Білім және ғылым министрлігі Қазақстан Республикасы «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы» сейтпанов п. К., Каpтабаев а. Т., Алпысбаев а. А


Жабдықтарды қабылдау және сынау актілері, техникалық



Pdf көрінісі
бет182/240
Дата09.10.2022
өлшемі6,14 Mb.
#41994
1   ...   178   179   180   181   182   183   184   185   ...   240
Байланысты:
Металл кесу

5.1.2 Жабдықтарды қабылдау және сынау актілері, техникалық 
қызмет көрсету және ауысым сайын бақылау
 
Техникалық қызмет көрсету оның қызмет ету мерзімі ішінде 
Жабдықтың жұмысқа қабілеттілігін немесе жарамдылығын қолдау үшін 
рәсім бойынша конструкторлық құжаттамада регламенттелген құжаттардан 
тұрады.
Мүмкін болатын жарақаттарға байланысты жабдықты қабылдау 
сынақтары, яғни бос жүрісте және жүктемеде сынау ең жауапты және қауіпті 
болып табылады, өйткені монтаждау және баптау кезінде жабдықтағы жұмыс 
қауіпсіздігіне теріс әсер ететін жабдықтың кейбір жасырын ақаулары 
анықталмауы және жойылмауы мүмкін, сондықтан мұндай тексерулер өте 
сақтықпен жүргізіледі.
Жабдықтың жұмысын тексермес бұрын, алдымен одан бөгде заттар 
алынып тасталады, цех механигімен бірге олар кинематикалық тізбектің 
дұрыс жұмыс істейтініне көз жеткізеді, барлық құрылғылардың, электр 
машиналарының бекітілуін, қауіпсіздік және құлыптау құрылғыларының 
күйін, іске қосу, тоқтату және реверстеу құрылғыларының, үйкеліс 
муфталарының тұтқаларының, жол қосқыштарының жұмысын тексереді. 
Жабдықты іске қосу алдында басты жетекті және беру жетектерін қосу және 
ажырату операцияларының кезектілігін сақтау, Электр қозғалтқыштарының 
дұрыс қосылғанына көз жеткізу, олардың айналу бағыты паспорттың 
талаптарына сәйкес келуі тиіс. Жүктемемен жабдықтың жұмысын бастапқы 
сынау ең төменгі айналымдарда және жеңіл режимдерде оларды біртіндеп 
ұлғайта отырып жүргізіледі. Жабдықты жүктемемен қабылдау сынағында 
қауіпсіздік техникасы ережелерін қатаң басшылыққа алу керек [3].
Технологиялық жабдықты сынаудың негізгі түрі-қабылдау сынақтары, 
яғни.:
- бос жүрісте сынау, тораптар мен механизмдердің жұмысын тексеру 
және паспорттық деректермен сәйкестігін тексеру;
- жүктеме және өнімділік сынағы;
- геометриялық дәлдікті, дайындалған бөліктің дәлдігін және кедір-
бұдырлық параметрлерін тексеру;
- қаттылық пен дірілге төзімділікті сынау.
Көрсетілген қабылдау сынақтарынан басқа, жабдықтың бір бөлігі 
таңдамалы сынақтардан өтеді, яғни жетектің тиімділігі (тиімділігі) өлшенеді, 
шу деңгейі тексеріледі, негізгі компоненттер мен механизмдердің статикалық 
және динамикалық қаттылығы өлшенеді, қозғалтқыштардың қуаты 
тексеріледі және т. б. 
Сынақ алдында жабдық арнайы іргетасқа, тіректерге немесе сыналарға 
бойлық және көлденең бағыттардағы деңгейді салыстыра отырып 
орнатылады.
 
Бос жүрісте сынау. 
Бос жүрісте сынау кезінде Жабдық бөліктерінің өзара іс-қимылының 
дұрыстығын және үйкелетін беттердің жұмыс істеуін тексереді. Жабдық 
сынақ стендіне орнатылады және алдымен төмен жылдамдықта айналады. 
Бұл уақытта олар жеке бөліктердің, майлау жүйесінің жұмысын, үйкелетін 
беттердің күйін (мойынтіректер, бағыттағыштар, редукторлар және т.б.) 
бақылайды. Бірте-бірте жылдамдық революцияның толық санына дейін 
артады, бұл кезде жабдық сынау нұсқаулығында көзделген белгілі бір 
уақытты пысықтауы тиіс. Барлық бөліктердің қалыпты жұмыс істейтініне көз 
жеткізгенде, жабдықты сынау аяқталады.
Жүктемемен сынау.  
Осы сынақтар барысында жабдықтың пайдалану-техникалық сапасын 
тексереді. Сынақтардың сипаты мен ұзақтығы нұсқамалық картамен дәл 
көзделеді. Сынақ кезінде салқындатқыштың температурасы, май жүйесіндегі 
қысым, отын шығыны және т. б. бақыланады. Жүктемені тежегіш 
құрылғылар өзгертеді.
Мысал ретінде құрастыру сапасын бақылау және токарлық станокты 
сынау келтірілген.
Станокты бос жүрісте (домалату) сынау алдында оның ұзындығы 1000 
мм 0,02-0,04 мм дәлдікпен бойлық және көлденең бағыттардағы көлденең 
қондырғысының дұрыстығы деңгейімен тексеріледі.
Айналдырудың мақсаты-құрастыру ақауларын анықтау және үйкеліс 
беттерінің пайда болуына мүмкіндік беру.
Барлық тораптар мен механизмдер бекітіліп, олардың майлануы 
қамтамасыз етілгенде, ал қоршау құрылғылары орнында болғанда, олар іске 
қосылады. Машинаны іске қоспас бұрын механизмдердің қалыпты жұмысын 
тексеріп, тиісті түйіндерді қолмен бұрап, жылдамдық пен беріліс тұтқаларын 
ауыстырыңыз. Сонымен қатар, майдың жағылатын беттерге қалай жететінін 
бақылаңыз.
Айналдыру алдымен ең төменгі айналу жылдамдығымен жүзеге 
асырылады, содан кейін барлық жұмыс жылдамдығы (ең үлкеніне дейін) 
кезекпен қосылады. Осы максималды жылдамдықта машина кем дегенде бір 
сағат үзіліссіз жұмыс істеуі керек. Айналу механизмдері сияқты, беріліс 
механизмдерінің жұмысын тексереді.
Айналдыру процесінде мойынтіректердің қыздыру температурасы 
анықталады, ол машиналарда 50-60°C-тан аспауы керек, Шу мен Шу 
анықталады. Барлық механизмдер бірқалыпты, дүмпусіз және дірілсіз жұмыс 
істеуі тиіс; оларды іске қосу және реверсиялау жеңіл және жұлқылаумен 
немесе соққылармен сүйемелденбеуі тиіс. 
Барлық басқару органдары орын ауыстырудың және берудің атқарушы 
органдары қосылған кезде уақыт ішінде қатаң түрде келісілетіндей және 
қандай да бір бөлшектердің, тетіктердің, агрегат бөліктерінің өздігінен 
қозғалу мүмкіндігін болдырмайтындай (тіпті ең аз қашықтыққа) бұғатталуы 
(өзара байланысты) тиіс. Автоматты түрде жұмыс істейтін құрылғылардың 


234
тіректері, жұдырықшалары және басқа бөлшектері берілісті сенімді өшіруді, 
ал бекітілген бөлшектер мен құралдардың механизмдері оларды бірнеше рет 
және үздіксіз бекіту мен босатуды қамтамасыз етуі тиіс. Майлау және 
салқындату жүйелері тиісті жерлерге май мен салқындатқыштың жеткілікті 
мөлшерін беруі керек.
Электр жабдықтарының жұмысы да тоқтаусыз болуы тиіс. 
Ажыратқыштарда, ауыстырып қосқыштарда, реостаттарда және басқа да 
осыған ұқсас құрылғылар мен аппараттарда тіпті кішкене ақаулықтарға жол 
берілмейді. Электр аппаратурасының жеткіліксіз жылдам қосылуы немесе 
өшірілуі, іске қосу реостатының шамадан тыс қызуы, реленің гуілдеуі және 
станокты немесе машинаны домалату кезіндегі басқа да ақаулар құрастыру 
ақауларын куәландырады. Олар тиісті реттеумен жойылады, қажет болса, 
түйіндер толығымен бөлшектеледі.
Жүктеме кезінде жиналған станок аршу немесе өндірістік бөлшекті 
станок паспортының техникалық деректеріне сәйкес әртүрлі жылдамдықта 
өңдеу жолымен сыналады. Сынақ машинаны жетектің номиналды қуатына 
дейін жүктеумен, үлкен қиманың жоңқаларын алып тастаумен жүзеге 
асырылады. Станоктың қысқа мерзімді қайта жүктелуіне жол беріледі, 
алайда оның номиналды қуатының 25% - ынан аспауы тиіс.
Станоктың барлық тетіктері оны жүктемемен сынау кезінде дұрыс 
жұмыс істеуі тиіс. Тісті берілістерде шудың шамалы өсуіне жол беріледі. 
Машинаны шамадан тыс жүктемелерден қорғайтын құрылғылар сенімді 
жұмыс істеуі керек, пластиналық үйкеліс ілінісі оңай және тегіс қосылуы 
керек. Станоктың ең көп жүктемесі кезінде (25% - ға) муфта өздігінен 
қосылмауы немесе сүйретпеуі тиіс.
Өңдеудің дәлдігі мен тазалығы үшін машина жүктеме сынағынан кейін 
тексеріледі. Жаңа сынақтың алдында айналдырықты, мойынтіректерді, 
гидрожүйені және станоктың басқа да негізгі элементтерін бос жүрісте 
қыздыру қажет.
Өңделген беттің қажетті тазалығын алу үшін сынақ белгілі бір кесу 
режимдерінде үлгіні бұру арқылы жүзеге асырылады. Өңделген беттерде 
ұсақтау іздері болмауы керек.
Қабылдау Токарлық станоктар үшін МЕМСТ белгілеген дәлдік 
нормалары бойынша жүргізіледі.
Алдыңғы бас, штангенциркуль және артқы бас киімнің құрастыру 
сапасын анықтау үшін машинаны қатаң тексеру жүргізіледі. Машинаның 
қаттылығы жанасатын беттердегі бұзылуларға, сондай-ақ мойынтіректердің, 
сыналардың, жолақтардың, болттардың және басқа аралық бөлшектердің 
олардың нашар бекітілуіне байланысты деформациясына байланысты 
төмендейді. 
Қаттылық көрсеткіші-белгілі бір шаманың сыртқы күшінің әсерінен 
төсекке қатысты сыналатын түйіндердің деформация дәрежесі. Қаттылықты 
динамометрмен және индикатормен тексеріп, қажет болған жағдайда 
мандрельдер мен аялдамаларды қолданыңыз. Динамометрге, демек, 
айналдырыққа немесе штангенциркульге белгілі бір күшпен әсер ете отырып, 


235
тіректері, жұдырықшалары және басқа бөлшектері берілісті сенімді өшіруді, 
ал бекітілген бөлшектер мен құралдардың механизмдері оларды бірнеше рет 
және үздіксіз бекіту мен босатуды қамтамасыз етуі тиіс. Майлау және 
салқындату жүйелері тиісті жерлерге май мен салқындатқыштың жеткілікті 
мөлшерін беруі керек.
Электр жабдықтарының жұмысы да тоқтаусыз болуы тиіс. 
Ажыратқыштарда, ауыстырып қосқыштарда, реостаттарда және басқа да 
осыған ұқсас құрылғылар мен аппараттарда тіпті кішкене ақаулықтарға жол 
берілмейді. Электр аппаратурасының жеткіліксіз жылдам қосылуы немесе 
өшірілуі, іске қосу реостатының шамадан тыс қызуы, реленің гуілдеуі және 
станокты немесе машинаны домалату кезіндегі басқа да ақаулар құрастыру 
ақауларын куәландырады. Олар тиісті реттеумен жойылады, қажет болса, 
түйіндер толығымен бөлшектеледі.
Жүктеме кезінде жиналған станок аршу немесе өндірістік бөлшекті 
станок паспортының техникалық деректеріне сәйкес әртүрлі жылдамдықта 
өңдеу жолымен сыналады. Сынақ машинаны жетектің номиналды қуатына 
дейін жүктеумен, үлкен қиманың жоңқаларын алып тастаумен жүзеге 
асырылады. Станоктың қысқа мерзімді қайта жүктелуіне жол беріледі, 
алайда оның номиналды қуатының 25% - ынан аспауы тиіс.
Станоктың барлық тетіктері оны жүктемемен сынау кезінде дұрыс 
жұмыс істеуі тиіс. Тісті берілістерде шудың шамалы өсуіне жол беріледі. 
Машинаны шамадан тыс жүктемелерден қорғайтын құрылғылар сенімді 
жұмыс істеуі керек, пластиналық үйкеліс ілінісі оңай және тегіс қосылуы 
керек. Станоктың ең көп жүктемесі кезінде (25% - ға) муфта өздігінен 
қосылмауы немесе сүйретпеуі тиіс.
Өңдеудің дәлдігі мен тазалығы үшін машина жүктеме сынағынан кейін 
тексеріледі. Жаңа сынақтың алдында айналдырықты, мойынтіректерді, 
гидрожүйені және станоктың басқа да негізгі элементтерін бос жүрісте 
қыздыру қажет.
Өңделген беттің қажетті тазалығын алу үшін сынақ белгілі бір кесу 
режимдерінде үлгіні бұру арқылы жүзеге асырылады. Өңделген беттерде 
ұсақтау іздері болмауы керек.
Қабылдау Токарлық станоктар үшін МЕМСТ белгілеген дәлдік 
нормалары бойынша жүргізіледі.
Алдыңғы бас, штангенциркуль және артқы бас киімнің құрастыру 
сапасын анықтау үшін машинаны қатаң тексеру жүргізіледі. Машинаның 
қаттылығы жанасатын беттердегі бұзылуларға, сондай-ақ мойынтіректердің, 
сыналардың, жолақтардың, болттардың және басқа аралық бөлшектердің 
олардың нашар бекітілуіне байланысты деформациясына байланысты 
төмендейді. 
Қаттылық көрсеткіші-белгілі бір шаманың сыртқы күшінің әсерінен 
төсекке қатысты сыналатын түйіндердің деформация дәрежесі. Қаттылықты 
динамометрмен және индикатормен тексеріп, қажет болған жағдайда 
мандрельдер мен аялдамаларды қолданыңыз. Динамометрге, демек, 
айналдырыққа немесе штангенциркульге белгілі бір күшпен әсер ете отырып, 
деформацияға 
байланысты 
ауытқу 
айналдырықтың 
немесе 
штангенциркульдің қарама-қарсы жағында орнатылған индикатормен 
анықталады. 
Бос жүрісте, жүктемеде және қаттылықта сынаудан кейін станок қуатқа 
сыналады. Бұл сынақтың мақсаты-машинаның тиімділігін анықтау, яғни 
машинаның алынған жұмысының жұмсалған (ол үшін ең үлкен рұқсат 
етілген) жүктемеге қатынасы. Сынақ кезінде машинаның паспорттық 
деректері бойынша жоңқаның көлденең қимасын және басқа кесу 
режимдерін алдын-ала таңдап, кесек темір немесе өндірістік бөлік өңделеді. 
Станоктың толық қуатын пайдалана отырып сынамалық өңдеу ұзақтығы 30 
минуттан аспайды. Электр қозғалтқышын оның номиналды қуатынан 10-15% 
- ға артық жүктеуге жол беріледі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   178   179   180   181   182   183   184   185   ...   240




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет