Әл-Фараби атындағы ҚазҰу филология және әлем тілдері факультеті «5B020500»


-топ. Отыр,тұр,жатыр,жүр етістіктері мен есімдер, үстеулер баяндауыш болып жекеше де, көпше де жіктеледі. Мысалы: Жекеше түрі



бет19/20
Дата07.01.2022
өлшемі61,35 Kb.
#19723
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
1-топ. Отыр,тұр,жатыр,жүр етістіктері мен есімдер, үстеулер баяндауыш болып жекеше де, көпше де жіктеледі. Мысалы:

Жекеше түрі

Мен отырмын,тұрмын,жүрмін,жатырмын

Сен отырсың,тұрсың,жүрсің,жатырсың

Сіз отырсыз,тұрсыз,жүрсіз,жатырсыз

Ол отыр,тұр,жүр,жатыр.

Көпше түрі

Біз (біздер) отырмыз,тұрмыз,жүрміз,жатырмыз;

Сендер отырсыңдар,тұрсыңдар,жүрсіңдер,жатырсыңдар;

Сіздер отырсыздар,тұрсыздар,жүрсіздер,жатырсыздар;

Олар отыр, тұр, жүр, жатыр.

2–топ. Сөздердің жіктелуіне –а,-е,-й және –ып,-іп,-п формалы көсемшелер жатады. Мысалы, жекеше түрде; мен барамын, сен барасың,сіз барасыз,ол барады, көпше түрде; біз барамыз, сендер барасыңдар, сіздер барасыздар, олар барады. Екінші топтағы жіктелуіндегі бір ғана ерекшелік бар: Ол 3 жақта –ды,-ді,-ты,-ті қосымшаларының болуы.

3-топтағы сөздердің жіктелуінің І,ІІ жақтарының жалғаулары тәуелдік жалғауының І,ІІ жағының жекеше түрімен ұқсас болып тұр. Мысалы, әкем, әкең, әкеңіз, айттым, айттың,айттыңыз .

4-топтағы сөздерге етістіктің бұйрық рай формасы (бар,кел) жатады.Мысалы, мен барайын,сен бар,сіз барыңыз,ол барсын.

Біз барайық,сендер барыңдар, сіздер барыңыздар,олар барсын. Бұлар да жекеше де, көпше де формада жіктеледі.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет