25.Магний органикалық қосылыстар. Гриньяр реактиві Гриньяр реактивтері, құрамында магний бар органикалық химиялық қосылыстар. Оларды 1900 жылы ашқан Франсуа Гриньярдын атымен аталған.мысал ретінде магний метилиодиді (Ch3mdi) және магний бензолбромиді (C6H5MgBr) жатады. Бұл қосылыстар органикалық қосылыстардың көптеген кластарын синтездеу үшін қолданылады.
Гриньяр реакциясы - бұл арил немесе алкилмагний галогенидтері (гриньяр реактивтері деп те аталады) көміртек — көміртек байланысын қалыптастыру үшін көміртегі электрофильді атомына шабуыл жасау арқылы нуклеофилдер ретінде әрекет ететін органометаллдық химиялық реакция. Гриньяр реакциясы-көміртек-көміртек байланыстарын, сондай-ақ көміртек-гетероатом байланыстарын (P, Sn, B, Si және т. б.) құрудың маңызды әдісі. Гриньяр реактивтері әдетте абсолютті қарапайым эфирде (диэтил, диамил немесе тетрагидрофуран) металл магнийдің арил немесе алкил галогенидімен реакциясы арқылы синтезделеді (әдетте иодидтер немесе бромидтер қолданылады; хлоридтер сирек қолданылады, ал фторидтер магниймен реакция жасай алмайды).
26.Фишер – Тропи синтезі Фишер-Тропш процесі-көміртегі тотығы (CO) жəне сутегі бар катализатордың қатысуымен болатын химиялық реакция H2 əртүрлі сұйық көмірсутектерге айналады. Құрамында темір мен кобальт бар катализаторлар жиі қолданылады. Бұл процестің негізгі мəні синтетикалық көмірсутектерді синтетикалық Майлау майы немесе синтетикалық отын ретінде, мысалы, көмірден өндіру болып табылады.
Фишер-Тропш процесінің бірінші кезеңі қатты көмірсутектерден (əдетте көмірден) синтез газын алу болды.:
С+Н2=СО+Н2
Ол үшін қыздырылған су буы ыстық көмір қабаты арқылы үрленді. Өнім су газы деп аталады-көміртегі тотығы (көміртегі тотығы) мен сутегі қоспасы. Əрі қарай Фишер-Тропш процесі келесі химиялық теңдеумен сипатталады:
Көміртегі тотығы мен сутегі қоспасы синтез-газ немесе сингаз деп аталады, "су газы"термині де қолданылады. Алынған көмірсутектердің қоспасы мақсатты өнім — синтетикалық бензин алу үшін тазартылады. Фишер —Тропш əдісімен ауыр отын алу катализатордың тез улануына байланысты экономикалық тұрғыдан тиімсіз.
Көмірқышқыл газы мен көміртегі тотығы көмір мен отынның ішінара тотығуымен түзіледі. Бұл процестің пайдасы негізінен көмір немесе құрамында көміртегі бар қатты қалдықтар сияқты қатты шикізаттан сұйық көмірсутектер немесе сутегі өндірудегі рөлінде.
Қатты органикалық шикізаттың тотықтырмайтын пиролизі Сингазды шығарады, оны Фишер—Тропш процесі арқылы түрлендірусіз тікелей отын ретінде пайдалануға болады.
Егер мұнай отынына, майлауға немесе парафинге ұқсас сұйық зат қажет болса, Фишер—Тропш процесін қолдануға болады. Егер сутектің шығуын арттыру қажет болса, онда су буы артық мөлшерде алынады, бұл реакцияның тепе-теңдігін өзгертеді, нəтижесінде тек көмірқышқыл газы мен сутегі пайда болады.
Осылайша, сұйық отын газдар қоспасынан алынады.