А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы



Pdf көрінісі
бет42/159
Дата23.10.2022
өлшемі4,96 Mb.
#45023
түріПрактикум
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   159
Көп аллелділік – гендердің бірнеше немесе одан да көп аллельдерің болуы. 
Мысалға, үй қояндарында жүні мен көзайнасы қабықшасының түстеріне 
жауапты С генінің көп аллельділер. Үй қояндарының түсін анықтайтын ген 
аллельдерінің әртурлі комбинациялары негізінде пайда болатын төрт түрлі 
фенотипі болады. Бұл жағдайда әрбір атап көрсетілген аллельдер өзінен 
кейінгілерге басымдылық көрсетіп отырады, оны былайша жазуға болады 
С>с
сһ

һ
>с. Жабайы типке тен С аллелі қалған үшеуіне қарағанда доминантты 
болып келеді. 
Адамда болатын көп аллельділіктің мысалы ретінде қан топтарын 
анықтайтын АВО аллельдерін алуға болады. Адамда қанның төрт тобы болады: 
О,А,В және АВ. Олар бір геннің үш түрлі аллельдері арқылы анықталады: І
А
, І
В
және і. І
А
, І
В 
аллельдері і-ге қарағанда доминантты болып келеді, яғни І
А
, І
В
аллельдерінің екеуі де гетерозиготаларда бірдей мөлшерде байқалады. 


66 
Көп аллельділік жағдайында әртүрлі генотиптердің саны аллельдер санына 
тікелей байланысты болады. Егер аллель біреу ғана болса, онда генотипте 
біреу, яғни АА. Егер екеу болып келсе – А
1
және А
2
, онда үш түрлі генотип 
болуы мүмкін: A
1
A
1
мен А
2
А
2
- гомозиготалы және А
1
А
2
- гетерозиготалы. Ал, 
аллельдер үшеу А
1
, А
2
және А
3
болған жағдайда алты түрлі генотиптің шығуы 
мүмкін олардың үшеуі гомозиготалы A
1
A
1
, А
2
А
2,
А
3
А
3
болса, қалған үшеуі 
гетерозиготалы - A
1
A
2
А
1
А
3
, А
2
А
3
 болып келеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет