Əлемнің кез келген жерінен, қашықтықтан оқу тиімді талдауды жүзеге асыруға
виртуалды аспаптар технологиясы мүмкіндік береді. Ол оқу сапасын жоғарлатып, яғни
студент зертханалық жұмыстарды 3-4 адамнан құралған топпен емес, өздігімен орындауға
мүмкіндік береді. Жаңа зертханалық стендтерді сатып алмай ақ, қаржы шығының
қысқартуға мүмкіндік береді
LabVIEW бағдарламасы арқылы, «РЭҚ моделдеу» пəні бойынша виртуалды
зертханалық стендтер жасалынды. Олар сырттай жəне қашықтықтан оқу формасындағы
студенттерге арналған.
LabVIEW (Laboratory Virtual Instrument Engineering Workbench) графикалық
бағдарламалау, ақпаратты-өлшеу жүйелерін қолданбалы бағдарламамен қамтылуды
жасауға жəне де түрлі компьютерлік жүйелер жиынтығы мен тəжірибелік мəліметтерді
өңдеуге арналған. LabVIEW ортасында жасалынған қолданбалы бағдарламаны виртуалды
аспап деп айту қалыптасқан. Жасалынған виртуалды аспап екі негізгі бөліктен тұрады:
1.
Беттік панель, оның көмегімен қолданушы əр түрлі реттегіштермен
басқарады
жəне индикаторларда ақпараттарды тіркейді.
2.
Блок-диаграмма, онда төмен деңгейдегі виртуалды аспаптар,
функциялар,
константалар мен бағдарламаның орындалуын басқару құрылымдары бар.
Зертханалық жұмыстың негізгі көзделіп отырған мақсаты жолдармен жұмыс жасау
қызметін, файлды құру/енгізу қызметін зерттеу, мəтіндік файлдарға мəліметтерді енгізуді
жүзеге асыру бағдарламаларын жасау болып табылады.
Жолдар - бұл ACSII кестесінде бейнеленетін жəне бейнеленбейтін бейнелер ағымы.
Жолдар платформаға тəуелсіз мəліметтерді өзара алмастыруды қамтамасыз етеді.Кейбір
кең тараған жолдар қосымшасы өзіне келесілерден тұрады:мəтінді, хабарламаларды құру;
жолмен белгілер түрінде сандық мəліметтерді жіберу жəне жолдарды сандық мəліметтерге
айналдыру;қосалқы форматтағы сандық мəліметтерді ACSIІ белгілер форматын
түрлендіру арқылы сандық мəліметтерді файлға жазбас бұрын дискке сақтайды;нұсқаулар
мен көмектер диалогты терезесі.
LabView ортасындағы ауыспалы жолдар жоғарғы деңгейдегі бағдарлама сияқты
мағынаны білдіреді. Беттік панельдегі жолдар құралы кесте түрінде, мəтінді енгізу жəне
таңба түрінде көрсетілуі мүмкін. Беттік панельге жол элементтерін енгізу үшін элементтер
палитрасын тудырып, содан «String&Path» (1-сурет) тобын таңдау қажет.
Беттік панельге орналастырылған жол бірнеше жол мəліметтерін бейнелейтін
топтарынан тұруы мүмкін (2-сурет), бекітілген сипаттау режимі, басқарма кодтарды
енгізуге арналған кері слэші бар сипаттау режимі, мəтінді жасырын сипаттау режимі жəне
ACSIІ-коды оналтылық белгі түрінде сипаттау режимі.
1-сурет. «String&Path» элементтер тобы
387
Жол элементтерін өзара біріктіру ережесінің логикалық элементтер мен сандық
элементтердің біріктіру ережесінен айырмашылығы жоқ. Жол элементтерінің бірігу
арасындағы сызықтар қызғылт туспен боялады. Жол элементтері логикалық жəне сандық
секілді массивті жол құрай алады сонымен қатар кластерлер құрамына енеді.
2-сурет. Ауыспалы жолдарды көрсету мысалы
Ауыспалы жолдармен жұмысты орындау үшін қызмет көрсету палитрасында
«String» қызметтер тобы тұрады. Мысалы, 4-суретінде виртуалды құралдың үлгісі
келтірілген. Ол сөзбен жазылған сандық түсініктерді сандық жолдарға өзгертеді (Қатары
оңай болу үшін 20-90 дейінгі сандар диапазоны алынған).
Файлдық енгізу/шығару қызметін жазба жұмыстары мен мəліметтерді оқу файлы
жүзеге асырады. Бұл қызмет «File I/O» қызмет палитрасында орналасқан (3-сурет) жəне
келесілерге мүмкіндіктер береді:мəліметтерді ашу/жабу файлы;файлдан немесе файлға
көшіру жəне алу; файлдан немесе файлға кестелік белгілер түрінде көшіру жəне
алу;каталогтар мен файлдардың атын жəне орнын ауыстыру;файлдың сипаттамасын
өзгерту; конфигурацияны құру, өзгерту жəне оқу файлдары.
388
3-сурет. Сөздер түріндегі ұсынылатын сандарды ауыстырудың виртуальды
аспабының мысалы
Файлдармен жұмыс жасау палитрасын үшке бөлуге болады: жоғарғы деңгей қызметі,
төмеңгі деңгей қызметі жəне кеңейтілген палитралар. Файлдық енгізу/шығарудың жоғарғы
деңгейдегі қызметі «File I/O» палитрасының жоғарғы жолында орналасқан жəне
мəліметтерді енгізу/шығару бойынша негізгі жұмыстарды орындауға арналған.Файлдармен
жұмыстың төмен деңгейдегі қызметі файлдармен жұмыс жасаудағы барлық қажетті
операцияларды қамтиды.
Кез-келген бір файлға немесе файлдан белгілі бір мəліметті енгізу немесе шығару
қалыпты іс-əрекетін жүзеге асыру үшін төменде көрсетілген əдістерді кезекпен орындау
маңызды: файлды құру немесе ашу. Белгілі бір файлдың орналасқан жерін көрсету немесе
«LabView» диалогтық терезе көмегі аркылы ашылған файлдың құрастырылу жолын
көрсету қажет. Файлдан немесе файлға оқу немесе көшіру жұмыстарын жүзеге
асыру.Файлды жабу.Қателерді өңдеу.Мысалы 4-суретінде қарапайым виртуалды құралдың
мəтіндік жолды файлға жазып жатқанын көруге болады.
4-сурет. Файлға мəліметтердің жазу мысалы
389
Мұнда құрылғылардың алдыңғы панелінде екі элемент орналасқан. Олар: жолдық
элемент жəне «String&Path» палитрасындағы «File Path Control» элементі. Жолдық элемент
мəтіннен құралған, ал екінші «File Path Control» элементі бағдарлама жұмыс жасайтын
файлдың жолы мен атын көрсетеді.
Басқару кестесінде «Open/Create/Replace File» түйін көмегі арқылы файлды ашу жəне
«refnum» файлдық көрсеткішін алу жүзеге асырылып жатқанын көруге болады. Түйіннің
енуі кезінде екі дыбыстық белгі беріледі: олар файлдың жолы мен аты, жəне функцияны
белгілейтін сан. Сан өз кезегінде көрсетілген файлмен (біздің жағдайда біз 2 санын беріп
екі іс атқарамыз: файлды құру немесе дайын файлды көшіріп жазу) бірге іске асады.
Əрі қарай «Write file» түйін көмегі арқылы деректерді файлға көшіріп жазу жүзеге
асырылады да «Close file» түйін көмегі арқылы файл жабылады.«h:\» дискісінде осы
бағдарлама орындалғаннан кейін біз «texst.txt» файлын аламыз, ол келесі мəтін түрінде
болады: «Бұл жол файлға жазылады».5- суретінде файлда жазылған деректі оқу жолдары
бағдарламасының қызметі мысал ретінде келтірілген.
5-сурет. Файлдан мəліметтерді оқу мысалы
Мұнда файлдағы деректі оқу үшін «Read file» түйіні қолданылған. Оған «refnum»
файлдық көрсеткіш жəне (байт) белгілер саны беріледі. Оларды файлдан алу керек.
Файлдың көлемі «File/Directory Info» түйін көмегі арқылы анықталады.
Əдебиеттер
1. LabVIEW для всех / Джеффри Тревис: Пер. с англ. Клушин Н.А. – М.: ДМК Пресс;
ПриборКомплект, 2005.
2. Ю.К. Евдокимов, В.Р. Линдваль, Г.И. Щербаков. LabVIEWДля радиоинженера: от
виртуальной модели до реального прибора. – М : ДМК Пресс, 2007.
3. Суранов, А. Я. LabVIEW 8.20. Справочник по функциям /
А.Я. Суранов. – М.: ДМК Пресс, 2007.
390
ƏОЖ
621.396.62
«
GPS-NOTE СПУТНИКТІ НАВИГАЦИЯ ЖҮЙЕЛЕРІ » КЕШЕНДІК ОҚЫТУ
ҚҰРЫЛҒЫСЫН КӨМЕГІМЕН СПУТНИКТІК АҚПАРАТТЫ АЛМАСУ
КОДОГРАММАСЫНА ТАЛДАУ ЖАСАУ
Орманбекова А. А., Сатыбалдиев А.Т.
М.Х.Дулати атындағы ТарМУ, Тараз, Қазақстан
Резюме
В статье рассматриваются
анализ кодограмм обмена информацией спутникового модуля
навигации и общее описание комплекта учебного оборудования «Системы спутниковой навигации
GPS-NOTE»
.
Отличительной особенностью учебной установки является использование современной
элементной базы, и в частности специализированной микросхемы ЕВ870, реализующей функции
цифрового приема сигналов спутниковой навигации стандартов GPS-NOTE, GLONAS и BDS.
Учебная установка позволяет реализовать одно учебное место для двух-трех студентов и
обеспечивает проведение серии экспериментов по изучению особенностей работы систем
спутниковой навигации.
Summary
The article deals with the analysis of codified information sharing satellite navigation module and a
general description of a set of training equipment "Satellite navigation systems GPS-NOTE».
A distinctive feature of the educational setting is to use modern element base, and in particular ASIC
EV870 implementing the digital reception of satellite navigation standards GPS-NOTE, GLONAS and BDS.
Educational setting allows for one training place for two or three students, and provides a series of
experiments to study the features of the systems of satellite navigation.
Оқу қондырғының айырмашылығының өзгешелігі болып қазіргі элементтік
базаны қолданылуы жəне сондай ақ ЕВ870 мамандандырылған микросхемалар, GPS -
NOTE, GLONAS жəне BDS стандартындағы спутниктік навигациялық сигналдарды сандық
қабылдау функцияларын жүзеге асырушы болып табылады.
Оқу қондырғысы бір жұмыс орнында екі-үш студенттердің бірге орындауына
мүмкіндік береді жəне спутникті навигация жүйесінің жұмыс ерекшелігін үйрену
бойыншатəжірибе серияларының өткізілуін қамтамасыз етеді. Оқу тапсырмаларынан
бөлек, орнатылым ғылыми қызығушылық туғызады. Сонымен жұмыста спутниктік
навигациялық сигналдарының деңгейі тербелуінің (флуктуацияның) ұзақ уақыттық
бақылауымен эксперименттер жазылған жəне радиотолқындардың өту жолының болжау
қабілетіменен ионосфераның байланысы сипатталған.
Қондырғы келесі блоктардан тұрады:
1.
ЕВ870 (серия ЕВ500) мамандандырылған микросхемалар базасында орындалған
GPS-NOTE/GLONAS/ BDS спутникті навигация стандарттарының қабылдау модулі.
2.
Спутниктік навигацияны қабылдау модулінің мəліметтер кодограммасын көзбен
шолу жəне өңделуі, басқару функциясын қамтамасыз ететін, тасымалдаушы компьютер
(ноутбук).
3.
Спутникті навигация антеналарының жинақталымы төменде көрсетілген:
- қашау антенна;
- микрожолақты антенна керамикалық жазық;
- белсенді жазық антенна.
4. Түздік шарттарда оқу қондырғының эксплутациялау үшін аккумулятордың
жинақтамаларымен батареялық бөлік.
5. Аккумуляторға арналған қуаттандыру құрылғысы.
6. 220В 50Гц желісінен спутниктік навигация модульінің қоректену көзі.
7. Ноутбукпен спутниктік навигациясының байланыс модульінің USB- BF кабелі.
391
8. Спутниктік навигациясының мəліметтер визуализациялары жəне өңделуі, басқару
функциясын іске асырушы EB View бағдарламалық қамсыздандыруы.
1-сурет. «GPS-NOTE спутникті навигация жүйелері» кешендік оқыту жиынтығының
жалпы түрі.
Зертханалық тапсырманы далада, ашық орында аспан астында орындау ұсынылады.
Зертханалық тапсырмаларды орындау барысында біріншіден, компьютерді қосып,
Windows операциялық жүйесінің толықтай жүктелуін күтеміз. USB кабельін қолдана
отырып GPS модулін компьютерге қосамыз, осылайша модулдің қорек көзі компьютер
арқылы жүзеге асырылады.EB View бағдарламасын іске қосып, коаксальді біріктіріп-
ажыратқыш бөлігіне қашау антеннасын қосамыз.
EB View бағдарлама терезесіндегі (2 сурет) ақпаратты алмасу кодограммасын
бақылаймыз. Қажет болған жағдайда, «Off» бағдарламалық батырмасын басу арқылы,
хабар алмасуын тоқтату мүмкін болады (яғни хабар терезесінде кодограмманы
«айналдыру» тоқтату).
2-сурет. EB View бағдарламасының Statys бағдарламалық мəзір түрі.
392
Төмендегі
шаблонда
сипатталуына
байланысты
кодограмма
мəтінің
шифрлейміз.Кодограмма модулі келесі құрылымға ие: барлық хабарламалар $GP
символдарынан
басталады,
одан
ары
3
хабарлама
сəйкестендіргіш
форматы.
Хабарламадағы мəліметтер үтір арқылы бөлінеді, нөлдер түспейді. Соңында '*'
символыннан кейін қортынды сомасы тұруы мүмкін. Соңғыларды қоспағанда, $ жəне *
бөлгіштер арасында орналасқан, бос орынды қоса алғанда, хабарламаның барлық
символдары 8 бит қортынды соммасы болады (НЕМЕСЕ, XOR басқа).
RMC кодограммасы, уақыт мəліметінен, орналасқан жерінен, курсы мен
жылдамдығынан тұрады.
Кодограмма мысалы:
$GPRMC,181057.000,A,5542.2389,N,03741.6063,E,0.47,74.50,190311,,,A*51
Мұндағы:181057.000 — уақыт 18.10.57.;A — мəліметтер деректі, V — дерексіз;
5542.2389,N — еңдігі («N» солтүстік үшін немесе «S» оңтүстік еңдік үшін);03741.60637,E
— ұзақтылығы («E» шығыс үшін немесе «W» батыстық ұзақтылық үшін); 0.47 —
жылдамдық (түйіндер сағатқа); 74.50 — градустағы жолдық бұрыш (жылдамдылық
бағыты). Құбылмалы нүктесіндегі сан. Ауыспалы ұзақтықтың бүтін жəне бөлшек бөліктері.
Мəні 0-ге тең болған жағдай солтүстікке қозғалуына, 90 — шығыс, 180 — оңтүстік,
270 — батысқа сəйкес болады; 190311 — күні 19.03.2011;— градустағы магниттік
бейімделу, кейбір модельдер бойынша есептелген, жоқ болуда.— магниттік бейімделу
бағыты, жоқ.
A — режим: «A» — автономдық, «D» — дифференциальдық, «E» — жуықтау, «N»
— дерексіз мəліметтер. *51 — қортынды соммасы.
Əдебиеттер
1.
Благовещенский Д. В. «Анализ, оценка и прогноз состояния канала распространения
коротких радиоволн в высоких широтах» автореферат диссертации на соискание ученой
степени кандидата технических наук. Санкт-Петербург. 2007
2 . Электронный ресурс. http://ru.wikipedia.org/wiki/GPS
3. Теория и практика падающих томагавков. Размышления двух докторов наук о
природной слабости спутниковой радионавигации. «Компьютера», сентябрь 2000.
Электронный ресурс http://www.x-libri.ru/elib/kashn001/00000001.htm
4. Электронный ресурс http://ru.wikipedia.org/wiki/ГЛОНАСС
УДК
620.001
УСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ МЕТОДОВ ПРЕПОДАВАНИЕ ДИСЦИПЛИНЫ
СТАНДАРТИЗАЦИИ И СЕРТИФИКАЦИИ
М.Ш.Оспанов, А.Б. Ажиметова, А.Б. Оралова.
А .Д .Калдикулова
Халықаралық гуманитарлық –техникалық унивеверситеті, Шымкент қаласы
Түйін
Мақалада қазіргі уақыттағы қолданылатын оқыту процесін жəне тəсілдерін жоғары
сатыға көтеру. Қолайлы тəсілдерін ғылыми табиғи өндіріске енгізу. Жоғары білімді мамандарын
дайындау.
Summary
In the article in nowaday time is used, process and methods educating to lift on high stair. Scientific
natural to the production. Comfortable methods to inculcate. Specialists higher еducation to prepare.
393
В условиях перехода к рыночным отношениям возрастает роль стандартизации и
сертификации в обеспечении высокого качества продукции для народного хозяйства и ее
конкурентоспособности на мировом рынке. В связи с этим повышаются требования к
уровню подготовки специалистов в данной области. В университете ведутся работы в этих
направлениях, в том числе по вопросам стандартизации и сертификации . Поэтому
необходимо внедрть программу непрерывной подготовки, рассчитанной на весь период
обучения в университете.
В учебных планах факультета, предусмотрена дисциплина «Стандартизация и
сертификация», в которой излагаются вопросы стандартизации и сертификации, но для
полного усвоения и практического применения необходимо изучения данного курса в
течении 4 лет, согласно профиля и специализации.
Изучение теоретических основ и практического опыта применение стандартизации и
сертификации обязательно в образовании инженеров данной специальности . Без
грамотных специалистов в этой области нельзя повышать качества выпускаемой
продукции,
трудно
решать
многообразные
технические,
экономические
и
организационные проблемы. Также необходимо разработать систему сквозной подготовки
студентов и преподавателей по стандартизации и сертификции, которая будет являться
элементом университетской системы управления качеством подготовки инженеров и
решит три задачи:
1. Непрерывное обучение студентов в течении 4 лет по вопросам стандартизации и
сертификации.
2.
Разработка
стандартов
предприятий
и
руководящих
документов,
регламентирующих учебный процесс.
3. Повышение квалификации преподавателей в области стандартизации и
сертификации.
Опыт работы показывает, что для комплексной подготовки, предусматривающей
непрерывное обучение студентов стандартизации и сертификации необходимо на первом
курсе в цикле «Введение в специальность» выделить определенное количества часов для
лекции по государственной системе стандартизации на 2 и 3 курсах они проходят
дисциплину С и С, и курсе сертификации на 4 курсе , в разделе «Спец курс» для изучения
вопросов стандартизации и сертификации в дипломном проектировании.
Необходимо выделить специальную группу стандартов, подлежащих изучению
преподавателями и необходимых им при постановке лабораторных, практических работ,
создании макетов, стендов и организации учебного процесса. Эффективной оказывается
также учеба ответственных за внедрения стандартизации и сертификации на кафедрах,
которые параллельно проводят занятия со своими преподавателями. В их задачу входит
составления перечня стандартов, изучаемых кафедрой, контроль исползования в учебном
процессе, а также нормоконтроль курсовых и дипломных проектов.
Наиболее активно в процесс внедрения стандартизации и сертификации необходимо
подключить преподавателей кафедры начертательной геометрии и инжерной графики, спец
кафедры и отдела стандартизации унверситета. Использование диафильмов, слайдов,
плакатов, учебной и методической литературы дополнить участием студентов в
проведении нормоконтроля чертежей с элементами деловой игры. Разработать тесты по
проверке знаний студентов государственных стандартов, изданию методических указаний
«Нормоконтроль чертежей». Обязательным для них является конспектирования основных
сандартов на правиле выполнения и оформления чертежей.
Необходимо разработать отдельные программы и осуществить их в соответствии с
учебными планами для тех или иных специальностей и согласовать с заинтересованными
кафедрами. Одно из перспективных направлений совершенствования работы по
внедрению стандартизации в учебный процесс является систематический выборочный
контроль учебной документации, отчетов по НИР кафедр факультета с последующим
обсуждениям их недостатков на методических семинарах.
Также необходимо проводить межкафедральные семинары для руководителей
дипломных проектов, на которых рассматривать вопросы применения и соблюдения
стандартов в проектах, вопросы стандартизации и сертификации при проектировании,
394
проблемы нормоконтроля курсовых и дипломных проектов. Проводить ежегодно
квалификацию
преподавательских
кадров
,
ведущих
дипломное
и
курсовое
проектирование. Наиболее эффективно внедрять новейшие достижения в области
стандартизации и сертификации в учебный процесс. Решение этих вопросов позволит
поднять на высокий уровень качественную подготовку спецалистов и применить им
полученные знания на практике делу совершенствования технологического оборудования
на производстве, выпуске качественной продукции.
Литературы
Достарыңызбен бөлісу: |