Бұл сипаггамалардың қатаң емес, бірақ түсінікті аныктамасын берейік.
X
кездейсок шамасынын
М
математикалык күтімі деп, онын орташа арифмс-
тикалык мәнін айтамыз.
Бұл аныктамада мынадай мағына бар Айталық
п
тәжірибелер сериясында кез-
дейсоқ шаманың
п
мәні алынсын:
x v х2,
хп. Серияның узындыгын
шексіз арт-
тырсақ, барлық аныкталған мәндердің арифметикалық ортасы Af-ке ұмтылады:
П
п -*■
оо
болғанда _!
-►
м
(2-13)
п
*'
Кездейсок шаманың мүмкін болатын мәндері
М{у)
математикалык күтімнің
айналасында шашырайды: олардың бір бөлігі
М
{х)-тен кем. Кездейсок шама-
ның математикалык күтімнің айналасында шашырауын дисперсияның кө-
мегімен бағалайды.
Дисперсия —
бұл кездейсок. шаманын өзінің математикалык күтімінен ауытку
квадратынын математикалык күтімі:
Dx = M [ X - M f .
(2.14)
Дискретті және үздіксіз кездейсок шамалардың дисперсиясын есептеу фор-
мулалары төмендегідей:
*>
х
= І
р
. Л х - м хү-
/=1
Достарыңызбен бөлісу: 
