Адам физиологиясы
ІЗ -сурет . Е тт ің ж ек е ж и ы ры луы (А ), ж и н ақ ты ж и ы р ы л у (Б ), т е т а н у с (В )
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| ІЗ -сурет .
Е тт ің ж ек е ж и ы ры луы (А ), ж и н ақ ты ж и ы р ы л у (Б ), т е т а н у с (В ) 1 -т іт ін к е н д ір г іш т ің б ір ін ш і әсер і; 2 - е к ін ш і ә сер і. Тітіркендіру жиілігіне карай тегіс тетанус жэне тісті (кертіш) тетанус болып бөлінеді. Тетанустың түрі тітіркендіргіштің жиілігінс байланысты. Тітіркендіру жилігі секундіне 20-дан асса, жайпак тетанус, ал 15-20 аралығында болса, тісті тетанус пайда болады. Организмде жүрек етінен басқа еттер жеке жиырылмайды. Мүның себебі орталык жүйке жүйесі шеттегі атзаларга эр қашан да көптеген бірінсн сон бірі тізбектелген ссрпіністер жібереді, жеке серпіністер болмайды. Бүл орталык жүйке жүиесінің ерекше бір қасиеті. Жүрек етінің жеке жиырьінып босауы, оньщ рефрактерлік кезеңінің ұзактығына байланысты. Орталық серпіністері жүрек етінің рефрактерлік кезеңіне тап болса, көбі жауапсыз калады. Сондыктан бір серпініске жауап берген жүрек еті жиырылып онан соң босап үлгіреді. Тез жэне баяу жиырылатын ет талшықтары болады. Тез жиырылатын талшық көбіне үлкен мотонейронның аксонымен бір түйіспе құрады. Мүнда жүйке серпінісінен әрекет потенциалы пайда болады да ол ет мембранасы бойымен тез таралып фазалық (кездік) қимылдар жасауга мүмкіндік береді. Ал баяу жиырылатын ет талшығы бірсыпыра мионевральдық түйіспелер қүрады. Бұларда постсинапстық коздыру потенциалы әрекет потенциалын тудырмайды (олардың мембраналарында Na+ арналары болмайды), сондықтан бұлшықеттің тек катаю қабілеті күшейеді, бұл тонустык жиырылу болып саналады. Демек, еттердің фазалык жэне тонустык жиырылу түрлері болады.
* *
|