1-билет Қазақстан аумағындағы тас ғасырының археологиялық ескерткіштері
Сталиндік қуғын-сүргін, оның ауқымы жəне ауыр зардаптары
жүктеу/скачать 238,45 Kb.
|
| 72. Сталиндік қуғын-сүргін, оның ауқымы жəне ауыр зардаптары.
Сталин өзінің алғашқы қуғын-сүргінін 1925 жылы бастады. 1927 жылы кеңес-британ қарым-қатынасы бұзылып, Англия КСРО-мен сауда жəне дипломатиялық қарым-қатынасын үзеді. КСРО-да бұл “шетелдік интервенция” саналып, Сталиннің бұйрығымен жаппай қудалау басталды.Бірінші кезекте шетелден елге оралған бұрынғы мигранттар қамауға алынады. Содан кейін помещиктерді, көпестерді, дін жолындағы адамдар, бай-құлақтарды түрмеге қамады. Ол кезде КСРО бойынша қанша адамның түрмеде отырғаны əлі белгісіз.1927 жылдың қарашасынан 1928 жылдың қаңтарына дейін КСРО-да “партиялық тазарту” жүргізілді. Əсіресе, бұрынғы меньшевиктерді мүлде аяған жоқ.1937 жылы НКВД № 00447 бұйрығын (Бұрынғы байларды, қылмыскерлерді жəне басқа да жат элементтерді жою туралы”) КСРО елдегі барлық құрылымдарына жіберді. Осыдан кейін мемлекет бойынша адамдар саяси айыппен түрмеге жабылады.Сталиндік қуғын-сүргіннің зардаптары “Мемориал Интернэшнл” ұйымының мəліметінше, сталиндік қуғын-сүргіннің салдарынан 10-12 миллионнан 38-39 миллионға дейін адам қаза тапқан. • Саяси айыппен 4,5-4,8 миллион адам түрмеге жабылып, 1,1 миллион адам ату жазасына кесілді; • 6,5 миллион адам жер аударылды; • 4 миллионнан астам адам сайлау құқығынан айырылды. • Əр жылдары 6-7 миллион адам аштықтан өлді; • 17 961 адам мəжбүрлі еңбектің салдарынан қаза тапты; • 1954 жылы КОКП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Хрущев дайындаған баяндамасы бойынша 1921-1954 жылдар аралығында НКВД “үштігі” мен əскери трибунал 3 777 380 адамға үкім шығарды. • Олардың 642 980-і ату жазасына кесілген; • 2 миллион 369 мың 220 адам 25 жылға бас бостандығынан айырылды; • 765 180 адам жер аударылды; • КСРО Ішкі істер министрлігінің 1-арнайы бөлімінің мəліметі бойынша 1921-1954 жылдар аралығында КСРО бойынша 4 миллион 60 мың 306 адам сотталған; • Олардың 799 455-і ату жазасына кесілген. Түрмеде 2 миллион 631 мың 397 адам отырған. 413 мың 512-сі елден шығарылды. 215 мың 942 адамға жеңіл жаза тағайындалған. жүктеу/скачать 238,45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|