Адам физиологиясы

1.  Сезімдік  синтез  -   құрамыс  сатысы.  Бұл  сатыда  орталык  жүйке 

жүйесінде  сырткы  жэне  ішкі  ортадан  келетін  эртүрлі  акиараттар  оидеуден 

отеді.  Оиың  қүрамында:  а)  осы  сәттегі  мүқтаждықты  корсететін  бастапкы 

үстемді  месеп-мотивикация;  э)  ішкі  жэне  сьгртқы  жағдайлык  эсерлер;  б) 

эрекеттік жүйені  іске косатын  козгагыш түрткі,  в) организмнің даралама жәнс 

иемдеген  өмір  тәжірибесін  бейнейлейтін-зерде;  Осындан  кейін  орталык 

жүйке  жүйесінде  барлык  қозулардың  озара  әрекеттесуін  шсшім  кабылдау 

сатысы  басталады.

2.  Шешім  қабылдау  сатысы  -   орталықка  жеткен  барлық  мэліметтерді 

талдау  нэтижесіндс  дол  осы  сэтке  сәйкес  экететін  ссрпіністер  шеткі  ағзалар 

мен 

мүшелсрдің 

іс-эрскетін 

өзгертеді. 

Багдарламамен 

біргс 

жүйке 

орталықтарында  жауапты  әсерленістің  болашақ  нәтижесінің  үлгісі  жасалады. 

П.  К.  Анохин оны  әрекет нэтижесін салыстырушы -  акцептор деп атайды.

3.  Әрекет  нәтижесін  салыстырушы  -   шешім  кабылдау  негізінде 

болашак әрекетінің  болмысын  сипаттайтын  кескіндерін  калынтастырады.  Бүл 

-  нақтылы әрекеттің өзінен бүрын кұралады.

4.  Жүйелік  іс-әрекет  сатысы.  Бүл  пайдалы  нәтижеге  жеткізетін  дене 

қимылы  эрекеттерінің  жэне  оны  вегатативтік  жабдықтаудың  бірлестірілгсн 

аткарушы бөлімі.

5. 

Пайдалы 

нәтиже  сатысыЪүл  -   жүйенің  келесі 

болашак 

эрексттерінің  бастамасы.  Ол  әсерлік  кері  байланыс  арқылы  нәтиже 

көрсеткіштерін  бастапкы  максат-тілекпен  салыстырады.  Олар  сәйкес  келген 

жағдайда,  атқарушы  зрекет  тиыДады,  олай  болмаса,  сезімдік  синтезде  жаңа 

шешім  кабылданып,  қайтадан  іске  косылады.  Сонымен  эрексттік  жүйснін 

ерекшелігі,  оның  өздігінен  реттелуі  және  пайдалы  нэтижеге  жетудегі 

озгергіштік қабілеті.

Организмде,  әдетте,  барлық  кұбылыстар  мсн  рефлекстік  әрекеттер  осы 

кері  байланыс  арқылы  атқарылады.  Ол  адамның  ерікті  іс-эрекетінде, 

рефлекстік  эссрленістерінде  организм  тіршілік  ететін  жагдайлардың  (жылу 

реттеу, су-тұз алмасуы, кан  кысымы  жэне т.  с.  с.) тұрактылыгын  сақтауда өте 

маңызды орын алады.

Кері  байланыс  деп  эрекетінің  нәтижесіне  немесе  кажеттілігі  туралы 

қабылдағыштан  басталатын  ақпаратты  орталық  жүйке  жүйесіне  жеткізетін 

байланыс  жолын  айтады.  Мұндай  мәліметтер  орталык  жүйке  жүйссіне,  тек 

қана  эсер  етілген  сезімтал  кұрылымдарынан  ғана  келіп  коймай,  эрекеттің 

негізінде 

тітіркендірілген 

баска 

ағзаларда 

орналаскан 

біркатар 

қабылдагыштардан да жетеді.

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: