Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

жүйке  жүйесінің  жеке-дара  ерекше- 

ліктерінің  жалпыланған  сипаттама- 

лары. Көптеген физиологтардың көз- 

қарасы  бойынша,  Ж.ж.т.  туа  бітеді 

және  тұқым  арқылы  беріле  алады. 

Тіршілік  іс-әрекеті  барысында  ол 

жасырын  да  болуы  мүмкін,  сондай-

ақ  өмір  сүру,  тәрбие  жағдайларына 

байланысты  ол  өзгеріп  те,  күшейіп 

немесе әлсізденуі де мүмкін. Ол нә- 

сілдік  ерекшеліктер  мен  өмірлік  тә- 

жірибелер арқылы қалыптасады. И.П. 

Павлов  бойынша,  Ж.ж.т.  негізінде 

қыртыстық  физиологиялық  процес- 

тердің – қозу мен тежелудің қасиет- 

тері жатады: күштілік, икемділік, те- 

пе-теңдік немесе оларға қарама-қар- 

сы  процестер  –  әлсіздік,  икемсіздік, 

тепе-теңсіздік.

Осы  жүйке  процестерінің  қасиетте- 

рі  үйлесе  келіп,  жүйке  жүйесі  тип- 

терін  құрады.  Қозу  мен  тежелудің 

күшті  процестерінде  қозу  тежелуге 

қарағанда, басым болады да, бірінен 

екіншісіне ауысу тез жүреді. Бұл қат- 

ты  қозғыш  Ж.ж.т.  Егер  екі  процесс 

те  әлсіз  болса,  онда  тежелу  қозуға