Электр энергия қолайлы әрі, арзан энергия түріне жатады. Электр энергиясының кең таралуына оның оңай өндірілуі, түрлендірілуі және өте алыс қашықтықтарға жеңіл берілетіні әсер етті
жүктеу/скачать 1,29 Mb.
|
ШУБАРКУДУК
|
Кіріспе Электр энергия қолайлы әрі, арзан энергия түріне жатады. Электр энергиясының кең таралуына оның оңай өндірілуі, түрлендірілуі және өте алыс қашықтықтарға жеңіл берілетіні әсер етті. Электр энергиясын жеткізу жүйесінде, электр энергиясын түрлендіруге және таратуға арналған электр қосалқы станцияларының маңызы зор. Сондықтан білікті маман даяарлауда электр қосалқы станцияларының жұмысына мән берілуі ең маңызды кезең. Қосалқы станцияларды жобалаған кезде типтік шешімдерді, сұлбаларды және элементтерді пайдалана отырып, қосалқы станция жабдықтарын бірінғайлауға әкеледі, де соның нәтижесінде оның күтімі мен жобалау құны арзандайды. Алайда қосалқы станцины жобалау кезінде оның орнатылатын орны, тағы да басқа көптеген шарттар қатерге алынады. Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының дамуы энергия тұтынуымен тығыз байланысты. Электр энергиясының тұтынушыларын электр энергиясымен қамтуда ең негізгі қорек көзі энергожүйелері, оған қоса энергия көздері бар өндірістік кәсіпорындар болып қалуда. Қазақстанның барлық тепе-теңдігі бойынша өндірістің меншікті салмағы шамамен 70% құрайды, осыған байланысты өндірістік кәсіпорнын электрмен жабдықтау үлкен көз қараспен қарайды. Сондықтан электр күшін қабылдайтын құралдардың басты сұранысын қанағаттандыру үшін, еліміз бойынша энергия жүйесінен алынатын барлық электр энергиясын таратуға және тұтынуға арналған жүйелер мынадай жағдаймен құралады. Электрлік жүйесінің өзінен басталатын біріккен электр станциялар, электрлік және жылулық желісімен бірігіп істелетін өнеркәсіп электр энергиясымен жіберу және тарату. Елдердің бірдей энергия жүйесіне үлкен сұранысына, өнеркәсіптің даму жағдайымен өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау әдістеріне жаңалық ендіруге, үлкен масштабтар бойынша диспетчерлі істелетін өнеркәсіпті енгізуге, электр энергиясын үнемдеуге пайдалы жұмыстар жүргізілуі ескеріледі. Электр энергиясын үнемдеудің жетілуімен электр энергиясын тарату жүйесінің мүлтіксіз күрделі іс-шешімі, КРУ құрылуының рационалды орындалуы, трансформатор қосалқы станциясының сонымен қатар күрделі электр жабдықтау жүйесінің оптимизациясы жүргізіледі. Электр энергиясының сапасына қойылатын талаптар және оның сапасын қамтамасыздандыру, 13109-87 МемСТ-пен сәйкес есептелген, осыған байланысты қабылданатын кернеудің жіберілетін ауытқуы: - ауыл шаруашылық тұтынушылардың электр қабылдағыштарының қысқыштарында қалыпты режимде +5% ; - қалыпты режим кернеуіне қарағанда апаттан кейінгі режимде кернеуді қосымша 5 % төмендету рұқсат етілген; Қолдануы бойынша электрберіліс желілері беріледі: - 0,4 кВ - ауыл пункттері ішінде және ірі ауыл шаруашылық обьектілерінде; - 10 кВ - шаруашылық іштеріндегі, ірі ауыл пункттеріндегі, тұтынушылардағы таратушы желілер; - 35 кВ - аудандардың ішіндегі, аудан орталықтарының ірі шаруашылықтарының таратушы желілері; - 110 кВ – электрлік тораптар ауданның арасындағы және аудандардың ішіндегі таратушы желілер, сондай – ақ интенсивті және дайындалған жүктемелердің орталарына терең кірмелер. Рациональды кернеудің таңдалуы, кабелмен сым қимасының оптимальды түсінігі, трансформатор қосалқы станциясының қуаты мен саны, оларды қорғау жүйесінің реактивті қуат компенсациясының желіде орналасу түрлері, үнемдеуге сондай факторлар әсер етеді. Қоршаған ортаны және қауіпсіздік техниканы қорғауға, электр жабдықтау жүйесінің элементтерін күтуге және күрделі құрылыстарына құнның төмендеуін қамтамасыз ету сұранысының таралуына, сонымен қатар өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау сапалығына ерекше көңіл бөлінеді. - Электр энергиясын пайдалану деңгейі қазіргі заманғы өндірістік кәсіпорын сипаттамасы, меншікті тығыздық шығынымен және электр энергиясының меншікті шығынның өсуі, технологиялық процесстерде пайдаланатын және өнеркәсіп қуаттылығының 0,65 кВ*А/м2 дейін көтеріліп жетуі осыларға байланысты. Электрболатбалқыту цехының меншікті тығыздық жүктемесі 3-4 кВ*А/м2 құрайды. - Электр жабдықтау жүйесін құрудағы көптеген факторларды міндетті түрде ескеру керек. Бөлек элементтердің сенімді қоректену категориясы, пайдаланатын қуаты, пайдаланатын жүктеме графигі, мысалы электр пеші; жүктеме мінезі, тез айнымалы жүктеме соғуының болуы; электр жүктемесінің генпланда орналасуы; қосалқы станция қуаты мен саны және басқа да электр энергияны пайдалану пунктері; пайдаланатын кернеуі: орналасу, қуат, кернеу және басқа да орналасқан нәр беруші параметрлер: энергетикалық жүйенің сұранысы, бірегей қоректену есебі, басқаша пайдаланатындар: апаттық және апаттық жағдайдан кейінгі режимдердің сұранысы, қоршаған ортаның шамасы және т.б. Қосалқы станцияны элетрмен жабдықтау, жобалау тәсілдері берілген жобаның тақырыбы болып табылады. Өнеркәсіптік электрониканың іске асыру қажеттілігін ғылыми – техникалық процестің жылдамдатылуын айтады.Қазіргі заманда өндірістік кәсіпорынның электр жабдықтау жүйесінде жарықтандырудың, технологиялық процестің, автоматтандырудың сенімді пайда болуы, сондай-ақ жобалау кезінде сенімділік жағына көп көңіл бөлінуі, электромагнитті бірігу мен электрэнергияны сапалы қамтамасыз етуі, оперативті автоматтандыру мен релейлік қорғаудың селективтілігі дамуға тез әсер етеді. Басты есептері, электр жабдықтау жүйесін жобалау кезінде дұрыс жолмен шығарылатын кернеуді таңдау жүйесінің оптимизация параметрлерімен қорытындыланады. Электр жүктемесін анықтау, электр жабдықтау тұрақтылығы, сұраныстың артуы, трансформаторлардың қуаты мен санын рациональды таңдауы, өндірістегі желіс жинағы, кернеуді сәйкестеу әдісі, жүктемені симметриялау әдісі, электр жабдықтау сұлбасын желіде дұрыс жолмен тұрғызу кезінде жоғарғы гормониялық ойластырудың алынуы, оптимальді деңгейдің сенімді сәйкестігі, комплекттілердің құралдары мен қысқа тұықталу тоғын есептеуі жобада көрсетілген. Релейлік қорғау сұрақтары БТҚС – ны жерлендіру сәйкес бөлімдерде қаралған. Қосалқы станцияны жобалау кезінде электр құрылғыларының құралымының ережелері (ПУЭ), стандарттық нормалары және ережелері (СНиП), техникалық қауіпсіздік ережелері (ПТБ) және тағы басқалар нормативті-техникалық құжаттар міндетті емес болуы керек. Қосалқы станцияны жобалау кезінде максималды үлестіру құрылғыларын жаңа құралдармен жинақтау түрін пайдалану. Есепті шығарғанда жобаның тапсырмасына сәйкес міндетті түрде қосалқы станцияны басты параметрлерінің есептелуін жүргізу. Қосалқы станцияның басты параметрлерінің есептелуін өзіне тізбектей қосылуы керек: келетін электр жүйесін есептеу. Есептеу бойынша бірігіп жиналу таңдауын жүргізуі керек және осыған қысқа тұйықталу тоғының есептеуімен толық техникалық есептелуін жүргізу керек. Берілгеннен шыққан құрамы, қосалқы станцияның басты электр құрылғылар таңдауының жүргізілуі керек, күштік трансформатор мен әуе желісінен кететін релейлік қорғауларының есептеулері. Қосалқы станцияның эффектілі жұмысы мен жобалауда берілген есептерінен келетін болсақ сұрақты шешу керек, диспекчерлі басқару жүйесін таңдау, сондықтан арнайы күрделі іс шешімінің басты бөлігіне осы проблемаларды шешуге көңіл бөлген. Қосалқы станция қиын обьект болып табылады, басты спецификалық ерекшелігі авариялық мінездеменің бұзылуы болып табылады. Сондықтан сенімді және функционированя жүйесін экономдауы тек қана автомат басқармасында мүмкін. Осы мақсатқа көлемді автомат құрылысы пайдаланады, осылардардан бірінші степьті түсінігін автоматика және релейлік қорғау құралымы көрсетеді. Электр жабдықтау жүйесін автоматты басқаруды жан-жақты және нормалы режимдерді экономдап қамтамасыз ету қазіргі уақытта осылардың жұмысын автоамтизацияланған жүйе басқармасы қолданылып ЭВМ негізінде құрылған. жүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|