А. Қ. Құсайынов атындағы еуразия гуманитарлық институты қазақ және орыс филологиясы кафедрасы


Ж.Аймауытовтың «Ақбілек» шығармасының мазмұны



бет29/36
Дата08.06.2023
өлшемі115,63 Kb.
#99703
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   36
Ж.Аймауытовтың «Ақбілек» шығармасының мазмұны

Ж. Аймауытовтың «Ақбілек» романының мазмұны
Сюжеті мен композициясы
1.Басталуы.
А)Алтайдың сұлу табиғаты бейнеленеді.
Б)Төрт салт атты елді шауып , Ақбілекті алып қашуы, қуғыншы жігіттің оққа ұшуы.
С)Кейіпкерлер әңгімесі
2.Дамуы:
А)Ақбілекті қара мұрт ұнатуы .
Б)Ақбілекттің қасқыр мен айқасы ,диуанаға кездесіп ,елге жеткізуі.
С)Әмірдің Ақбілекті елге алып келуі.
3.Шиеленісуі:
А)Ақбілектің жүкті болуы .
Б)Төлегеннің Ақбілекті қалаға алып келеді
С)Кәмиламен әңгімесі.
4.Шарықтау шегі .
А)Ақбаламен ,Балташ Ақбілетті ұнатуы .
Б)Балташтың Ақбаланың күнделігін беруі.
С)Балташтың Ақбілекке айтқаны.
5.Шешімі:
А)Ақбілек пен күйеуі елге келеді .
Б)Мамырбайдың ризалығы .
С)Ұрқияның шындықты Ақбілекке айтуы.


«Бекітілді»
1 хаттама 2022 ж. 27 тамыз
Кафедра меңгерушісі __________ А.Е. Алимбаев


А. Қ. Құсайынов атындағы ЕУРАЗИЯ ГУМАНИТАРЛЫҚ ИНСТИТУТЫ


Қазақ және орыс филологиясы кафедрасы


Оқу пәні: ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті

15 емтихан билеті





  1. ХХ ғасыр басындағы діни шығармалар

Наушабаев Нұржан - Діни-ағартушылық бағыттың көрнекті өкілі.

Дидактикалық жанрда жазылған «Қырық тілек» атты 13 жұмбақтан тұратын ғақлия өлеңі көркемдігімен ерекшеленеді. Қоғамдық жайларды исламдық тұрғыдан таразылап, діни өлеңдерінде Құран Кәрімнің маңызын, қасиетін түсіндіруге талпынған ақын мұсылманның парыз-уәжіптеріне талдау жасайды («Қырық парыздың баяны», т.б.).


Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы- «Дін үйренетұғын», «Ғылым бі¬лімі» кітабы 129 сахифадан тұрады дей оты¬рып, оның ішінде 12 аят, 18 хадис, 43 мақал, 114 ауыз өлең бар десе, ал «Әмір» әң¬гімесі 26 сахифадан, 104 ауыз өлеңнен тұ¬рады дейді. Мұндағы сахифа – араб сөзі, «бет», «парақ», «газет» деген мағынаны береді.


«Ошақты Қоңырбай қалпе» әңгімесі, «Хазірет Нұхқа 370 жа¬сында пайғамбарлық берілді», діни нанымдар т.б., Сарман, Қиғара, Қосдәулет би¬лер хақында, жыл басы туралы, Ор¬ман¬шы ақсары Шотана батыр жайындағы деректер орын алған.


Мақыш Қалтайұлы


Оның қоғамға, дүниеге көзқарасы жағынан діни-ағартушылық пікірі басым болды. «Қазақ әкімдері», «Ишандар хақында», «Қожалар хақында» өлеңдерінде кейбір дүмше молдаларды сынаса, «Жастар хақында», «Қарттан қашу», «Жасқа жақындасу», т.б. өлеңдерінде жастардың әр түрлі мінез-құлықтары сөз болады.


2. Нарманбет Орманбетовтың


шығармашылық ғұмырнамасы

Нарманбет Орманбетұлы өлеңдерінің негізгі тақырыбы – оқу-білім, адамгершілік, ел тәуелсіздігі. Ол өмір құбылыстарын саралай келе, шындықты көркем бейнелеуге, оны философиялық ой-тұжырымдармен түйіндеуге ұмтылған (“Қасірет деген бір тау бар”, “Балалық күй”, “Шал қайғысы”)


Ол өмір құбылыстарын саралай келе, шындықты көркем бейнелеуге, оны философиялық ой-тұжырымдармен түйіндеуге ұмтылған (“Қасірет деген бір тау бар”, “Балалық күй”, “Шал қайғысы”). Нарманбет Орманбетұлы отаршылдыққа қарсы “Оян, қазақ!” деп ұран тастап, 1905 жылғы дума сайлауында “Талап етер күн туды, кел ұйқыдан тұрайық” (“Сахараға қарасақ”) деп сөз бастаған. Ол орыс отаршылдығын, ел басындағы қасіретті, азаттыққа қол жеткізуді жырлаған (“Аждаһаның аузында”, “Ұран”, т.б.). Патшаның тақтан құлауын қуана қарсы алып, “Тілекті берген күн” атты өлеңін шығарса, оның “Айшаға”, “Жамалға”, “Дауысың қалай асыл” атты өлеңдері махаббат, жастық тақырыбына арналған.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет