Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі ш. УӘлиханов атындағы

796 
бейнені көрсету арқылы сіз балаларға жазғандарын жақсы меңгеруге және материалды 
бекітуге көмектесесіз. 
№2. Сабақ әртүрлі болады. 
Бейнелерді көру сабақ барысында динамика мен интерактивтілікті қосады, бұл дегеніміз 
білім алуды қызықты процесіне айналдырады. 45 минут жылдамырақ өтеді, ал балалар 
жалықпайды. Сізге бүкіл сыныптың назарын аудару үшін уақыт жұмсаудың қажеті жоқ – 
Жарқын бейне тізбегі мұны біз үшін жасайды. 
№3. Оқушыларды қызықтыру оңайырақ. 
Бейне оқушыларды «қызықтыруға», осы немесе басқа тақырыпқа шын жүректен 
қызығушылық танытуға көмектеседі. Әдебиет сабағында автордың өлеңдерін оқуды, 
фильмге бейімделуді немесе театрландырылған қойылымды көруге тура келеді, дүниетану
немесе қоршаған әлемде сіз әртүрлі елдердің мәдениеттері, экологиялық проблемалар 
туралы фильмді, ал тарихта – ұлы адамдар немесе оқиғалар туралы деректі фильмдерді қоса 
аласыз. Бұл фильмдердің барлығы мектеп оқушыларына контекстке тереңірек енуге 
көмектеседі. 
№4. Сіз одан да көп білім беруге мүмкіндік аласыз. 
Бейнематериалдар оқулықтарда жоқ ақпаратты беруге мүмкіндік береді. Соңғы жаңалықтар, 
балама ғылыми теориялар, бірегей зерттеулер және ғылыми-танымал стильде баяндалған 
күрделі сұрақтар – мұның бәрі оқушылардың ой-өрісін кеңейтуге, білімнің оқулық 
беттерімен шектелмейтінін көрсетуге қабілетті. Мұндай бейнелерді көру әдеттегі сабақтарда 
да, элективті сабақтарда да қолданыла алады. 
№5. Бейнелер зерттеу үшін қосымша материал ұсынады. 
Кейбір жағдайларда бейне практикум, оқушыларға алған білімдерін бірден қолдануға 
көмектесетін тәуелсіз және ерекше материал болып табылады. Бұл әсіресе шет тілі 
сабақтарында айқын көрінеді, онда сіз ана тілінде сөйлейтіндердің сөйлеуін ғана емес, 
сонымен қатар жест-ишара мен мимиканы да талдай аласыз. 
Мұғалімнің классикалық түсіндірмесінен гөрі бейненің қандай артықшылықтары бар? 

оқушылардың назарын аударуға мүмкіндік беретін жарықтық пен ойын-сауық; 

көрнекілік және көкжиектің кеңеюі;

сыныптағы сабақтың жаңа форматқа сәйкес ұйымдастырылуы; 

оқушыларға коммуникативтік дағдыларды дамытуы (бір уақытта көру және тыңдау, 
белгілі бір оқу тапсырмасына шоғырлану, зейінді дамыту және т.б.); 

Сондай-ақ мұғалім үшін жақсы бейне – бұл оқу уақытын тамаша жоспарлауға 
көмектеседі [4, 56]. 
Мультимедиялық оқыту құралдарын қолдану бастауыш сынып оқушыларының 
танымдық және шығармашылық мүмкіндіктерін қалыптастыруға ықпал етеді. Бұл құралдар 
білім алу процесінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін көрнекі ақпараттың жаңа 
түрлерін жасауға мүмкіндік береді. Мультимедиялық құралдарды қолдана отырып құрылған 
сабақтар көптеген оқу міндеттерін шешуге көмектеседі, мысалы, жаңа бағдарламалық 
материалды игеру, бұрын оқығанды жүйелеу, оқу мотивациясының деңгейін арттыру, өткенді 
бекітуге әдістемелік көмек көрсету. 
Мультимедиялық құралдарды қолдана отырып, құрылған сабақтардың дидактикалық 
құндылығы – бұл сабақтың тақырыбына сәйкес келетін кез-келген нысанды дауыстап 
айтуға, анимация қосуға және белгілі бір білім беру мақсатына өзгертуге болады.
Мультимедиялық оқыту құралдарының арқасында бастауыш сынып оқушылары оқу 
процесінде жаңа ақпаратпен танысады, әртүрлі қиындық деңгейлеріндегі тапсырмаларды 
орындайды. Осылайша, мұғалімнің және мультимедиялық құралдардың кешенді жұмысы 
білім беру қызметінің сапасын едәуір жақсартады. Мультимедиялық құралдарды қолдану 
оқыту процесін жандандырады, оқушылардың зерттелетін пәнге деген қызығушылығын 
арттырады, бастауыш сынып оқушыларын оқыту процесінің тиімділігін арттыруға ықпал 
етеді, оқу материалын игеру сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

797 
А.В.Федоров «мультимедиялық құралдар – бұл пайдаланушыға әртүрлі орталарды: 
графика, гипермәтін, дыбыс, анимация, бейнені қолдана отырып, компьютермен 
байланысуға мүмкіндік беретін аппараттық және бағдарламалық құралдар жиынтығы» деген 
анықтама береді. Олар білім алуды, жинақтауды, сақтауды және көбейтуді қамтамасыз ететін 
танымдық процестердің дамуына ықпал етеді, сонымен қатар медиа сауаттылық негіздерімен 
танысуға ықпал етеді [5, 37]. 
Сабақ уақытында бейне материалдарды көрсету барысында ескерілетін мәмлелерді 3 
бөлімге бөліп қарастыруға болады. 
1-бөлім. Дайындық бөлімі келесі іс-әрекеттерді қамтиды: 
- Оқушыларға көрсетілетін бейне материалды сабақтан бұрын бір мәрте көріп шығу; 
- Мұғалім видеоны көре отырып, сабақта атқаруға болатын әрекеттерді жоспарлау; 
- Сабақ барысында видеоға қатысты сұрайтын сұрақтарды дайындау; 
- Үйрететін тақырыбына байланысты жоспарлаған мақсатына жету үшін керекті детальдарды 
дайындау; 
- Видеодағы жаңа сөздерді белгілеу; 
- Видеодағы қажет деп тапқан және оқушыларға көрсетуді ойлаған бөлімдерді белгілеу, я 
болмаса компьютерлік бағдарламаларды қолданып, керек жерлерді қысқартып алу; 
- Сабақ уақытын үнемді пайдалану үшін бейне материалдардың ұзақтығы 3-10 минуттардан 
аспауы керек; 
- Мұғалім бейне материалдарды көрсететін технологияларды білу және компьютерлік 
программаларды да қолдана білу керек; 
- Бейнетаспа бұзылмаған және дауысы анық шығуы қажет; 
- Сыныптағы оқушыларға көрсетіліп жатырған бейнетаспа бәріне бірдей көрінуі және соған 
ыңғайлы етіп отырғызылуы керек. 
2-бөлім Сабақ барысы. 
Дайындық бөлімінде дайындалған сұрақтарды уақыты келгенде сұрайды; 
Белгілі жерлерде таспаны тоқтатып, сұрақ қояды; 
Таспадағы жаңа сөздерге тоқталып, мағынасын анықтап, сөйлемдер құратады; 
Оқушылардың назарын өтіліп отырған шығармаға немесе әңгімеге аудару керек; 
3-бөлім. Қорытынды 
Видеоның мазмұнын бірнеше оқушыға айтқызу керек. 
Жаңа сөздерге тоқталып, фильмді жақсы түсінуге жағдай жасау керек; 
Қойылған сұрақтарға жауап беру керек; 
Фильмнен түсінгендерін мазмұндама немесе шығарма есебінде алуға болды. 
Қорытындылай келе, мектептің оқу процесінде мультимедиялық технологияларды 
дұрыс қолдану арқылы балаларда визуалды-бейнелі, интуитивті, шығармашылық, теориялық 
ойлауды дамытатын күшті ынталандырушы педагогикалық әсер жүзеге асыруға болады. 
Мысалы, мультимедиялық оқыту бағдарламасымен жұмыс істеу кезінде назар екі есе артады, 
бұл қосымша оқу уақытын үнемдеуге және алынған білім жадта айтарлықтай ұзағырақ 
сақтауға мүмкіндік береді.
Білім беру мазмұнының өзгеруіне байланысты ақпараттық мәдениетті игере алатын, 
жұмыста өзінің жеке қасиеттері мен кәсіби құзыреттілігін пайдалана алатын оқытушылар мен 
оқушылардың өзара байытуға және өзара әрекеттестікке қол жеткізе алады. Қазіргі мектептегі 
кәсіби мәселелерді тиімді шешу үшін мұғалімдер тек қажетті білімге ие болып қана қоймай, 
сонымен қатар жаңа ақпараттық кеңістікте бағдарлануы керек. Техникалық оқыту 
құралдарының арсеналының кеңеюіне байланысты өз жұмысында аудиовизуалды 
технологияларды қолдана отырып, өз білімдерін тәжірибеде шебер және сауатты қолдану 
қажет. 
Әдебиеттер тізімі: 

798 
1.
Қ.Байтанасова, С.Айтуғанова Қазақ әдебиетінің оқыту әдістемесі. 2-басылым. ‒ Астана: 
Фолиант баспасы, 2011.- 160 бет. 
2.
Ә. Қоңыратбаев Әдебиетті оқыту методикасы. ‒ Алматы: Ғылым, 1966. ‒ 140 б. 

жүктеу/скачать 19,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: