Әл-Фараби кім? Әбу Насыр Әл-Фараби

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

бет	2/2
Дата	02.10.2023
өлшемі	10,31 Mb.
	#112361

1 2

Байланысты:
Әл-Фараби

Әл-Фараби мен Еуропа
Әл-Фараби мен Қазақстан

Ғылым

жаратылыстану ғылымдары мен метафизиканы
этика, фиқһ, кәләм (исламдағы өзекті
тақырыптарын қамтыған
ғылым саласы)
Әл-Фараби "білімсіз
адамгершілік молаймайды, білімсіз адам өзгенің абзал
қасиеттерін тани алмайды. Жан- дүниені тәрбиелемей үлкен
жетістікке жету жоқ. Ғылым мен тәрбие ұштасса ғана рухани салауаттылыққа жол ашылмақ.
Мінез-құлқын түзей алмаған адамның ақиқат ғылымға қолы
жетпейді" деп ескертеді.

Әл-Фараби мен Еуропа

Еуропада, XII-XIII ғасырларда. Әл-Фараби шығармалары 1930- 1932 жылдары латын және еврей тілдеріне аударыла бастады.

Парижде француз ғалымы Барон Рудольф Д.
Эрланге жариялаған «Музыкадағы Ұлы кітаптың бірінші бөлігінің

француз аудармасы» жарық көрді.

Әл-Фарабидің атауы әлемдік ғылым мен мәдениет тарихында берік орнатылған. Еуропалық Ренессансқа үлкен әсер еткен жұмыстары Батыстың және Шығыстың мәдениеті мен философиясын жақындастыру үшін қосатын көпір болды.

Әл-Фараби мен Қазақстан

Қазақстанда әл-Фараби мұрасын зерттеу мәселесі ХХ ғасырдың екінші жартысында талқыланды. Осылайша, 1960 жылы, 15 қазанда академик Ақжан Машанов (Машани) Қазақ КСР Ғылым Академиясының президенті академик К.И. Сәтпаев әл-Фараби мұрасын ғалымдардың зерттеулері мен оның туындыларын аудару идеясын қолдауға шақырды:

- біздің жерлестеріміз

Қазақстан тәуелсіздігін ескере отырып, осы саладағы даму қарқыны жеделдетілді, бұл Қазақ ұлттық университетінің 1991 жылдың 23 қазанынан бастап Әл- Фараби атындағы аталмыш фестивальге айналды.
Философ, ғалым, ҚР Ұлттық ғылым академиясының корреспондент-мүшесі, әл-Фараби ғылыми орталығының негізін қалаушы А.Х. Қасымжанов;
Араб тілін меңгерген және математика бойынша докторлық диссертация қорғаған танымал математик, әл- Фараби А. Кобесов;
академик, философ М. Бурабаев; белгілі қазақстандық жазушы Ә.Әлімжанов.

Әл-Фарабидің 1100 жылдық мерейтойын атап өту үшін 1970 жылы Ақжан Машани мен Ағын Қасымжанов ұйымдастырған ЮНЕСКО мен Қазақ КСР үкіметінің қолдауымен әл-Фараби мұрасының халықаралық конференциясы маңызды оқиға болды. 2010 жылы ЮНЕСКО-ның қолдауымен Францияда, Парижде 20-дан астам фарабиологтар, соның ішінде қазақстандық ғалымдар қатысқан «Әл-Фараби және еуропалық өрлеу» халықаралық дөңгелек үстелі өтті.

Әл-Фарабидің еңбектері күні бүгінге дейін өз мән- маңызын жойған жоқ. Қорқыт өмір бойы ажалды жеңетін
күш іздесе, әл-Фараби бақыттың кілтін іздеді. Бақытты
қалада тұруды армандады. Ол ең соңында: «Бақытқа
қолы жеткен адам үшін ең жарастысы – қанағатшылдық жасау»,- деп бақытты қанағатпен ғана ұстап тұру мүмкін екенін айтты.
Марфуға Шапиян
Әл-Фараби Аристотель, Платон және басқа ежелгі грек философтарының еңбектерімен түпнұсқада танысуға мүмкіндік алды, оған байланысты Аристотельден кейінгі «Екінші мұғалім» деп аталды. Фараби Аристотельдің «Санат», «Герменэтика», «София», «Риторика», «Логика» және «Поэтика», сондай-ақ «Порфирия мен басқа да ойшылдардың философиясына кіріспе» деп аталатын шығармалары туралы пікірлер жазды.
Мұрасы

жүктеу/скачать 10,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2