Ежелгі металлургия кезеңіндегі көшпелілер өркениетінің қалыптасуының алғышарттары

Темір дәуірі

• Темір дәуірі – адамзат тарихында қола дәуірін алмастырған, аса маңызды әлеуметтік-экономикалық, саяси, демографиялық, технологиялық өзгерістерді дүниеге әкелген жаңа кезең. Бастаулары темір металын игерумен және оны кеңінен қолданумен сәйкес келетін бұл кезеңді ғылым тарихында «темір дәуірі» деген тұрақты атаумен белгілеуді алғаш рет 19 ғ-дың ортасында Кристиан Юргенсен Томсен (Дания) ұсынды. Біздің заманымыздан бұрын 1-мыңжылдықтың басынан осы заманға дейінгі кезең арасында темір адамзаттың заттық мәдениетінің негізі болып келді. .
• Ең алғашқы темір құралдары Батыс Азияда, Үндістанда және Еуропаның оңтүстігінде пайда болды, онда технология б.з. д. II және I мыңжылдықтардың басында белгілі болды. Темір өңдіру технологиясының таралу жылдамдығы көптеген факторларға, ең алдымен шикізат қорына, мәдени және сауда факторларының сипатына байланысты болды.

• Бірінші саты (б. з. б. VII-VI -ғ.)
• Екінші саты (б. з. б. V-IV-ғ.)
• Үшінші саты(б. з. б. III-I-ғ.)