Білім беру бағдарламасы бойынша оқитын студенттерге арналған дәрістер жинағы Алматы 2021

жүктеу/скачать 1,3 Mb.

Pdf көрінісі

бет	14/40
Дата	14.10.2023
өлшемі	1,3 Mb.
	#114079
түрі	Бағдарламасы

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 40

8.1 Жарық кванттық табиғаты. Фотондар

8 Дәріс №8. Электромагниттік сәуле шығарудың кванттық табиғаты

Дәрістің мазмұны:
жарықтың кванттық табиғаты ашып көрсетілген.

Дәрістің мақсаты:
жарықтың кванттық табиғатын түсіндіретін
құбылыстар, тәжірибелер және негізгі теорияларды оқып үйрену.

8.1 Жарық кванттық табиғаты. Фотондар
Кванттық гипотеза электромагниттік сәулеленудің затпен әсерін
зерттегенде, яғни фотоэлектрлік құбылыстарды, Комптон эффектісін,
электрон-позитрон жұптарынының туу құбылыстарын зерттегенде жалғасын
тапты және эксперимент жүзінде расталды.
М.Планктың идеясын дамыта отырып, А.Эйнштейн жарық кванттық түрде
шығарылады, жұтылады және таралады
деп тұжырымдады, яғни жарық
дискретті, ол бөлшектерден тұрады. Жарық кванты - фотон деп аталады.
Эйнштейн гипотезасына сәйкес фотон энергиясы


=
W
,
(8.1)
мұндағы

– жарық толқынының циклдік жиілігі.
Фотон с = 3∙10
8
м/с жылдамдықпен қозғалады. Фотонның импульсі
,
k
c
р


=
=

(8.2)
мұндағы



/
2
/
=
=
c
k
-
k

толқындық вектор модулі, ол жарық
толқындарының таралу жылдамдығы векторының бойымен бағытталған. Бұл
формуланы векторлық түрде жазуға болады
k
р



=
.
(8.3)
Фотон энергиясы мен импульсы арасындағы байланыс

37
cp
W
=
.
(8.4)
Фотонның массасы
2
2
c
c
W
m
ф


=
=
.
(8.5)
Фотонның басқа бөлшектерден айырмашылығы, оның тыныштықтағы
массасы болмайды
0
0
=
m
.
Сонымен,
фотон –
электромагниттік сәуле шығару кванты. Басқа
бөлшектер сияқты оның энергиясы, импульсы, массасы бар. Фотонның осы
корпускулалық сипаттамалары толқындық сипаттамаларымен – жиілікпен
және толқындық вектормен байланысқан.

жүктеу/скачать 1,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 40