Эмбриология

9-Тарау 
БҰЛШЫҚ ЕТ ТІНДЕРІ
Бұлшык ет тіндері (
textus muscularis)
деп кұрылысы және дамуы бойын- 
ша әр түрді, бірак жиырыдуға кабілеттілігі бойынша ұксас тіндерді айтады. 
Олар түтас организмнін, онын бөлімдерінін кеністікте орын ауыстыруын 
және мүшелердің организм ішінде (жүрек, тіл, ішек және т.б.) козғалуын 
камтамасыз етеді.
Көптеген тіндердін жасушаларына пішіндерінін өзгеруі барысында жиыры- 
лу тән болғанымен, бұлшык ет тіндерінде бұл касиет негізгі болып табылады.
9 .1 . ЖАЛПЫ МОРФОФУНКЦИОНАЛДЫҚ 
СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ЖІКТЕЛУІ
Бұлшык ет тіндері элементтерінің негізгі морфологиялык белгіле- 
ріне — пішінінің созылынкылығы, бойлай орналаскан миофибриллала- 
ры мен миофиламенттерінін жиырылуды камтамасыз ететін арнайы орга- 
неллаларынын болуы, митохондриялардын жиырылу элементтерімен катар 
орналасуы, гликоген, липидтер және миоглобин косындыларынын болуы жа- 
тады.
Миофиламенттер немесе миофибриллалар — кальций иондарынын міндет- 
ті түрде катысуымен өтетін, олардын кұрамындағы нетізгі екі фибриллярлык 
нәруыздардын — актин және миозиндердін өзара әрекеттесуінін нәтижесін- 
де пайда болатын және жиырылуды камтамасыз ететін арнайы жиырылу ор- 
ганеллалары. Митохондриялар бұл үдерістерді энергиямен камтамасыз етеді. 
Энергия корын гликоген мен липидтер кұрайды. Миоглобин — нәруыз, ол 
оттегінін байланысуын және бұлшык еттін жиырылуы кезінде кан тамырлары 
кысылған жағдайда, онын корынын жиналуын камтамасыз етеді.

жүктеу/скачать 74,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: