Биология ғылымының салалары Тірі табиғаттағы өзгерістер жиынтығын зерттейді: Биология



бет80/112
Дата07.07.2023
өлшемі0,51 Mb.
#104087
түріҚұрамы
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   112
Байланысты:
Áèîëîãèÿ ?ûëûìûíû? ñàëàëàðû Ò³ð³ òàáè?àòòà?û ?çãåð³ñòåð æèûíòû?û

Жасушаның химиялық құрамы
Жасушаның 98% құрайтын макроэлеметтер: Оттегі, сутек, көміртек, азот
Жасушада ең көп мөлшерде кездеседі: Оттек
Биоэлементтер: Күкірт, фосфор
Микроэлементтер: Кобальт, йод, молибден
Ағзада никель жинақталады: Ұйқыбезінде
Тілдің сілемейлі қабықшасында кездесетін химиялық элемент: Қалайы
Бүйректе болатын химиялық элемент: Кадмий
Көздің торлы қабығында болатын элемент: Барий
Гипофиз безінде болатын элемент: Хром
Май ұлпасында болатын элемент: Бор
Мидың ақ затында болатын элемент: Молибден
Азот айналымы үшін қажет элемент: Молибден
Бор элементі жетіспеуінен ауруға шалдығатын өсімдіктер: Қант қызылшасы, зығыр
Топырақта жеткіліксіз болғанда жапырақтардың бозаруына әсер ететін:Магний
Фотосинтезді тездететін химиялық элемент: Магний
Өсімдік жапырақтарының теңбіл ауруына шалдығуы: Мырыштың азаюынан
Жасушаның құрамындағы бейорганикалық заттар: Су, минералды тұздар
Жасуша құрамындағы судың мөлшері:75-80%
Су тіршілік көзі, себебі: Жақсы еріткіш болғандықтан жасушаға заттардың енуін, ыдыраған заттардың жасушадан шығуын қамтамасыз етеді
Су ионды заттарды еріте алады, себебі: Оның молекулалары полярлы
Аттас зарядталған иондарда: Электрондарға қарағанда протондар көп
Адамның қал-жағдайына жақсы әсер етеді: Теріс зарядталған ион
Минералды тұздардын құрамына кіреді: Са, К, Mg, Na
Молекуласының құрамына көміртек немесе оның қосылыстары кіретін, сондай ақ ауада және оттекте жанатын заттар: Органикалық қосылыстар
Жасушаның құрамындағы органикалық заттар: Нәруыз, көмірсу, май, нуклеин қышқыл
Жануар жасушасында 1-5% болатын органикалық зат:Көмірсулар
Көмірсу терминін қалаған ғалым:К.Шмид
Ағзадағы негізгі энергия қоры:Көмірсу
Көмірсулардың жасушада атқаратын қызметі: Энергетикалық қуат көзі
Тәтті тағамды көп жегенде, адам тез толады себебі: Көмірсу ағзаға көп түссе майға айналады
Тірі ағзада жүріп жатқан ашу және тотығу процестеріне қатысады: Пирожүзім,сүт қышқылы
Зат алмасуға, фотосинтезге қатысатын тетроза: Эритроза
Пентозаның өкілдері: Дезоксирибоза, рибоза
Көмірсулар ыдырайды:Глюкозаға
Қарапайым көмірсу-моносахарид: Глюкоза, галактоза, фруктоза
Гексозаға жатады: Глюкоза, фруктоза, галактоза
Алты атомды көмірсулар өкілі: Глюкоза, фруктоза, галактоза
Дисахаридтерге жататын: Сахароза
Полимерлер болып саналатын көмірсулар: Полисахаридтер
Көмірсудың ішіндегі полисахаридтер: Целлюлоза, крахмал, гликоген
Адам күнделікті пайдаланатын көмірсулар: Қант, крахмал, фруктоза
Суда ерімейтін жануар крахмалы: Гликоген
Жануарларда қорға жиналатын көмірсу: Гликоген
1 гр. көмірсу молекуласы ыдырағанда бөлінеді Альбумин,_глобулин,_гистон'>10-20%'>17,6 кДж
1 гр. ақуыз толық ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері:17,6 кДж
1 гр. май ыдырағанда бөлінетін энергия: 38,9 кДж
Жасуша құрамындағы майлардың мөлшері:5-10 %
Жануар жасушасы құрамындағы майдың мөлшері:10-20%
Майлар ыдырайды: Глицерин, май қышқылына
Су көзі: Май
1 кг май тотытығып ыдырағанда түзілген су: 1,1 кг
Липидтердің қызметі: Энергетикалық
Мөлшері мен тіршіліктегі қызметі жағынан жасушаның ең маңызды ағзалық заты: қозғалыс,_қорғаныштық,_ферменттік,_энергетикалық'>Ақуыз_(нәруыз)_молекуласының_мономері:_Аминқышқылдар'>Нәруыз
Аминқышқылдарынан тұратын күрделі биополимер: Нәруыз
Ақуыз (нәруыз) молекуласының мономері: Аминқышқылдар
Нәруыз молекулаларындағы аминқышқылдарының саны: 20
Аминқышқылының құрамына кіретін топтар: СООН, NH2
Ақуыз құрамына енеді: C,O,H,N,S,P
Жасушада әрі фермент, әрі гормон,әрі құрылыс материалы:Ақуыз
Нәруыздың қызметі: Құрылыс, тасымалдау, қозғалыс, қорғаныштық, ферменттік, энергетикалық
Жасушадағы түрлі реакциялардың жүру жылдамдығы ақуыздың ... қызметіне байланысты : Катализаторлық
Қозғалыс қызметін атқаруға қатысатын нәруыз: Миозин
Жасушада ақуыздың атқармайтын қызметтері:Еріту
Жасуша заттарының ішінде ақуыздың мөлшері: 10-20%
Бір жасушада болатын ақуыз түрлері:1000-ға тарта
Жай нәруыздарға (протеиндерге) жатады: Альбумин, глобулин, гистон
Жұмыртқаның, қан сарысуының, сүттің құрамында болады: Альбумин
Жасушадағы су мен денедегі сұйықтықты реттейтін нәруыз: Альбумин, глобулин
Гистондар кездеседі:Жануарлар мен өсімдіктер жасушаларының ядросында
Протеидтер гидролизденгенде ыдырайды: Аминқышқылы, көмірсуға
Фосфопротеидтер: Фосфор қышқылының қалдығы бар күрделі нәруыз
Гликопротеидке жатады: Муцин, фибриноген
Зиянды нәруыз: Токсин
«Орақ пішінді жасушалы анемия» ауруын ашқан ғалым: Пептидтік'>Л.Полинг
Нәруыздардың реттік құрылымы: 4 түрлі
Нәруыз молекуласындағы аминқышқылдары қалдықтарының арасындағы байланыс: Пептидтік
Нәруыздың І реттік құрылымындағы байланыс: Пептидтік
Нәруыз молекуласының үшінші реттік құрылымындағы байланыс:S=S
Нәруыздың табиғи пішіндеріне қарай бөлінеді: Фибрилдік, глобулдық
Полипептидтік тізбектері шар тәрізді болатын нәруыздар: Глобулдық
Жұмыртқа нәруызыының қыздырғаннан кейінгі тығыздалуы:Денатурациялану
Денатурациядан кейін нәруыздың: Құрылымы өзгереді
Денатурацияға ұшырайтын нәруыз құрылымының өзгеруі: Э.Фишер'>Алдымен ІІІ, одан кейін ІІ
Денатурация бөлінеді: Қайтымды, қайтымсыз
Нәруыз молекуласын зерттеген ғалымдар: А.Браконн, Я.Беккори, Э.Фишер
Аминқышқылы арасындағы пептидтік байланысты анықтады: Э.Фишер
1736ж. нәруызды зерттеді: Беккори
1806ж. аспарагус өсімдігінен аспарагин алған: Р.Ваклен, К.Робике
1820ж. француз ғалымы ақуызды ыдырату арқылы глицинді алды: А.Браконно
1839ж. нәруызды «протеин» деп атаған нидерландтық ғалым: Мульдер




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет