Жұмыс эквипотенциал беттермен күш сызықтарының көмегімен электростатикалық өрістің бейнесін құрудан тұрады. Ол үшін электролиттік ваннаның көмегімен электростатикалық өрісті модельдеу (нобайлау) әдісі қолданылады, себебі электростатикалық өріс белгілі бір қиыншылықтармен түйіндес. Сондықтан электролиттік ваннадағы қозғалмайтын зарядтардың электростатикалық өрісі тұрақты электр тогының өрісімен ауыстырылған. Теория мен эксперименттің көрсетуі бойынша, электролиттегі токтың өрісі, электростатикалық өрістегі сияқты потенциалды болады және ондағы потенциалдың үлестірілуі электростатикалық өрістегі потенциалдың үлестірілуімен сәйкес келеді. Осылайша, электродтардың потенциалдарын тұрақты етіп ұстағанда және ортаның электр өткізгіштігінен әлдеқайда кем болған жағдайда, қозғалмайтын зарядтар өрісін тұрақты электр тогының өрісімен алмастыруға болады.
Қондырғы нашар өткізгіш электролит (су) және ваннадан, кез келген формалы электродтан құралады (31.2 сурет).
Э1, Э2 – электродтар; С – зонд; Г – гальванометр; V – вольтметр; АВ – реохорд; К – қарындаш; Л – қағаз парағы.
Сурет 31.2
Сурет 31.3
Өрістің кез келген нүктесіндегі потенциалды анықтау үшін зонд әдісі қолданылады. Зонд Уитстон көпірінің диагоналына жалғанады. Зонд потенциалы анықталатын өрістің әлдебір нүктесіне орналассын. АВ реохордтың қозғалатын тетігін қозғалта отырып, потенциалы С нүктесінің потенциалына тең Д нүктесін табады. Осы кезде гальванометр арқылы ток өтпейді. С нүктесіндегі потенциалдың мәнін, оң жақтағы электродқа қатысты, V вольтметрдің көмегімен анықтауға болады. Қолданылып отырған әдістің қиыншылығы уақыт өтуімен өрістің бұзылуына әкеліп соғатын электродтардың поляризациясынан тұрады. Оны жою үшін көпірдің тұтынуына тұрақты токтың орнына айнымалы ток қолданылады. Қағазға эквипотенциал беттерді сызу үшін пантограф қолданылады (31.3 сурет).
Достарыңызбен бөлісу: |