Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі



Pdf көрінісі
бет159/249
Дата31.12.2021
өлшемі3,93 Mb.
#22880
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   249
Байланысты:
Журналистика казак тил

1. Бұйрық рай етістігі бұйрықты, насихатты, тыйымды және т.б. 
білдіреді. Мысалы: шақыр (позови), қуан (радуйся), байла (завяжи).
Жақ
Жекеше
Көпше
І.
Мен айт+айын.
(ейін, -йын / йін).
Біз айт+айық.
(ейік, -йық / йік).
ІІ.
Сен айт.
Сіз айт+ыңыз.
(іңіз, -ңыз/ңіз).
Сендер айт+ыңдар.
(іңдер, -ңдар /ңдер).
Сіздер айт+ыңыздар.
(іңіздер, -ңыздар/ңіздер).
ІІІ.
Ол айт+сын.
(-сін).
Олар айт+сын.
(-сін).
Болымсыздық формасы: -ма/ме, -па/пе, -ба/бе жұрнағы арқылы 
жасалады.
Есіңде сақта!
Глаголы в бұйрық рай употребляются только в форме ІІІ лица. 
Мысалы: Ол байла+сын. (Он пусть свяжет). Ол әкел+сін (Она 
пусть принесет).
* * *
Основная  форма  бұйрық  рай  –  это  форма  второго  лица 
единственного числа. Она являтся основой глагола.
Мысалы:  Сен  отыр  (ты  сядь).  Сен  ал  (ты  бери).  Жат 
(ложись). Қара (смотри). Жап (закрой). Аш (открой).


168
Жағыпарова Майра
2. Ашық рай етістігі – амал-әрекеттің өткенде, қазірде және ке-
лешекте болу немесе болмауын білдіреді.
Мысалы: жуынамын (умоюсь), қуанып тұр (радуется), шақыр-
ды (позвал), санаған (сосчитал).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   249




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет