1. Тарихқа дейінгі кезеңдегі адамның мәдениеті туралы жазыңыз
Қазақ хандығының рухани өмірі мен идеологиясындағы Ахмет Ясауи кесенесі мен қасиетті Түркістан қаласының рөлі туралы жазыңыз
жүктеу/скачать 224,01 Kb.
|
Сессия тарих
| 67. Қазақ хандығының рухани өмірі мен идеологиясындағы Ахмет Ясауи кесенесі мен қасиетті Түркістан қаласының рөлі туралы жазыңыз.
68. Тәуекел хан, оның саясаты туралы баяндаңыз. Тәуекелдiң хан болу қарсаңындағы қазақ хандығының жағдайы. Тәукелдiң тегі: Ол Шығай ханнын баласы, ал Шыгай Жәнібек ханнын Жәдік деген баласынан туған. Сонда Тәуекел Құйыршықтың неменесі. Тәуекел хандық билiкке талай ауыр тарихи азапты жолдарды жылдарынын басында өзiнiң жасауылдарымен Бұхар ханы катынасудағы оның басты мақсаты Хақназар ханның кегін қайтару еді. Ол бул максатына жетті де. Бір шайкаста Баба сұлтанды елтіріп оның басын Абдаллах ханға апарып бергенде хан оны мактап, үстіне алтынмен зерлеген шапан кигізіп, оған қоса Самарқанд аймағындағы табиғаты тамаша сулу Африкент уалаятын сыйға тартады. Тәуекел Абдаллах ханның будан кейiнгi жорықтарына да катынасып, бірнеше жеңістерге жетедi. Ә-сiресе, қазақ хандығының жауы болған Баба султанның балалары мен онын бауыры Дервиш султанды жену Тәуекелді қатты қуандырған. Алайда Тәуекел Абдаллах ханды тастап өзінің Дешті Қыпшағына оралған. Тәуекелдің Абдаллах ханнан кетуiнiн бірнеше себептерi болған. Оның бiрiншiсi өзiнiң өмiрiне жасалуы мумкін қауiптен сескенген. Екiншiден, Абдаллах хан уәде еткен Түркiстан аймағынан бермек болған төрт каланы бермеген. Міне, Тәуекелдің хандық билікті өз қолына алғанға дейiнгi жағдайы осылай болған еді. Тәуекелдiң хандык билiктi алған кезiнде Қазақ хандығының сырткы жагдайы ете ауыр жағдайда болған. Бiрiншiден, Тәуекел хан және казак султандары ездерiнiң одақтасы болып жүрген Абдаллах ханды тастап кетiп, ендi ездерiне жау тауып алган едi. Екiншiден, хандықтың шығыс жағында моғолдар мен жоңғарлар казак жерiне қауіп туғызып отырған. Алайда Тәуекел бул жагдайға онша мэн бермедi. Жас кезiнен әскери iске жетк болған ол, саяси істе де жетік болды. Ол шын мәнiнде саясаткер еді. Өзiнiң хандық билікте басқару ісінде хандыкты тек нығайтып қоймай, казак жерiн кеңейтіп, қазақ хандығының беделiн халыкаралык деңгейге дейiн көтерген. Хан бұл жетістіктерге өзінің сәтті жасаған жорықтары мен жемiстi дипломатиялык жумыстарының нәтижесінде жеткен. Хан өзінің бір баласын қарақалпақтардың бір руын басқаруға қойған, ал інісі Шахмуханбетті қалмақтарды басқаруға қойған. Сонан мәліметке қарағанда калмактардын бiр белігі Тәуекелге бағынған тәрізді. Тәуекелдiң алдына қойған басты максаты өзбек хандығына кеткен калаларды кайтару болды. жүктеу/скачать 224,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|