Сэнік 3., Садыканұлы Б. Қаракерей Қабанбай. - 7 1 6

3.2. Соғыс жүргізу әдіс-тәсілдері
1 4 7
сатылуы екі бағыт бойынша жүргізілгенін айтады 393 Дала халқы 
білтелі мылтық түрлеріне Орталық Азия хандықтары мен Ресей 
мемлекеті арқылы сауда жолдары жэне әскери көмек ретінде қол 
жеткізіп тұрған. Бұдан жоғарыдағы дереккөзде «в те шанцы поса­
дил триста человек с вогненным боем» деп атап көрсетілгендей, 
алдын ала машықтанған Жэңгір сұлтанның 300 мергені тасада 
тұрып қоршауда қалған жауға оқ жаудырған деп те тұжырым жа- 
сауға болатын сияқты.
Атақты Орбұлақ шайқасына қатысқан батырлар мен олардың 
көрсеткен ерліктері туралы фактілер мен пікірлер біржақты емес. 
Бұл шайқас туралы дерек тек Г. Ильин мен сібірлік қызметші та­
тар Көшімберді Көшеевтің айтып келгені болмаса, жоқтың қасы. 
Біздің ойымызша, Орбұлақ шайқасына Жәңгір хан өзінің қара- 
мағындағы жаугер, кәсіби маманданған жасағымен ғана шыққан 
болуы ықтимал. Жауды ойсырата жеңіп шығуға тау-тастың ың- 
ғайына қарай ойластырылып, орайластырылған берік қорғаныс 
пен тасадан дүркірей атылған пілтелі мылтық оғы көп септігін 
тигізіп, жау-жарағы сайланып келген жоңғар әскерін күтпеген 
жерден есеңгіретіп тастаған. Бірте-бірте есін жиған жау әскері 
жаңа шабуылға көшкен тұста Жалаңтөс баһадүр көмекке жеткен. 
Бұл батырдың өзге елде «султан» бола жүріп, өз еліне «ұлтан» 
болып қызмет еткендігінің бір көрінісі.
Ақтамберді жыраудың мына бір толғауы қазақ халқының сол 
жаугершілік замандағы жортуыл іс-қимылынан нақ хабар береді:
«Құлаты тауға қол салып,
Садақтың оғын мол салып.
Бетпақтың ен біл шөлінен,
Төтелеп жүріп жол салып.
Қолды бір бастар ма екенбіз!» 394.
Қаракесек тайпаларының жерімен жүріп өткен Я.П. Гавердов- 
ский «Бөгенбай шоқысы» деген атпен қалған тау жоталары туралы 
мағлұмат беріп кетеді. Осы таулардың бір беткейінде сүйір келген

жүктеу/скачать 7,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: