«Білім беру психологиясы»
ДӘРІС 15. КОПИНГ СТРАТЕГИЯНЫҢ ПСИХОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНДА ҚАРАСТЫРЫЛУЫ
жүктеу/скачать 49,63 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Эмоцияға бағытталу
| ДӘРІС 15. КОПИНГ СТРАТЕГИЯНЫҢ ПСИХОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНДА ҚАРАСТЫРЫЛУЫ
Копинг, копингтік стратегиясы (ағыл. coping, coping strategy) - бұл адам жеңе алатын нәрсе (ағылш. to cope with) стресспен. Тұжырымдама стрессті жеңу үшін қолданылатын танымдық, эмоционалды және мінез-құлық стратегияларын және жалпы жағдайда күнделікті өмірдің психологиялық қиын жағдайларын біріктіреді. Психология мектебінде кеңінен қолданылатын және терең дамыған жақын ұғым-бұл тәжірибе (стресстің қолайсыз салдарын жеңу) «Күрес стратегиялары» тақырыбы (ағылш. "соре" - жеңу), мүмкін, кең танымал емес, бірақ дәл, жобаланған және сыналған. Психолог Ричард Лазарус бұл тұжырымдаманы енгізді және проблемалық және қиын жағдайларды қалай шешетінімізді диагностикалауды ұсынды. Копинг түсінігінің мазмұны қоршаған орта мен адамның өзара әрекеттесуі жағдайындағы талаппен сәйкестену үшін, индивидпен қабылданатын когнитивті және мінез-құлықтық күш болып қалды. Индивид стресстік жағдайға ырықты және ырықсыз түрде әсер ете алады. Ырықсыз реакциялар – саналы бақылауды талап етпейтін, бірнеше рет қайталанған және нәтижелі, оңтайлы меңгеру арқылы үйренген, сондай-ақ темпераменттегі жеке дара айырмашылықпен шартталған. Адамдар әдетте стрессті жеңудің 3 түрін қолданады: Бағалауға бағытталу. Мәселеге бағытталу. Эмоцияға бағытталу. Белгілі бір жағдайларда бағалауға бағытталуда индивид, мысалы; мәселелерде қандай да бір сұрақтарда өзінің пікірін өзгерту арқылы шығады. Адам өздерінің пікірін құндылықтар мен мақсаттарды өзгерту арқылы, мысалы юмор сезімі арқылы жағдайдан шығудың жолын табады. Мәселеге бағытталу осы туындаған мәселенің себебін анықтау үшін қолданылады. Ол үшін жаңа дағдыларды игеру мен ақпаратты іздеу маңызды. Эмоцияға бағытталу – эмоцияны ұстай білу, жағымсыз сезімдерді бақылай алу, сондай-ақ рахаттану мен босаңсудың тәсілдерін тұрақты қолдану. Адамдар осы 3 тәсілді уақыт көлемінде меңгеру механизмдерін түрліше қолданады. Ер адамдар көбінесе мәселеге бағытталса, әйел адамдар эмоцияға бағытталуды жөн көреді. Мәселеге бағытталуға негізделген меңгеру механизмі мәселеден үлкен бақылау алуға мүмкіндік береді, ал эмоцияға бағытталу бақылаудың жартылай төмендеуіне әкеледі жүктеу/скачать 49,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|