Әбіш әңгімелерінің негізгі нысаны – ауыл өмірі, ауыл адамдарының тұрмысы. Терең білетіні дала өмірі, дала тіршілігі болғандықтан суреткер қаламының сол жайларды бейнелеуге бейім тұруы заңды.
Алғашқы әңгімелері мен кейінгі әңгімелерінің бір-бірінен табиғаттары бөлек. Алғашқы әңгімелерде сезім көлеңкелері мен ой-толғаныстар басым болса, бұл топтағы әңгімелерде Мүсіреповке тән юмор мен сатира сәулесі сезіледі.
Қазақтың көрнекті жазушысы Әбіш Кекілбаевтың әңгімелерінің бірі «Тасбақаның шөбі» – классикалық туынды. Онда кемел әңгімеге тән хас белгілердің бәрі бар. Басы артық оқиға, эпизод, тіпті артық сөз жоқ. Әрбір сөз, сөйлем, детальдар – үлкен ғимараттың орнын тауып қаланған кірпіштеріндей. Оның үстіне әңнімедегі жанды сурет, бейнелі орамдар – өмірдің өзегіндей шынайы да нақты. Кейіпкерлері де өмірдегідей тірі адамдар, нағыз типтік бейнелер.
Шығарма тақырыбы – жетпісінші жылдардағы ауыл өмірі. Жазушының ауыл өмірін терең білетіні сондай, бар жайды өз басынан өткендей мөлдірете көрсеткен.
Әңгіме бастан-аяқ екі-ақ кейіпкердің тұлғасын сомдауға жұмсалған. Шығарманың қолға ұстатқандай болмысы екі персонаж төңірегінде, олардың замандастарымен өзара қарым-қатынасы және өмірімен бетпе-бет келтірудің нәтижесінде ашылады.
«Аудандағы азғантай бастықтардың бірімін дейді. Жаман емес. Енді бір секірсе, бірінші бастықтың өзі болып кетуі де мүмкін. О баста аузымен орақ орған неме еді. Біраз жерге бармай қоймас».
Екіншісінің ойы:
«Бұл өзі жымиып жүріп-ақ шаруасын бітіретін жымысқы неме еді. Белді треске орынбасар боп апты. Аман болса астанадағы талай-талай жұмсақ креслоға бір-бірлеп отырып шығатын шығар».
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Ә. Кекілбайұлы. Шығармаларының жиырма томдық толық жинағы. Әңгімелер мен хикаялар. 6-том. – Алматы: «Жазушы», 2010. – 320 бет
2. Қадыр Жүсіп. Шың мен Шыңырау. Ә. Кекілбайұлының прозасы хақында (әдеби сын-зерттеу). – Алматы: «Арыс» 2000. – 134 бет
