3.5. СТАТИСТИК АЛЫ Қ Ж ОРАМАЛДАРДЫ ТЕКСЕРУ ӘДІСТЕРІ
Статистикалық жорамалдар
Алдымен статистикалық жорамал деген не қағиданы қоя тұрып келесі мы-
салды карастырамыз. 20 адамнан тұратын науқастардың екі тобын кейбір ау-
рулардың емдеу әдісін салыстыру үшін таңдалып алынды. Әрбір емделушіге
процедуралар саны белгіленіп, соның нәтижесінде он эсер туындады. Әрбір
топ үшін осы деректер аркылы тандама орта (.
X
), тандама дисперсия
(s2)
және
тандама OKA (
s
) шамалары табылды.
Нәтижелері 3.4-кестеде көрсетілген.
3.4-кесте
Ем-шараның
саны
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
X
S2
5
1-топ
1
2
3
7
4
2
1
6,05
2,16
1,45
2-топ
1
2
3
6
3
2
1
1
1
7,45
4,05
2,01
Оң эсер алу үшін процедурасынын саны осы мезеттегі көрсетілген тандама-
нын күрамындағы барлык акпарагтары бар кездейсок шама.
3.4-кестеде көргеніміздей бірінші топта таңдамалы орташа шама екіншіге
Караганда аз. Бүл бас орташа шама үшін де Л/, <
Мг
осындай катынаска ие бола
ма? Осындай корытынды үшін статистикалық акпарат жеткілікті ме? Осы сұ-
рактарға жорамалдарды тексеру статистикасы береді.
Статистикалық жорамал — бас жиынтыктардын касиеттерімен салыстыр-
ғанда салыстырғандағы болжам.
Біз екі бас жиынтықтардың касиеттері жөніндегі жорамалдарды карасты
рамыз. Егер бас жиынтыктар бағаланатын шаманың белгілі, бірдей таралымға
ие, ал болжамдар осы таралудың кейбір параметрінің шамасына тәуелді болса,
онда
параметрлік жорамал
деп аталады. Мысалы, бас жиынтыктардын таралу-
дын калыпты заңы және бірдей дисперсиялы тандамалар алынды. Осы жиын
тыктардын бас орташасы бірдей ме екенін білуіміз кажет.
Егер бас жиынтықтардың таралу заңы белгілі болмаса, онда олардын ка-
сиетттерінің жорамалдарын параметрлік емес деп атайды. Мысалы, тандамалар
алынган бас жиынтыктардын таралу зандары
бірдеи ме
?
Достарыңызбен бөлісу: