Әлем флорасы мен фаунасы пәнінің мақсаты мен міндеттері
жүктеу/скачать 83,87 Kb.
|
Флора фауна
| Әлем флорасы мен фаунасы пәнінің мақсаты мен міндеттері. Флора-(римдіктердің гүл және көктем құдайы) –белгілі бір аймақта табиғи қалыптасып өсіп тұрған өсімдіктер түрі.Флора ұғымы орман, дала, өсімдіктері деген ұғымды білдіреді.Флораның мақсаты—өсімдік түрін жасап, олардың таралуын, экологиясын, биологиялық ерекшеліктерін шаруашылық маңызын анықтау. Фауна –латын тілінен fauna – орман,дала, жануарлардың қамқоршысы немесе бір жерде не теңіз аумағында тіршілік ететін жануарлар тобы. Флора мен фауна саласын даиытқан Кузяикин.және Воронов. Болған.Флора мен фауна жиынтығын биофилота деп аталады.Флора мен фауна патшалықьары 9 облысқа бөлінеді. 1.Ориенталды патшалықтар. 2.Европалық 3.Мадагаскар. 4.Кап. 5.Австралия 6.Антрактида. 7.Неотропикалық 8.Неарктикалық 9.Полиарктикалық патшалықтар. Фаунаның ең негізгі ерекшеліктерінің бірі-эндемизм. Эндемизм дегеніміз-түрдің, туыстардың, және басқа таксономиялық бірлестіктерінің белгілі бір ортада облыста тіршілік ететін және басқа жерлерде кездеспейтін жануарлар түрлері. Эндемизм 3түрде кездеседі; А ) Субэндемик – барлық жерлерде таралатын жануарларды айтамыз. Б) Прогрессивті — барлық жерлерде таралатын жануарларды айтамыз. В) Реликтивті – жануарлар көп мөлшерде кездесетін қазіргі таңда олар белгілі бір кіші аймақтарда сақталады. Релективті эндемизмге тұмсық басты Гаттери отряды кіреді. Гаттери тек Жаңа Зеландияда кездеседі.Ол аз қозғалатын көбінесе түнде жүретін жануар. Өсімдіктердің орналасу тәртібін тек географиялық немесе ботаникалық немесе экологиялық тұрғыдан қарау. Әрбір материктің өзінің құрылу тарихы, бағыты, этаптары, геологиялық өзгерістері бір материк мен арал және шөл, шөлдала, геологиялық динамикалық процестер нәтижесінде өзгеріске ұшырайды. Қазақстанның флорасы мен фаунасы Қазақстанның флорасы Қазақстанның фаунасы Шөл даланың жануарлары ыстыққа, шөлге шыдамды болуға бейімделген. Олардың біразы күндіз терең қазылған інде жатып, түнде жемін аулауға шығады. Күндіз жүретін аңдар тым ерте және кешкі мезгілде ғана далада болады. Күндіз көлеңкеде, бұта түбінде жатады. Шөл хайуандары жүйрік келеді, алыс жерлерден су ішіп қайтады, құстары да қонбай, алысқа самғап ұша алады. Көбі шөлге шыдамды келеді. Олар (суыр, құм тышқандары, торғайдың кей тцрлері) ылғалы мол өсімдіктермен қоректенеді, соны қанағат тұтады. Көктемде, жаздың басында жерде ылғал бар кезде өмір сүріп, жазғы ыстықта ұйықтайтын да жануарлар бар. Сарышұнақ осылай тіршілік етеді. Олар маусым айынан бастап жазғы ұйқыға кетеді. Дала тасбақасы ұйқыны одан да ертерек бастайды. Шөлдің де түрлері көп. Олар құмды, ұсақ тасты, тақырлы-сорлы болып келеді. Жануарлар да сол жерлердің табиғи ерекшеліктеріне қарай бейімделе дамыған. Құмды шөл далаларда әр түрлі бұталы өсімдіктердің, сексеуілдің, ақ гүлді қарағанның өсуіне байланысты, соларды қорек ететін хайуандар мекендейді. Ала жертесер, сарышұнақтың, құм тышқандарының кей түрлері, кірпі, құм қояны, кұстардан сексеуіл жорға торғайы кездеседі. Жылан, кесіртке сиякты жорғалаушылар шөлді далаларда көп. Құстар сексеуіл бұтақтарына ұя салады, олардың ішінде дала бүркіті, бөктергі, аққұйрық сауысқан бар. Даланың аңдары бір зонадан бір зонаға ауысып, кейде сол жерлерді мекендеп қалады. Жайық өзені бойы мен Каспий маңы ойпатында Еуропадан ауысқан орман сусары, тоғай барысы, Үстіртте оңтүстік және батыс облыстарға тән үстірт қойы (үстірт муфлоны), сілеусін және т.б. жануар түрлері ұшырасады. Таулы аймақ жануарлары Дала зонасының флорасы Орманды даланың сүтқоректілері қатарына қоян, ақкіс, елік кіреді. Қасқыр мен түлкі мұнда да жиі кездеседі. Құстардан құр, шіл кең тараған, қайыңды ормандарды бөктергі, ителгі сияқты жыртқыш кұстар мекендейді. Ашық алаңдарда қарғаның түрлері, былдырық бар. Орман ішінде жылан аз кездеседі, кесірткенің біраз түрлері ұшырасады. Шөлді аймақтың фаунасы Дала жануарлары табиғаттың ерекшеліктеріне икемделіп, түсі де дала бояуына қарай өзгере дамыған. Ондай қасиеттер тышқандар мен сарышұнақтардың көптеген түрлеріне тән. Даланы тышқан, алақоржын, қасқыр, түлкі, борсыққой мекендейді. Киік жиі ұшырасады. Дала құстарынан дуадақ, тырна, торғайдың әр түрі (қараторғай, бозторғай, шымшық) кездеседі. Орманды дала жануарлары Шөл даланың жануарлары ыстыққа, шөлге шыдамды болуға бейімделген. Олардың біразы күндіз терең қазылған інде жатып, түнде жемін аулауға шығады. Күндіз жүретін аңдар тым ерте және кешкі мезгілде ғана далада болады. Күндіз көлеңкеде, бұта түбінде жатады. Шөл хайуандары жүйрік келеді, алыс жерлерден су ішіп қайтады, құстары да қонбай, алысқа самғап ұша алады. Көбі шөлге шыдамды келеді. Олар (суыр, құм тышқандары, торғайдың кей тцрлері) ылғалы мол өсімдіктермен қоректенеді, соны қанағат тұтады. Көктемде, жаздың басында жерде ылғал бар кезде өмір сүріп, жазғы ыстықта ұйықтайтын да жануарлар бар. Сарышұнақ осылай тіршілік етеді. Олар маусым айынан бастап жазғы ұйқыға кетеді. Дала тасбақасы ұйқыны одан да ертерек бастайды. Шөлдің де түрлері көп. Олар құмды, ұсақ тасты, тақырлы-сорлы болып келеді. Жануарлар да сол жерлердің табиғи ерекшеліктеріне қарай бейімделе дамыған. Құмды шөл далаларда әр түрлі бұталы өсімдіктердің, сексеуілдің, ақ гүлді қарағанның өсуіне байланысты, соларды қорек ететін хайуандар мекендейді. Ала жертесер, сарышұнақтың, құм тышқандарының кей түрлері, кірпі, құм қояны, кұстардан сексеуіл жорға торғайы кездеседі. Жылан, кесіртке сиякты жорғалаушылар шөлді далаларда көп. Құстар сексеуіл бұтақтарына ұя салады, олардың ішінде дала бүркіті, бөктергі, аққұйрық сауысқан бар. Даланың аңдары бір зонадан бір зонаға ауысып, кейде сол жерлерді мекендеп қалады. Жайық өзені бойы мен Каспий маңы ойпатында Еуропадан ауысқан орман сусары, тоғай барысы, Үстіртте оңтүстік және батыс облыстарға тән үстірт қойы (үстірт муфлоны), сілеусін және т.б. жануар түрлері ұшырасады. Биосфера мен жеке экожүйелерге мінездеме. Тірі организмдердің байланысу формасы. жүктеу/скачать 83,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|