Ə. Е. Жұмабаева, М. Н. Оспанбекова, М. А. Данабаева
Оқу бағдарла- масына сілтеме
Қазақ тілі 4-сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- Табиғаттың таңғажайып құбылыстары
- (Т) «Табиғаттың тылсым күштері»
- Дескрипторлар Балл
- (МК; Ұ)
- Бурабай
| Оқу бағдарла- масына сілтеме
|
Оқу мақсаттары |
Ұсынылған оқыту іс-əрекеттері |
Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту əдістемесі бойынша) | |
|
Оқыту ресурстары | ||||
|
Табиғаттың таңғажайып құбылыстары | ||||
|
1.2 Мəтіннің |
4.1.2.1 – |
(МК; Т) Берілген тақырып бойынша жұмбақ |
Топтарға жұмбақтар сызба/кесте арқылы |
|
|
мазмұнын |
мəтіннің |
құрастыру. Жұмбақ шешуі арқылы өтілетін |
беріледі. Жəне құрастыратын | |
|
болжау. |
тақырыбы мен |
тақырыпты болжау. |
жұмбақтарының шешуі əр топқа таратылып | |
|
|
берілген |
|
беріледі. Жұмбақтарды құрастыру арқылы | |
|
|
диаграмма, |
|
өтілетін тақырыптың не туралы | |
|
|
сызба, кесте |
|
болатынын болжату үшін мұғалім «Өтетін | |
|
|
бойынша |
|
тақырыбымыз не туралы деп | |
|
|
мəтіннің |
|
ойлайсыңдар?» сұрағын қояды. Оқушылар | |
|
|
мазмұнын |
|
өз ойларын айтқаннан кейін жұмбақ | |
|
|
болжау жəне өз |
|
құрастыру кестесімен жұмыс жасалады. | |
|
|
ойын дəлелдеу. |
|
1-топ: жаңбыр; | |
|
|
|
|
2-топ: бұршақ; | |
|
Қандай? |
Не істейді? |
Осындай тағы не бар? |
Көмекші сөздер |
|
|
|
|
емес |
|
|
|
|
емес |
|
|
|
|
3-топ: кемпірқосақ. Əр топқа жұмбақ құрастыратын тірек сөздер ұсынуға болады. Мысалы: Маржандай, төгіледі, моншақ, қардай, жауады, т.с.с. Жұмбақ құрастыру кестесінің үлгісі: Бұл не? Бұл – . Оқушылар құрастырған жұмбақтарын топта жариялап, пікір алысады. Сабақтан алған əсерлерімен ой бөлісіп, кері байланыс жасайды. |
|
|
|
|
(Ж; Т) Оқушылардың ойларын жинақтау. |
Мұғалім оқушылардың табиғат құбылыстары туралы ойларын жинақтау мақсатында «Осы жұмбақтардың шешуін бір сөзбен не дейміз?», «Ендеше құрайтын мəтіннің тақырыбы қандай болмақ деп ойлайсыңдар?» сұрақтарын қояды. Оқушылардың бұл сұрақтарға жауаптары бастапқы болжамдарымен салыстырылады. Мұғалім оқушылардың табиғат құбылыстары туралы түсініктерін толықтыру мақсатында төмендегідей материалды қолдана алады.
|
https://znanija.co m/task/ |
|
|
|
|
Табиғат құбылыстары Əлемде орын алатын сан алуан өзгерістер табиғат құбылыстары деп аталады. Табиғат құбылыстары бір-бірімен тығыз байланысты. Оларды жаратылыстану ғылымдары зерттейді. Табиғат құбылысы біз үшін ең маңызды. Табиғат құбылыстарына жанартаудың атқылауы, найзағай жарқылы, судың мұзға айналуы, бұршақ жауып, шықтың түсуі, кемпірқосақтың шығуы т.с.с. жатады.
|
|
|
1.5 Тыңдалған |
4.1.5.1 – аудио- |
(МК; Ұ) «Табиғаттың тылсым күштері» |
Бейнежазбаны көргеннен кейін оқушыларға «Қандай құбылыстарды көрдіңдер?», «Табиғат тылсым күштері дегенде көз алдарыңа не елестейді?», «Неліктен олар таңғажайып құбылыстар деп ойлайсыңдар?» сұрақтары қойылып, əр оқушының пікірі айтқызылады.
|
https://www.yout |
|
материал |
бейнежазба |
бейнежазбасын тамашалау жəне ассоциациялау. |
ube.com/watch?v | |
|
бойынша өз |
мазмұнына |
Бейнежазба мазмұнына өз пікірін білдіру. |
=MnKEaY8WO | |
|
пікірін білдіру. |
өзіндік баға |
– Қандай құбылыстарды көрдіңдер? |
hg | |
|
|
беру. |
– Табиғат тылсым күштері дегенде көз алдарыңа |
Табиғаттың | |
|
|
|
не елестейді? |
тылсым күштері | |
|
|
|
– Неліктен олар таңғажайып деп айтылады? |
| |
|
1.4 Берілген тақырып бойынша əңгіме құрау. |
4.1.4.1 – тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып монолог құрау. |
(Т) «Табиғаттың тылсым күштері» бейнежазбасы бойынша тірек сөздер мен жоспар арқылы монолог құрастыру. Табиғаттың таңғажайып құбылыстары Тірек сөздер: жасыл көл, алып аю көлеңкесі, қызыл күрең түсті көл, кемпірқосақ, өзен, қызыл |
Мұғалім «Табиғаттың тылсым күштері» бейнежазбасы бойынша тірек сөздер қатарын оқушыларға құрғызу үшін сызбаны пайдаланады. Оқушылардың сызбаға бейнежазба мазмұны бойынша сөздер мен сөз тіркестерін жазуын жəне солар арқылы əңгімелеуін қадағалайды. |
|
|
|
|
Мұғалім жалпыға бірдей жоспар ұсынып, оқушылардың жоспар жəне тірек сөздер |
|
Дескрипторлар |
Балл |
|
Сөздер мен тірек сөздерді орынды қолданады |
1 |
|
Жоспардан ауытқымайды |
1 |
|
Өз сөзін жүйелі баяндайды |
1 |
|
Барлығы |
3 |
|
|
|
теңіз шаяндары, көк жанартау, жылжитын тастар, жарық қоңыздар үңгірі, Сахара көзі, алаулы кемпірқосақ, айналмалы найзағай, марсияндық көрініс, мұзды үңгірлер. Жоспар: Əлемдегі таңғажайып құбылыстар. Өзіндік баға беру. |
арқылы монолог құрауын ұйымдастырады. Ең алдымен оқушыларға монологтің не екендігі, оның диалогтен өзгешелігі еске түсіріледі. Монологтің ерекшелігі: бір адамның ойы, сөзі көпшілікке қаратыла немесе өзіне арнап айтылады; монолог тек қана ауызша сөйлеу ыңғайында бола бермей, жазбаша түрде де кездеседі; монологте сөйлеуші тыңдаушыға хабарды мүмкіндігінше анық жеткізеді. Монологтің құрылымы: негізгі бөлім: түсініктемелер, толықтырулар; көрнекіліктер; дəлелдермен берілетін негізгі ой; қорытынды: негізгі бөлімде айтылғандармен сəйкес жасалған түйіндер. |
|
|
1.6 Тыңдарманның назарын аудару. |
4.1.6.1 – интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым- ишара) жəне қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа |
(Т; Қ) Құрастырылған монологті баяндау жəне бірін-бірі бағалау. |
Мұғалім оқушылардың топта құраған монологтерін топта баяндауына жəне берілген дескрипторлар арқылы баяндамашыны бағалауына мүмкіндік жасайды. |
|
|
|
тыңдарманды қызықтыру. |
(Т) Қазақстан табиғаты ғажайыптарын қимыл, ым-ишара арқылы жасыру жəне табу. Қазақстан табиғатының ғажайыптары: Əнші құм, Шарын, Оқжетпес, Жұмбақтас, Шайтанкөл, Маңғыстау т.б |
Мұғалім əр топқа Қазақстан табиғатының ғажайып нысаны болатын Əнші құм, Шарын, Оқжетпес, Жұмбақтас, Шайтанкөл, Маңғыстау т.б. суреттерін таратып береді. Əр топтың өз нысанын келесі топқа қимыл, ым- ишара арқылы жасыруы қадағаланады. Дұрыс тапқан жəне дұрыс жасырған топты марапаттау əдіс-тəсілдері қолданылады. |
|
|
4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау. |
4.4.2.3 – зат есімді септеу, тəуелденген сөздердің септелуін білу |
(МК; Ұ) «Бурабай» мəтінін түсініп оқу. Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қою. Сұрақтардың өзгеру ретіне қарай зат есім жалғауларының өзгеретініне назар аудару. Бурабай Ақмола облысының солтүстігінде «Бурабай» ұлттық саябағы орналасқандығы баршамызға мəлім. Бурабайдың тау-тасы да, көлі де, жазық даласы да ертегілер мен аңыздарға толы. Көкше жеріндегі Бурабайдың тамаша табиғаты, тылсым бейнесі – қарағайлы орманы, бір-бірінен көлдері арқылы бөлініп жатқан қатпарлы жартастары, биік құз басындағы тастары мен шыңдары небір бейнені көз алдыңа елестетеді. Қазақстан Республикасы Президенті Іс Басқармасының «Бурабай» мемлекеттік табиғи ұлттық саябағы 2000 жылы тамызда құрылды. Бурабайдың əрбір қия тасына аңыздар негізінде жəне бейне ерекшелігіне қарай ат қойып отырған: Оқжетпес, Жұмбақтас. «Жұмбақтасты» бір қырынан қарасаң – бұрымды жас қызға балайсың, екінші қырынан қарасаң – орамал тартқан келіншекке балайсың, үшінші қырынан
|
Мұғалім оқушылардың іштей мəтінді түсініп оқуын жүзеге асырады. Мəтінде қарамен жазылған сөздерге сұрақ қойдырып, қойылған сұрақтардың əртүрлі екендігіне назар аудартады: Бурабай – не?; Бурабайдың – ненің?; Бурабайға – неге? Сұрақтардың ретіне қарай зат есім жалғауларының өзгеретіндігі байқатылады. Бұл жалғаулардың (-дың; -ға) сөйлемдегі сөздерді бір-бірімен байланыстыру үшін қолданылатындығы жəне оның септік жалғаулары деп аталатындығы танытылады. |
https://kk.wikipe dia.org/wiki/ Бурабай (ұлттық паркі) Зат есімнің септелуі https://kk. wikipedia.org/ wiki/ %D0%A1% D0%B5%D0%B F% D1%82%D1%96 % D0%BA |
Түбір зат есімге септік жалғаула- рының жалғануы
|
|
|
қарасаң – бетіне əжім түскен кемпірге балап, таңырқайсың. Бурабайға Бурабай, Шортанды, Үлкен Шабақты, Кіші Шабақты, Қотыркөл көлдері жатады. Сонымен қатар, Сарыарқаның, Көкшетау тауларының аралығында бір-біріне жақын орналасқан ұсақ көлдер тобы бар. Олар суының тазалығымен ерекшеленеді. |
|
|
|
|
|
(МК; Ұ) «Венн диаграммасы» арқылы зат есімнің септелуін салыстыру. |
Достарыңызбен бөлісу:
