Эмбриология
6 11.1 -сурет. Жүйкенің құрылысы: а — микрофотография (осмий қышқылымен
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| 307
6 11.1 -сурет. Жүйкенің құрылысы: а — микрофотография (осмий қышқылымен өңделген): 1 — эпиневрий; 2 — периневрий; 3 — эндоневрий; 4 — миелинді және миелинсіз жүйке талшықтары; 5 — қан тамырлары; б — электронды микрофото графия (А. И. Радостинаның препараты): 1 — миелинді жүйке талшықтары; 2 — миелинсіз жүйке талшықтары; 3 — дәнекер тіннің қабатшалары (эндоневрий) Жұлын түйіні Жүлын түйіні (ganglion spinale) сыртынан дәнекер тіннен кұралған капсу- ламен капталған. Капсуладан түйіннін ішіне дәнекер тіннің жұқа қабаттары енеді, оның кұрамында кан тамырлары болады. Жұлын түйінінін нейрондарының пішіндері алмұрт тәрізді неме- се дөңгелек болады, диаметрі 30—120 мкм болып келеді. Олар топ кұрап, көбінесе мүшенін шетіне орналасады, ал оның орталыгы негізінен осы жасушалардың өсінділерінен түрады. Дендриттер аралас жүлын жүйкелерінің 308 11-Тарау. Жүйке жуйесі сезімтал бөлігінін кұрамында шетке барады да, сол жерде рецепторлармен аякталады. Аксондардың жиынтығы, жүйкелік импульсті жұлыннын сұр за- тына немесе оның арткы бағанының бойымен сопакша миға өткізетін, арткы түбіршіктерді құрайды. Жоғары омырткалы жануарлардың және адамның жұлын түйінінде биполярлы нейрондары жетілу барысында жалғануниполярлы болып калыптасады. Жасушалардың өсінділері біртіндеп жакындасады, олардың негіздері бірігеді (1 1,2-сурет). Басында үзара түскен жасуша денесінін бөлігінің (өсіндінің негізі) үзындығы үлкен емес, бірак біраз уакыттан кейін ол өсе түсіп, жасушаны бірнеше рет орайды және жиі шумак түзейді. Жалғануниполярлы жасушалардың калыптасуына баска көзкарастар да бар: аксон нейрон денесінін ұзарған бөлігінен дендриттің калыптасуынан кейін өсіп шығады. Томен омырткалыларда биполярлы нейрондар өмір бойы сакталады. Кейбір бассүйек жүйкетерінің ( gangI. spirale cochleare ) афференпі нейрондары да биполярлы болып келеді. Түйіннін кұрамында және одан тыс жерде жасушалардың дендриттері мен аксондары нейролеммоциттерден түратын кабыкшалармен капталған. Жұлын түйінінің жүйке жасушаларының денелері глиялык жасушалардың кабатымен коршалған, оларды бүл жерде ганглионарлық глиоциттер (gliocyti ganglii) (11.2-суретті караңыз, б, в ) деп атайды. Олар нейрон денесінің айналасын- да орналаскан, ядросы дөңгелек пішінді болады. Нейрон денесінін глиалды жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|