Еліміз өз тəуелсіздігінің 20 жылдығын атап өтіп, дамуының жаңа кезеңіне аяқ бас

146
147
balefi re [‘beil,faiə] n 1.ашық жерге жағылған 
от 2.дабыл оты, белгі от
baleful [‘beilful] adj 1.қауіпті, алапат, 
қорқынышты 2.ашулы, жын қысқан
balk (кейде baulk) [bɔ:k] A.n 1.белағаш 
2.(a)бөгет, тосқауыл (b)жеңіліс, реніш 
3.жыртылмаған жер B.v 1.~ (at smth) іркілу, 
айну, дағдару, тайқу ♦The horse ~ed at the 
high hedge. – Ат биік бөгетке келгенде іркіліп 
қалды. ♦Perry seemed interested, but ~ed 
when he heard the price. – Пэрри қызыққан 
сияқты болған, алайда бағасын естігенде 
тайқып кетті. 2. (көне қолд.) (a) əдейі 
бөгеу, болдырмау ♦to ~ smb’s plans – біреудің 
жоспарын бөгеу (b) ~ smb of smth біреудің 
жолын кесу, ісін бөгеу ♦eager young men ~ed 
by rule and regulations – құлшынған жастарға 
қолбайлау болған заң мен түрлі ережелер
Balkan [‘bɔ:lkən] adj 1.Балкан, балкан(-
дық, ның) 2. the Balkans Балкан (түбегі) 
мемлекеттері 3. ~ Mountains Балкан таулары 
4. ~ Peninsula Балкан түбегі
Balkanize [‘bɔ:lkənaiz] v балкандану (ұсақ, 
өзара өш мемлекеттерге жіктелу)
balky [‘bɔ:lki] adj шабан, тоңмойын, қарыспа, 
қыңыр ♦a ~ horse – шабан ат ♦a ~ man – 
тоңмойын адам
ball I [bɔ:l] A.n 1.доп, шар ♦a foot~ - футбол 
добы ♦a cricket-~ - крикет добы ♦a tennis-~ 
- теннис шары 2.шар, кез келген домалақ 
нəрсе; домалақ етіп ораған я жасаған нəрсе, 
иірме ♦a ~ of string – бір орама/иірме жіп ♦~ 
of wool/string – бір иірме/орама жүн/жіп ♦a 
snow~ - қардан жасалған домалақ, қардоп 
3.басбармақтың бас жағындағы бұлшық ет 
4.көздің алмасы 5. (idm) *the ~ is one’s/smb’s 
court (келесі) жүріс, кезек біреудікі ♦I’ve sent 
him a letter, now the ~ in his court. – Мен оған 
хат жібергенмін, ендігі кезек оныкі. *a ~ of 
fi re жанып, маздап тұрған от (яғни, жігерлі, 
қажырлы адам) *to have the ~ at one’s feet өте 
қолайлы мүмкіндікке кезігу, сəті түсу *to keep/
start the ~ rolling əрекетті жалғастыра беру/
бастау *(to be) on the ~ жіті, тез, адуынды 
(болу) ♦We need an assistant who is really on 
the ~. – Бізге қағылез көмекші керек. *to play 
~ істесу, жұмылу, жұмыла кірісу ♦They are 
refusing to play ~. – Олардың істескісі келмей 
отыр. B.v 1.~ (up) домалақтау, домалақ ету ♦to 
~ one’s fi st – жұмырығын түю 1.(phr v) ~ (up) 
шатастыру, былықтыру
ball II [bɔ:l] n 1.бал, би кеші 2. (idm) *to have 
(oneself) a ~ өте қызықты уақыты болу ♦Have 
a ~ on your vacation. – Демалысыңды қызықты 
өткіз.
ballad [‘bæləd] n баллада, өлең түрінде 
айтылған оқиға, əңгіме
ballade [bæ’lα:d] n баллада 1.тақпақтың, 
өлеңнің бір түрі 2.романтикалық өлең, əн
balladry [‘bælədri] n халық жырлары, 
балладалары əрі осы стиль
ballast [‘bæləst] A.n 1.балласт (кеменің 
шайқалмасы үшін қажет ауыр материал) 
2.балласт, құм, т.б. ауыр зат 3.электр 
контурындағы токты тұрақтандыратын құрал 
4. (idm) *in ~ тек балласт əкетіп бара жатқан 
(жүгі жоқ) кеме B.v ~ smth (with smth) бір 
нəрсені балластпен толтыру
ball-bearing [‘bɔ:l ,beəriŋ] n (техн) шарикті 
подшипник
ball-boy [‘bɔ:l ,bɔi] n теннис матчында доп 
əкеліп тұратын ұл бала
ball-cartridge [‘bɔ:l ,kα:triʤ] n (əскери) оқ
ball-cock [‘bɔ:l ,kɒk] n (цистернада, 
контейнерде) судың деңгейін реттегіш тетік
ballerina [,bælə’ri:nə] n балерина, балет бишісі 
(əйел)
ballet [‘bælei] n балет
ballet-dancer [‘bælei ,dα:nsə] n балет бишісі, 
балерина
ballet-master [‘bælei ,mα:stə] n балетмейстер, 
балет тобын жаттықтырушы (ер) 
ballet-mistress [‘bælei ,mistris] n (əйел) 
балетмейстер
balletomane [‘bælitəumein] n балетке 
қызыққыш
ball-girl [‘bɔ:lgз:l] n теннис матчында доп 
əкеліп тұратын қыз бала
ballistic [bə’listik] adj баллистикалық ♦~ 
rocket, missile – баллистикалық ракета 
(зымыран) ♦intermediate range ~ missile – орта 
қашықтықтағы баллистикалық ракета ♦~ 
guided missile – басқарылатын баллистикалық 
ракета
ballistics [bə’listiks] n баллистика (атылған 
оқ, снаряд, т.с.с. қозғалысын зерттейтін 
ғылым, сөз төркіні = грек сөзі «баллиста» - 
«лақтыру»)
ballocks (кейде bollocks) [‘bɒləks] n (анайы, 
дөрекі қолданыс) енек 
balloon [bə’lu:n] A.n 1.əуе шары, 
(басқарылмайтын) аэростат ♦~ on bearings, ob-
servation ~ - арқандалған бақылау аэростаты 
♦trial ~ - сынақ шары 2. шар (балалардың) 
3.attr ~ observation арқандаулы аэростаттан 
бақылау 4. (idm) *when the ~ goes up (ауызекі) 
дүрбелең басталғанда (-н кезде) *to go down 
like a lead ~ (сөзбе сөз = қорғасын шардай 
құлау) əсері болмау, сөзінің өтімі, татымы 
болмау
B.v 1.шарша ісіну, домалану ♦Her skirt ~ed 
in the wind. – Оның юбкасы желде шарша 
домаланды. 2. to go ~ing шармен саяхаттау 
♦They like to go ~ing at weekends. – Олар апта 
соңында шармен саяхаттағанды жақсы көреді.
balloonist [bə’lu:nist] n аэронавт, əуеде шармен 
жүзуші
balloon tire (tyre) [bə’lu:n ,taiə(r)] n баллон 
(шина)
ballot [‘bælət] A.n 1.жасырын (берілген) 
дауыс; жасырын дауыспен сайлау жүйесі 
♦The Club’s offi cers are always chosen by 
~. – Клуб қызметкерлері ылғи да жасырын 
дауыспен сайланады. ♦to hold a ~ of members 
– мүшелердің сайлауын өткізу 2. (кейде ~ 
paper) дауыс беру бюллетені, сайлау қағазы 
3.сайлауда берілген дауыс саны B.v 1. ~ (for 
smb/smth) сайлауда біреуге/бірн-ге дауыс беру 
2. ~ smb (about/on smth) (жасырын) дауыс 
бергізу, сайлатқызу ♦The union ~ed its members 
on proposed changes. – Ұсынылған ұсыныстар 
жөнінде кəсіподақ өз мүшелеріне дауыс 
бергізді.
ballot-box [‘bælətbɒks] n 1.сайлау, дауыс беру 
жəшігі ♦to stuff the ~ – сайлау жəшігін жалған 
сайлау қағаздарымен толтыру 2. attr ~ stuff-
ing сайлауды бұрмалау
ballot-paper [‘bælət ,peipə(r)] n сайлау қағазы, 
дауыс беру бюллетені
ball-point pen [‘bɔ:l pɔint ‘pen] n шарикті 
қалам
ball-room [‘bɔ:lrum] n 1.би залы, бал залы 2. 
attr би(дің), бал(дың)
bally [‘bæli] adj, adv (көне қолд. Brit slang) = 
bloody құрығыр, құрыған, қарғыс атқыр ♦It’s a 
~ nuisance! – Бұл құдай атқан былшыл! ♦stung 
by ~ wasp – құрығыр сона шаққан ♦Whose ~ 
fault is that? – Кімнің қатесі, құрығыр? ♦too ~ 
tired – өлердей шаршаған
ballyhoo [‘bælihu:; bæli’hu:] n шу, даңғаза, 
шуыл
ballyrag [‘bæliræg] = bullyrag
balm [bɑ:m] n 1. (кейде balsam) бальзам 
(ағаштың белгілі бір түрлерінен алынатын, 
хош иісті, шаншуды басатын емдік май) 2. 
(ауысп. мағ.) жанға майдай жағатын нəрсе, 
көңіл жұбанышы ♦The gentle music was (a) ~ to 
his ears. – Əсем де жұмсақ саз оның құлағына 
майдай жақты. 
balm-cricket [‘bɑ:m ,krikit] n (зоол) цикада 
(насекомдардың бір түрі)
balmy [‘bɑ:mi] adj (-ier, -iest) 1.жайма шуақты, 
жұмсақ, жайлы ♦~ weather – жайма шуақ(ты) 
ауа-райы ♦to enjoy a ~ sleep – мейірі қана 
ұйықтау 2.хош иісті, жанға ем, шипа болатын 
♦~ leaves – хош иісті жапырақтар 3.бальзам 
беретін, шығаратын ♦~ plants – бальзам 
беретін өсімдіктер 4.(көбінесе US) = barmy 
balmily adv 
balminess n 
balneology [,bælni’ɔləʤi] n (медиц) 
бальнеология (судың, суға түсудің терапиялық 
əсерін зерттейтін ғылым)
balneologic(al) adj
balneologist n
baloney [bə’ləuni] = boloney
balsa [‘bɔ:lsə] n бальза (тропикалық Америка 
ағашы: жеңіл болғандықтан сал, қайық, т.б. 
жасауға қолд.)
balsam [‘bɔ:lsəm] n 1.бальзамин, қынагүл 
(бақта өсетін гүлді өсімдік) 2.(a) бальзам 
беретін ағаш (b) = balm
balsamic [bɔ:l’sæmik] = balmy 2
baluster [‘bæləstə(r)] n қысқа баған, тіреуіш
balustrade [,bælə’streid] n балюстрада (қысқа 
əрі əдемі бағандардан тұратын баспалдақ, 
басқыш жиегі, қанаты)
bam [bæm] (slang) = bamboozle
bamboo [bæm’bu:] n бамбук
bamboozle [bæm’bu:zl] v 1.жұмбақтау, 
шатастыру, алдау, басын қатыру ♦You’ve 
completely ~d me. – Сен мені мүлде есімнен 
тандырдың. 2.(phr v) *to ~ smb into (doing) 
smth біреуді алдап сендіру, істеткізу, т.с.с. ♦He 
~d me into believing that he’d lost all his money. 
– Ол мені бар ақшамды жоғалтып алдым деп 

148
149
алдады. ♦to ~ smb out of smth – біреуді алдап 
жіберу (яғни, бірдеңе істеуден қулықпен 
жолын бөгеу)
ban [bæn] A.v 1.(ресми) тиым салу ♦a global 
~ on nuclear testing – атом сынағына əлемде 
тиім салу 2. ~ smb (from smth/from doing 
smth) біреуге (ресми) тиым салу ♦She has been 
~ned from driving for six months. – Оған алты 
айға көлік айдауға тиым салынды. 3.қарғыс 
жариялау, лағынет айту (діни) B.n 1. ~ (on 
smth/smb) тиым (салу) 2.қарғыс, лағынет 
(діни) 3.pl banns
banal [bə’nɑ:l; US ‘beinl] adj қысыр, құрғақ, 
сүреңсіз, мағынасыз, нəрсіз ♦~ remarks – 
қысыр сөздер ♦~ thoughts – сүреңсіз ойлар
banality [bə’næləti] n 1.құрғақтық, сүреңсіздік, 
мағынасыздық 2.қысыр сөз ♦a speech consist-
ing mainly of ~ies – көбінесе қысыр сөзден 
тұратын баяндама
banalise [‘bænəlaiz] v сүреңсіз, мағынасыз ету
banana [bə’nɑ:nə; US bə’nænə] n 1.(a) банан 
(жеміс) (b) банан ағашы 2. (idm) *to go ~s 
ашуланып, ісініп кету; ақымақша əрекет ету
banana republic (кемсіте айтқанда) банан 
республикасы (яғни, шағын, тұрақсыз, 
экономикасы жеміс экспортына тəуелді ел)
banana skin абыройға кір келтіретін нəрсе, 
бетке салық (сөзбе сөз = бананның қабығы) 
♦The proposed tax changes are likely to prove 
a ~ skin to the government. – Ұсынылған 
салық өзгерістері үкіметтің бетіне салық 
болатынға ұқсайды.
band I [bænd] A.n 1.белдік, таспа, белбеу, 
бау, шеңбер, құрсау ♦a ~ for the hair – шашқа 
тағатын таспа ♦the waist ~ of a dress – 
көйлектің белбеуі ♦iron ~s round a barrel 
– бөшкені (күбіні) ораған темір құрсаулар 
2.белгі шүберек, мата, бау, т.с.с. 3.белбеу, 
сақина (белгі ретінде) ♦a cigar ~ - сигар 
сақинасы 4.attr таспалы, ленталы B.v 1.белбеу, 
таспа, т.с.с. тағу, байлау 
band II [bænd] A.n 1.отряд, топ 2.үйір, топ, 
табын (жануарлардың) 3.банд, музыкалық топ 
4.банда, қарақшылар тобы B.v топтасу ♦to ~ 
together - топтасу 
bandage [‘bændiʤ] A.n бинт, жараны байлайтын 
мата, орама мата B.v ~ smth/smb (up) матамен, 
бинтпен байлау, орау ♦to ~ (up) a wound – 
жараны байлау ♦a ~d hand – оралған қол
bandaid [‘bændeid] n жабысқақ пластырь 
(жараға жапсыратын жабысқақ таспа)
bandana, bandanna [bæn’dænə] n (əдетте 
мойынға салынатын) үлкен, түрлі түсті қол 
орамал
B and B (b and b) [,bi: ən ‘bi:] (қысқ) bed and 
breakfast (мейманханада төлеген ақшаға жатын 
орын мен таңертеңгілік ас кіреді деген мағ.)
band box [‘bænd bɒks] n бас киім шкафы 
(сөресі)
bandeau [‘bændəu; US bæn’dəu] n (pl -deaux 
[-dəuz; US -’dəuz]) шаш түспес үшін басқа 
айналдыра тағатын таспа бау
bandeaux [‘bændəuz; US bæn’dəuz] pl of ban-
deau
banderol(e) [‘bændərəul] n 1.жалау, вымпел 
2.жазылған жазбасы бар жіңішке жолақ, таспа
bandicoot [‘bændiku:t] n (зоол) бандикут 
(егеуқұйрықтың бір түрі)
band-iron [‘bænd,aiən] n (техн) темір құрсау, 
темір, шеңбер, белбеу
bandit [‘bændit] n (pl bandits, banditti) бандит, 
қарақшы
banditry [‘bænditri] n бандиттік, қарақшылық 
əрекет
banditti [‘bænditi] pl of bandit
bandmaster [‘bænd,mɑ:stə(r)] n капельмейстер 
(хор я оркестрді басқарушы дирижер)
bandoleer [,bændə’liə(r)] n оқ салатын аспалы 
белдік, патронташ, оқшантай
bandolero [,bændə’leirəu] n (pl -os [-əuz]) қарақшы
bandolier [,bændə’liə(r)] = bandoleer 
band-saw [‘bændsɔ:] n ленталы, таспалы ара
bandstand [‘bændstænd] n оркестрге, 
музыканттарға арналған тұғыр
band-wagon [‘bænd,wægən] n 1.(муз-қ топты, 
циркшілерді алып жүретін) əшекейлі фургон, 
арба 2.to be/jump on/aboard the ~ мықты, 
ықпалы күшті кандидатты, істі я қозғалысты 
қолдау (сөзбе сөз: арбаға секіріп міну) ♦After it 
became apparent that Jones would win, everyone 
jumped on the ~. – Джоунстің жеңетіні анық 
болғаннан кейін, бəрі жапатармағай соған 
қарай ойысты.
bandy I [‘bændi] v (pt, pp bandied) 1.(idm) *~ 
words (with smb) (көне қолд) сөз қайтарысу, 
сөз таластыру, керісу ♦Don’t ~ words with me, 
young man! – Менімен сөз қағыстырмай-
ақ қой, жігітім! 2.ары-бері лақтыру, қозғау 
3. (phr v) *~ smth about (өсек, қауесеттің) 
тарауы, жайылуы ♦The stories being ~ied about 
are completely false. – Елге тарап жүрген 
əңгімелер мүлде жалған. ♦Her name is being 
~ied about as the next chairperson. – Оны келесі 
төраға болады деп айтып жүр.
bandy II [‘bændi] adj (-ier, -iest) (жақтырм) 
маймақ, қисық (аяқ) ♦~-legged – маймақ аяқ
bane [bein] n 1.(idm) *the ~ of smb’s existence/
life біреудің тіршілігінің/өмірінің пəлесі, соры, 
бақытсыздығы ♦Those noisy neighbours are 
the ~ of my life. – Сол бір шуылдақ көршілер 
өміріме пəле болып жабысты. ♦Drink was 
the ~ of his existence. – Ішімдік оның өмірінің 
соры. 2.у (көбінесе улы өсімдіктердің 
аттарымен келеді) ♦wolfs~, hen~ 3.өлім; қирау, 
құру
baneful [‘beinful] adj сорға душар ететін, пəле 
əкелетін ♦a ~ infl uence – теріс ықпал
banefully [‘beinfuli] adv
banewort [‘beinwə:t] n 1.(бот) сарғалдақ (ащы 
не улы өсімдік)
bang I [bæŋ] A.v 1.(a) (жаңғырта) соғу, ұру, 
гүрсілдету, гүрс ету, соққылау, сарт ет(кіз)у, 
т.с.с. ♦He was ~ing on the door with his fi st. – 
Ол есікті жұмырығымен ұрып тұрған. ♦She 
~ed her fi st on the table. – Ол жұмырығымен 
столды гүрс еткізді. ♦I ~ed the box down 
on the fl oor. – Мен жəшікті еденге гүрс 
еткізе қойдым. (b) ~ (smth) (down, to, etc.) 
тарс, сарт, гүрс, т.с.с. етіп жабу ♦A door was 
~ing somewhere. – Есік бір жерде (тұста) 
сартылдап (ашылып-жабылып) тұрды. 
♦Don’t ~ the door! – Есікті сартылдатпа! 
2.гүрс, тарс, сарт ете соғылу, ұрыну ♦He ran 
round the corner and ~ed straight into a lamp-
post. – Ол бұрышты айнала жүгіріп барып 
шам бағанына төтесінен гүрс ете соғылды. 
4.жаңғыру, гүрсілдеу, партылдау ♦The fi re-
works ~ed impressively. – Мерекелік оттар 
(фейерверк) сүйсіндіре гүрсілдеді. 4. (phr v) 
*~ about/around азан-қазан, у-шу болу ♦We 
could hear the children ~ing about upstairs. – 
Бізге жоғарыдан балалардың у-шуы естіліп 
тұрды. *~ away (ауызекі) (a)қатты жұмыс 
істеу (b) толассыз оқ ату, борату ♦We were ~ing 
away at the enemy. – Біз жауға толассыз оқ 
боратып жаттық. ♦The guns ~ed away all 
day. – Мылтықтар күні бойы оқ боратты. 
B.n 1.зор, орасан соққы ♦He fell and got a nasty 
~ on the head. – Ол құлап басын қатты ұрып 
алды. 2.гүрсіл, тарсыл, сартыл, тарсыл ♦She 
always shuts the door with a ~. – Ол ылғи да 
есікті гүрс еткізіп жабады. 3. (slang) жыныс 
қатынасы 4. (idm) *to go (off) with a ~; to go 
over with a ~ дүрілдету, табысты болу C.adv 
1.кенет, оқыс, күрт, гүрс ете ♦I tripped and fell 
~ on the fl oor. – Мен сүрініп еденге гүрс ете 
құладым. 2.(a)дəл, тура ♦Your guess was ~ on 
target. – Сен тұп-тура болжапсың. (b)мүлде, 
толығымен ♦This fi lm is ~ up to date. – Бұл 
фильм қазіргі кезге нағыз сай. 3. (idm) *~ goes 
smth бірн-ң кенет, күрт бітуі, аяқталуы ♦Bang 
went his hopes of promotion. – Оның өсемін 
деген үміті күрт солды. *to be ~ on (slang) 
дəлме-дəл, тұп-тура келу ♦His criticisms were 
~ on every time. – Ол не сын айтпасын – ылғи 
да діттеген жеріне жететін. ♦Your budget 
fi gures were ~ on this year. – Сенің бюджеттік 
есептерің бұл жылы дəлме-дəл келді. *to go 
~ on (ауызекі) гүрс етіп жарылу D.interj тарс, 
тұрс, тақ, т.с.с. (дыбысты білд) ♦»Bang! Bang! 
You’re dead!» shouted small boys. – «Тақ! Тақ! 
Сен өлдің!» деп шуылдап жатты балалар.
bang II [bæŋ] A.n кекіл, көкіл (шаштың) B.v 
кекіл қою
bang III [bæŋ] n гашиш (үнді сорасының 
кепкен жапырағы мен сорасы, есірткі) 
banger [‘bæŋə(r)] n (Brit ауызекі) 1.сосиска 
2.мерекелік от, фейерверк 3.көне машина
bangle [‘bæŋgl] n білек пен толарсаққа 
тағылатын əшекейлі білезік
bang-up [‘bæŋ ‘ʌp] adj тамаша, керемет, 
ерекше
banian, banyan [‘bæniən] = banian (banyan) 
tree
banian (banyan) tree [‘bæniəntri:] n (бот) үнді 
інжірі (ағаш)
banish [‘bæniʃ] v 1.~ smb (from smth) қуу, 
кетіру, бездіру ♦He was ~ed (from his homeland) 
for life. – Ол өмір бойы (отанынан) қуылды. 2. 
~ smth (from smth) (ойды, т.с.с.) қуу, аластату, 
бездіру ♦to ~ fear, thoughts – үрейді алыстату, 
ойды аулақ ету 

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: