Айтыс II том «КҮлтегін»



Pdf көрінісі
бет42/181
Дата01.02.2023
өлшемі0,96 Mb.
#64242
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   181
Сарышолақ:
Қайраған сайын сөзбенен,
Еліре шабам туралап.
Межем бар еді көздеген,
Қиып түсер топшыдан.
Ақ алмастай түрленем.
Нәсілі жаман кей тексіз
Сөйлер сөзін білмеген,
Ойсыз айтқан сөзіңді,
Құлағыма ілмегем,
Сасық сордан шығатын,
Жел секілді іргеден.
Арам қанды төгейін
Найзадай өткір тілменен.
Өспес елдің шолжаңы,
Асылдарын құл деген.
Шірігі мен қасаңын,
Топ алдында пұл деген.
Сөз тимеске сөз тиіп,
Өзінше шіреп гүрлеген.
Сенен жақсы маң төбет,
Қара қорыр түнменен.
Жуынды ішіп Тотаннан,
Мастанып, көңіл бірлеген.


124
Қазақ өнерінің антологиясы
Қияға салсаң, төсте озған,
Қаттылығым сырлы емен.
Қаншама сөз айтқанмен,
Туралап ешкім жүрмеген.
Мырзағұлда нең бар еді,
Не біледі кейінгі,
Қасына еріп көрмеген.
Біз секілді жібектің,
Сыны әсте бұзылмас,
Сен – бөз шұлғаусың,
Аяқта жүріп, кірлеген.
Сөйлер болсаң, дұрыстап,
Тураға қарай дұрыс бақ,
Сүйегіңді шығарам,
Дауылдатқан жырменен.
Жырлаған сайын құлпырып,
Ағылады аузымнан,
Құпиялы сыр деген.
Алынбастың қамалы,
Алдыңда тұрған биік тау,
Неше түрлі саналы,
Сөз төркіні тереңде,
Келтіретін тобаны.
Арлан қарсы шабады,
Таусылғанша амалы.
Сөзімнің қиуы қиылған,
Алысқа кетер хабары.
Іркітке тойып көбеңсіп,
Қалай-қалай көсілед,
Тотанның мына шабаны?
Талайдан озған сүлеймін,
Мырзағұл – елдің барары.
Ойланып істеп әр ісін,
Оң болып тұр талабы.
Жағымпаз болсаң кірмеге,
Басыңа тиер қарары.
Тотанға ерсең, телмеңдеп,
Ұқпассың әзір шаманы.
Қисық ісің көрінер,


125
Айтыс II том
Күн туғанда қаралы.
Болыстық Тотан не теңі,
Жолы бар ма саралы?
Байлығын бұлдап әркімге,
Орысқа берген параны.
Шындықты терең түсінсең,
Бар ма содан табары?
Мақтағанға есірсе,
Өзін-өзі өсірсе,
Моншақ болар тағары.
Ретті сөзі келген соң,
Тілекті Құдай берген соң,
Айтпас сөзді айтқыздың,
Жасқа толар әлі жанары.
Дерексіз сөйлеп қайтесің,
Тіліңді қысқарт шамалы.
Басыңа бәле қу тілден,
Айдап салған өзіңді,
Пейілінен табады.
Үйірі азса асылдың,
Жабы қарсы шабады.
Осы жолы жеңілсең,
Мойныңа іліп құрымды,
Көк шыбынға жем қылып, 
Көз жасыңды сел қылып,
Пістіріп қояр сабаны.
Тотанда қулық жетеді,
Ретін еппен табады.
Итаршылық – қу өмір,
Сараңшылық – қу жемір,
Тотанда жүріп тесілген
Талайлардың табаны.
«Шолақ» деп, мені кекетсең,
Қашан саған соғып ед,
Байлықтың қоңыр самалы?
Бөлтірікке бал берсең,
Өскенде ол да жетіліп,
Иесін, сірә, қабады.
Таппай айтқан жаманның,


126
Қазақ өнерінің антологиясы
Айырмасын анықтап,
Жұртым өзі табады.
Оқыған деп жүруші ем,
Өзіңдей өскін баланы.
Жүндіқұдық, Ердене, 
Мойынқұмдай саланы,
Мекендеген ел едің,
Сүйеген соң Мөңке боп,
Тілеу менен Қабағы,
Мырзағұл емес пе ед,
Орысқа айтқан жобаны.
Ұмытып қазір бар істі,
Жақын менен алысты,
Ұмытып түлкі намысты,
Өзінше салды шабысты.
Құлый:
Шолақтың тілі ащы, бит буғандай,
Қатын жоқ, үйің қайда, о, қу маңдай?
Қалыңға беретұғын лақ таппай,
Әр жерге бір түнейсің ит қуғандай.
Жолды бер де, ретке көш,
Бергенше көп алдында көп сумаңдай.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   181




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет