Билет №1 Қозғыш тіндер


Бұл орталыктын ерекше қасиеттері бар



бет28/65
Дата30.03.2023
өлшемі245,42 Kb.
#77656
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   65
Бұл орталыктын ерекше қасиеттері бар:
1 Өте козгыш келеді. Қозу табалдырығынан төмен күштерге жауап бередi.
2. Баска орталықтарға бағытталған серпіністерді өзіне тартып, езiндегi козуды кушейтедi де, баска орталыктардын кызметін тежейді.
3. Қозу созынкы (инертті) болады.
4.Қозудын куші, жиілігі тітіркендіргіштің күші мен жиілігінен артык. Сал тітіркендіргішке кушті жауап береді.
5. Козу тез жинақталады. Бұл орталык керексіз рефлекстерді ток татып тастайды. Организмге ете кажеттiлерiн тудырады. Сейтіп, оның организмдi дегенiне, алдына койылған мақсатына жеткізуде манызы зор. Әдетте үстем когу узакка созылмайды, тіршілікке кажет қызметi орындалган сон онын устемдігі жоғалады, билiгi токтайды. Өте туракты устем козу сау адамда кездеспейтін ой пікірлердін пайда болуына екелiп согуы мумкiн. Кері байланыс (афферентация) жолдары. Рефлекс токтаган соң оның нәтижесі кептеген кабылдағыштарды тітіркендіреді.

2 Парабиоз (В.Введенский), оның кезеңдері.

Парабиоз туралы ілім Н.Е. Введенскийге тән. Жүйке-бұлшық еттік препаратың жүйке кесіндісі арқылы серпініс өтілуін зерттегенде, ол химиялық немесе есірткілік заттарды электрод пен бұлшық ет аралығындағы жүйке бөліміне әсер еткенде тітіркендіргіш әсеріне бұлшық ет жиырылуының тоқтағандығын бақылады. Парабиоз кезінде қызметтік қимыл бірден төмендейді. Парабиоз біртіндеп дамумен сипатталады, онда үш: тепе-теңдік, парадоксальді және тежелуші кезеңдерді ажыратады.




22-билет

1 Мембраналық рецепция. Цитоплазмалық рецепция.

Гормондар бүкіл ағзаға қан арқылы ағып, барлық мүшелерге енеді де, тек осы гормонға сезімтал ағзаларға әсер етеді. Осы орайда, органдарда гормоналды сигналды гормоналды әсерге айналдыратын рецепторлар бар. Сол рецепторлардыі бірі мембраналарда орналасса, қалғандары жасушаішілік мембраналарда орналасады. Көптеген жағдайда гормоналды рецепторлар мақсатты жасушалардың мембраналарында локализацияланған. Жасуша ішінде локализацияланған сирек кездеседі. Плазма мембранасына ене алмайтын гормондарда жасуша бетінде рецепторлары болады. Бұл рецепторлардың құрамында ақуыз гормондары, кетахоламиндер, простагландиндер, нейротенсин, гистамин кездеседі. Стероидты және қалқанша безінің гормондары жасушаішілік рецепторлармен қабылданады.


Рецепторлар гормондарға жоғары жақындық пен селективтілікке ие. Олар сонымен қатар гормондардың құрылымдық аналогтарын байланыстыра алады. Олардың кейбіреулері рецепторларды байланыстырып, гормонның өзіне ұқсас әсерін тудыруы мүмкін болса, енді бірі рецепторларды байланыстырады, бірақ биологиялық әсер етпейді немесе гормонмен байланысуға кедергі келтірмейді. Осы рецептормен байланысатын барлық қосылыстар оның лигандтары деп аталады. Рецепторлар- ақуыз құрылымдары болып табылады. Түрлі рецепторлардың көп мөлшері бірдей жасушаның мембранасында орналасуы мүмкін. Плазма мембраналарының гормоналды рецепторлары көптеген мембраналық молекулалардың бір түрі болып табылады.
Cat- Катехоламиндік рецепторлар тобына жатады, олардың мүшелерінің әрқайсысында жасушаішілік ақуыз байланыстыратын домендер бар. Трансмембраналық, жасушадан тыс және жасушаішілік домендердің байланыстырушы белгілері болады.
Бірінші, гормон өзінің рецепторларымен кешен түзеді, содан кейін жасуша мембранасының G-белоктарымен өзара әрекеттеседі. Әр G ақуызы үш суббірліктен тұрады - α, β және γ. Белсендіру кезінде бұл суббірліктер ыдырайды, ал α-суббірлігі каталитикалық бірлікті қоздырушы не тежеуші қызмет атқарады. Каталитикалық қондырғылар - бұл аденилат циклазы, гуанил циклаза, фосфолипаза C миль сынды түрлі ақуыз киназалары сияқты ферменттер. Рецептордың жасушааралық домені G-ақуызы мен оның әр түрлі жасушааралық процестер іске қосылған каталитикалық бірлігімен байланысады. Диффузия жолымен жасушаға енетін сол гормондардың рецепторлары жасуша ішінде локализацияланған.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   65




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет