61
39.Эндокриндік жүйенің функционалды ұйымдастырылуы. Эндокриндік
бездердің жалпы сипаттамасы
Эндокриндік жүйе денені қоршап тұрған бездер мен органдардың желісі. Ол жүйке
жүйесіне ұқсас болғанымен, дененің көптеген функцияларын басқаруда және реттеуде,
сондай-ақ гормондар деп аталатын химиялық хабарларды пайдалануда маңызды рөл
атқарады. Гормондар бүкіл денеге таралғандықтан, гормондардың әр түрі белгілі бір
мүшелер мен тіндерге бағытталған. Бүкіл жүйе денеге гормондар шығаратын бездер
мен органдардан тұрады. Олардың әрқайсысында адам денесінің дұрыс жұмыс
істейтініне көз жеткізу үшін әр түрлі функция бар. Егер ағзалардың бірінде бұзылу
болса, ол
проблемалар тудыруы мүмкін және созылмалы ауруларға әкелуі мүмкін.
Эндокриндік жүйеде гормондарды шығару арқылы ағзаны реттеуге жауап береді. Бұл
гормондар қан арқылы әртүрлі мүшелер мен тіндерге өтетін бездер арқылы бөлініп,
оларға не істеу керектігін немесе ағзада қалай дұрыс жұмыс істеу керектігін айтады.
Дененің кейбір функцияларын эндокриндік жүйе басқарады. Бұған ағзадағы зат
алмасу, өсу және даму, жүрек соғу жиілігі, қан қысымы, дене температурасы, тәбет
және ұйқы мен ояну циклдері кіреді.
Зерттеулер көрсетті эндокриндік және жүйке жүйесі бір-бірімен тығыз байланыста
жұмыс істейді, өйткені ми үнемі эндокриндік жүйеге нұсқау жіберіп, жақсылықты
қайтарғанда, эндокриндік бездер миға кері байланыс алады. Жыныстық қатынаста екі
әдісті де нейроэндокриндік жүйе деп атайды. Нейроэндокриндік жүйе гипоталамус
гомеостазды сақтайтын, көбеюді, зат алмасуды және қан қысымын реттейтін
механизм. Нейроэндокриндік жүйе бірге жұмыс істейді иммундық жүйемен
байланысты, өйткені олар дұрыс жұмыс істеуі үшін организмдегі гомеостазды сақтап,
қалпына келтіруде маңызды рөл атқарады.
Эндокриндік жүйеде заттарды шығаратын бездердің күрделі жүйесі бар. Бездер белгілі
бір мүшелер мен тіндерге бағытталған бүкіл денеде шығарады, сақтайды және
босатады. Мұнда әр бездің эндокриндік жүйеде не істейтіні және денеде қандай
функциялары бар.
Достарыңызбен бөлісу: