Биология ғылымының салалары Тірі табиғаттағы өзгерістер жиынтығын зерттейді: Биология



бет82/112
Дата07.07.2023
өлшемі0,51 Mb.
#104087
түріҚұрамы
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   112
Байланысты:
Áèîëîãèÿ ?ûëûìûíû? ñàëàëàðû Ò³ð³ òàáè?àòòà?û ?çãåð³ñòåð æèûíòû?û

Адам мен жануар жасушасы
1839ж.жасуша ішіндегі сұйықтықты протоплазма деп атаған:Я.Пуркине
1898ж. гольджи жиынтығын жүйке жасушаларынан тапқан: К.Гольджи
1945ж. эндоплазмалық торды электрондық микроскоппен тауық балапанының ұлпасынан тапқан ғалым: К.Портер
1955ж. лизосома органоидын ашқан ғалым: Де Дюв
1831ж. өсімдік жасушасының ядросын ашқан ғалым: Р.Броун
Информасоманы ашып,оның биологиялық маңызын түсіндіруге қатысқан: М.Айтхожин
1838-1839ж. жасушалықтоериясының негізін салған: М.Шлейден,Т.Шванн
Өсімдіктер мен жануарлардың ағзасы жасушалардан тұратындығын тұжырымдаған ғалымдар: Т.Шванн, М.Шлейден
Жасушалық теорияның қағидалары 1.Тірі ағзаның ең кіші өлшемі, 2.Цитоплазма,мембрана барлығына тән, 3.Бөліну арқылы көбейеді
Жасушаның негізгі құрам бөліктері: Цитоплазма, ядро, мембрана
Әрбір тірі жасушаның тіршілігі ... байланысты: Ядро мен цитоплазмаға
Жасушаның сыртын қаптайды: Мембрана
Жасуша мембранасының қызметі:Қорғау,тасымалдау
Жасуша жарғақшасының қызметтері:Қоршаған ортамен қатынас жасау
Жануарлар жасушасындағы жарғақшасы: Өте жұқа
Жасушалардың цитоплазмамен тікелей байланысқан ішкі қабаты: Плазмалемма
Плазмалемманың негізгі химиялық құрамы: Нәруыз-60%, май-40%, көмірсу-2-1%
Барлық дене жасушасын қоршайтын: Жасушааралық сұйықтық
Жасушалар бір-бірімен байланысады: Жасушарааралық заттар арқылы
Эндоцитозға қарама-қарсы процесс: Экзоцитоз
Сұйық және қатты заттардың жасуша мембранасынан ішке өтуі: Пиноцитоз, фагоцитоз
Жасушаға ірірек келген су тамшыларының өтуі: Пиноцитоз
Жасуша мембранасыныңсұйықтығы қабылдауы:Пиноцитоз
Жасушаға ірірек түйіршіктердің енуі: Фагоцитоз
Фагоцитоз – ол мынандай процесс: Мембрана арқылы қатты заттарды өтіп, цитоплазмаға түсуі
Плазмолиз кезінде: Протопласт жиырылады
Жасушаның желім тәрізді, созылмалы, қоймалжың бөліктері: Цитоплазма, гиалоплазма
Цитоплазманың түп негізі: Гиалоплазма
Америкалық ғалым К.Портер жасуша гиалоплазмасынан ... тапты:Микротрабекулалық тор
Гиалоплазмадағы барлық құрылымдарды байланыстырып тұратын тор:Трабекула жүйесі
Қозғалыс органоидтары: Өсінділер, кірпікшелер, талшықтар
Жасушаның сұйық ортада қозғалуға бейімделген жіпше тәрізді жіңішке өсінділер: Кірпікшелер, талшықтар
Мембранасыз органоид: Рибосома, центриоль, микротүтікшелер, хромосома, ядролық талшық, кірпікшелер
Бір мембраналы органоид: ЭПТ, гольджи жиынтығы, лизосома, вакуоль, пероксисома
Қос мембраналы органоид: Ядро, хлоропласт, митохондрия
Жасушада заттардың тасымалдануына қажетсіз соңғы өнімдердің жасушадан шығарылуына қатысатын органоид:Эндоплазмалық тор
Эндоплазмалық тордың түрлері: Тегіс, түйіршікті
Тегіс эндоплазмалық торда синтезделеді: Гликолипидтер, майлар, көмірсу
Кедір-бұдыр ЭПТ қызметі:Нәруыз синтезі
Түйіршікті эндоплазмалық торда синтезделеді: Нәруыздар
Түйіршікті эндоплазмалық тор мембранасында орналасып, синтезделеді:Рибосома
Нағыз денешік, онда ақуыз және рибонуклейн қышқылы РНҚ болады: Рибосомалар
Үлкен және кіші бөліктен тұратын органоид: Рибосома
Рибосоманың кіші бөлігінде жүреді: Трансляция
Рибосома қызметі: Нәруызды синтездейді
Бір нәруыз молекуласының синтезделуіне бірнеше рибосоманың қатысуы: Полисома
Жасушадығытүтікшелер мен көпіршіктерден тұратын жүйе: Гольджи жиынтығы
«Ішкі тор тәрізді аппарат» деп атайды: Гольджи жиынтығын
Гольджы жиынтығының жасушада атқаратын қызметі: Биосинтез кезінде заттарды тасымалдау, өнімдерді жасушадан шығару
Гольджи жиынтығынан түзілетін органоид: Лизосома
Органикалық заттарды ыдырататын ферменттері бар органоид: Лизосома
Жасушада эндогенді және экзогенді макромолекулаларды ыдыратады:Лизосома
Жасушаға түскен бөгде қажетсіз улы заттарды ерітеді: Лизосома
Жасушаның «асқорыту мүшесі» аталатын органоид: Лизосома
Бақа дернәсілінің құйрығының жойылуы байланысты: Лизосомаға
Жасуша қартайған кезде оның тіршілігін жояды: Лизосома
Лизисомалар түзіледі: Гольджи аппаратынан, эндоплазмалық тордан
Бұл пигмент организм тіршілігін жойғанға дейін сақталатындықтан «Қартаю пигменті» деп аталған: Липофусцин
Май қышқылдарын синтездеп энергия жинақтаушы органоидты көрсетіңіз: Митохондрия
Ағзаның тіршілік процестеріне жұмсалатын қуатты «өндіретін» жасушаның «энергия станциясы»:Митохондрия
Жасушадағы митохондрия саны: 100 мың
Митохондрияны зерттеген ғалымдар: Р.А.Келликер, Р.Альтман, К.Бенда
Митохондрияның құрамы: 65-70% - нәруыз, 25-30% - липидтер, нуклеин қышқылы, витаминдер
Митохондрияның құрылысы: Сыртқы мембрана тегіс, ішкі мембрана иілімді (қыртысты), мембранааралық кеңістік
Митохондрияның сыртқы мембранасындағы нәруыз бен фосфолипид жасушаларының үлесі: 85%, 15%
Митохондрияның ішкі мембранасының құрамы: 70% нәруыз, 20% фосфолипид молекулалары, ферментер
Жасушадағы митохондрияның органоидының қызметі:АТФ синтездейді
Митохондрияда жүретін АТФ синтезі жүреді: Тыныс алуда
Жасушадағы тыныс алу процесінің маңыздылығы:Энергия АТФ түрінде бөлінеді
Митохондрияларда АТФ синтезделген кезінде энергия көзі болып саналатын: Органикалық қосылыстар
Жасушада АТФ синтезделуі үшін энергиямен қамтамасыз етуші:Глюкоза
Тотығу процесі жүретін жасуша органоиды: Митоxондрия
Жасушаның бөлінуіне қатысады: Жасуша орталығы
Жасуша орталығының негізін құраушы: Центроильдар
Жасушаның митозды және мейозды бөлінуіне тікелей қатысатын органоид: Жасуша орталығы
Ядро құрылысына жататындар: Екі мембраналы қабықша, хромосомалар,ядро шырыны, ядрошық
Ядроның сыртын қоршайды: Мембрана
Ядроның цитоплазма және басқа органоидтармен байланысы: Ядро саңылаулары арқылы
Ядро мембранасының барлық қуысын толтырып тұратын зат: Ядро шырыны
Ядро қабықшасының ішіндегі қуысты толтырып тұратын сұйықтық:Кариоплазма
Ядро шырынының құрамы:Нуклеин қышқылы, нәруыздар, көмірсулар
Жасуша бөлінер кезінде жойылып, басқа кезде қайта түзілетін,нуклеин қышқылы синтезіне қатысатын денешікті ата:Ядрошықтар
Жасуша ядрошығының қызметі:Рибосомалар синтезі
Жасуша ядросындағы тұқым қуалау қасиетін сақтайтын органоид:Хромосома
Нәсілдік, тұқымқуалаушының белгілерді сақтап, ұрпаққа беруші: Хромосомалар
ДНҚ жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік:Хромосома
Белгілі бір нәруыз туралы ақпарат жазылған хромосома үлескісі:Ген
Ағза жасушасында жыныс жолмен өсіп өнетін ген болады ма: Ия
Хромосомада болатын гендердің орналасу сызбанұсқасы:Генетикалық карта
Генетикалық карталары жасалынған өсімдіктер: Жүгері, қызан
Генетикалық карталары жасалынған ағзалар: Тышқан, дрозофила, пішен таяқша
Хромосомадағы құрылыс қызметін атқаратын нәруыз:Гистон
Пішіні бірінші, екінші реттік үзбелері біркелкі жұп хромосомалардың атауы: Гомологты
Әр түрлі жұпқа жататын пішініне қарай ажыратылатын хромосомалар: Гомологты емес
Адамның хромосома жиынтығы: 21 жұп аутосома, 1 жұп жыныс
Аутосомалар: Жыныстық емес хромосомалар
Адамның дене жасушаларындағы хромосомалардың саны:46
Адамның жыныс жасушасындағы хромосома саны:23
Хромосомалардың толық жиынтығы: Диплоидты (2n)
Жұптасқан хромосомалық жиынтық: Диплоидты
Жыныс жасушаларындағы хромосомалардың жиынтығы:1n
Жыныс жасушаларының басқа дене жасушаларынан айырмашылығы: Хромосомалар


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет