№ 12 Нұсқаулық " Абайлаңыз, көктайғақ! Шатырлардан қар түсу кезіндегі қауіпсіздік шаралары туралы"
Егер ауа-райы болжамында көктайғақ туралы хабарлама берілсе, жарақат алу мүмкіндігін азайту үшін шаралар қолданыңыз: 1.Төмен сырғанайтын аяқ киімді дайындаңыз.
2. Барлық табанға басып, асықпай ақырын қозғалыңыз.
3. Егер Сіз тайып кетсеңіз, құлау биіктігін төмендету үшін еңкейіңіз. Құлау кезінде топтасуға тырысыңыз және домалап, жерге тигізетін соққыны жұмсартыңыз.
4.Жолдың ең шетімен жүрмеңіз. Бұл әрдайым қауіпті, әсіресе көктайғақта. Сіз құлап, жолға ұшып кете аласыз, ал көлік тротуарға апара алады.
5. Көктайғақ кезінде жолдың жүріс бөлігінен өтпеңіз. Есіңізде болсын, көктайғақ кезінде көліктің тежеу қашықтығы айтарлықтай артады және қозғалатын көліктің алдында құлау, кем дегенде, жарақатқа, мүмкін, өлімге әкеледі.
6 Егер сіз құлап, басыңызды ұрып, біраз уақыттан кейін бас ауруы, жүрек айнуы сезілсе – дереу ата-анаңызға хабарлаңыз және дәрігерге қаралыңыз.
Қардың белсенді еруіне байланысты ғимараттардың төбесінен қар массалары мен мұздардың түсуі мүмкін. Төбеге жиналған қар массасының түсуі өте қауіпті!
Есіңізде болсын: көбінесе мұздықтар дренаждардың үстінде пайда болады, сондықтан ғимараттардың қасбеттерінің бұл жерлері әсіресе қауіпті. Оларды айналып өту керек.
Сақ болыңыз және мүмкіндігінше ғимараттардың қабырғаларына жақындамаңыз. Ережелерді сақтау жарақаттануды болдырмауға көмектеседі:
1. Осы уақыт аралығында шатырларда ілулі тұрған қар массалары бар ғимараттардың жанында болудан аулақ болыңыз.
2. "Қауіпті аймақ", "қар массасының түсуі мүмкін", "өтуге тыйым салынады"деген ескерту тақтайшаларымен белгіленген жер учаскелерін айналып өту.
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
21
21
№ п/п
Нұсқаулық алушының аты-жөні
Мерзімі
Нұсқаулық мазмұны
Қолы
1
№ 13 Нұсқаулық "Көктемде су айдындарындағы мінез-құлық ережелері" Өзендерді, көлдерді, су қоймаларын ашпас бұрын мұз әлсірейді, борпылдақ болады, өтуге қауіпті болады. Зерттелмеген мұзға шығу қауіпті, ал егер өту қажет болса, мұздың беріктігін тексеріп, жаяу таяқшаны пайдалану керек. Сондай-ақ, мұз су ағынының жанында, өсімдіктер өсетін жерлерде, қар үйінділерінің астында әлсіз.
Мұздағы мінез-құлық ережелері: 1. Ешбір жағдайда қараңғыда және нашар көрінген кезде (тұман, қар, жаңбыр) мұзға шығуға болмайды.
2. Су қоймасын топпен кесіп өту кезінде бір-бірінен қашықтықты сақтау керек (5-6 м).
3. Мұздың беріктігін аяқтың соққысымен тексеруге болмайды. Егер бөренемен немесе шаңғы таяқшасымен алғашқы қатты соққыдан кейін кем дегенде аздап су пайда болса, бұл мұздың жұқа екенін білдіреді, сіз онымен жүре алмайсыз. Бұл жағдайда аяғыңызды мұздан көтермей және жүктеме үлкен аумаққа таралуы үшін оларды иық еніне орналастырмай, жылжымалы қадамдармен жағаға қарай өз жолыңызбен дереу шегіну керек. Мұздың алдын-ала жарылуы және онда жарықтар пайда болған кезде де солай болады.
5. Егер рюкзак болса, оны бір иыққа іліп қойыңыз, бұл сіздің астыңыздағы мұз құлап кетсе, жүктен босатуды жеңілдетеді.
Мұз астына түскен адамға көмек көрсету. Өзін-өзі құтқару:
- дүрбелеңге түспеңіз;
- бүкіл денені мұздың жұқа жиегіне ұрып-соғудың қажеті жоқ, өйткені дененің салмағының астында ол үзіледі;
- басыңызды суға батырмас үшін қолыңызды кең жайыңыз;
- шынтағыңызды мұзға қойып, денеңізді көлденең күйге келтіргеннен кейін, оның шетіне жақын аяқты мұзға лақтыруға тырысыңыз, денеңізді бұрап, екінші аяғыңызды шығарып, мұзға тез шығыңыз;
- көмекке қоңырау шалыңыз;
- өзіңізді су бетінде ұстай отырып, оған ең аз физикалық күш жұмсауға тырысыңыз;
- жүзу кезінде басын Судан мүмкіндігінше жоғары ұстау керек;
- су көлігіне жеткенде, дереу шешініп, дымқыл киімді сығып, қайтадан кию керек.
Егер сіз көмек көрсетсеңіз: - жәбірленушіге көмекке барғаныңызды айғайлап айтыңыз, бұл оған күш, сенімділік береді;
- 3-4 метрге оған арқан, полюс, тақта, шарф немесе кез-келген басқа құрал беріңіз;
- жәбірленушіге қолыңызды беру қауіпсіз емес, өйткені жусанға жақындаған кезде сіз мұзға жүктемені арттырып, көмектесіп қана қоймай, құлап кету қаупін тудырасыз.
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
21
21
№ п/п
Нұсқаулық алушының аты-жөні
Мерзімі
Нұсқаулық мазмұны
Қолы
1
№ 14 "көктемгі демалыста оқушылардың қауіпсіздік техникасы және мінез-құлық ережелері"нұсқамасы
2. Электр аспаптарымен жанасқанда абай болу, теледидарды, электр үтікті, шәйнекті және т. б. қосу және өшіру кезінде қауіпсіздік техникасын сақтау.
3. Газ аспаптары мен пешті пайдалану кезінде қауіпсіздік техникасын сақтау.
4. Теледидар көргенде және компьютерде жұмыс істегенде уақыт режимін сақтаңыз.
5. Сыртта серуендеу кезінде көктайғақ кезінде және шатырлардан қар еріген кезде абай болыңыз.
6. Өзендерге жақындамаңыз, қардың еруі, су тасқыны кезінде абай болыңыз.
7. 23 сағаттан кейін ата-анасының еріп жүруінсіз көшеде болуға ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ.
