерінің жасырындығы оларды физикалық бөлу жолымен қамтамасыз етіледі және бұл комиссия мүшелеріне қойылған сұраққа жауапты талқылауға мүмкіндік бермейді.Бөлудің мақсаты- топтық шешім қабылдаудан және лидердің шешімінің басымдылығынан қашу .Нәтижелерді өңдеп болған соң, басқарылатын кері байланыс арқылы жалпыланған нәтиже әр комиссия мүшесіне хабарлайды.Бұл іс-әрекеттің негізі мақсаты- басқа комиссия мүшелерінің бағаларымен танысу.
  
• 
  Кәсіпкерлік тәуекелді эксперттік бағалауда эксперттерді іріктеуде басты назар аудару керек, себебі кәсіпкерлік жобаны таңдау туралы шешім, олардың бағасының дұрыстығына тәуелді.
  
• 
  Тәуекелді зерттеудің тағы бір маңызды әдісіне- «шешімдер ағашы» көмегімен шешім қабылдауды модельдеу.Бұл әдіс қабылданатын шешімдер нұсқасының графикалық құрылысын көрсетеді.Ағаштың бұтақтарына мүмкін болатын оқиғалардың субъективті және объективті бағалары жатады.Құрылатын бұтқтарға ере отырып және ықтималдықты есептеудің арнайы әдістерін қолдана отырып,әр жол бағаланады және соңынан тәуекелі азы таңдалынады.