Эмбриология
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
Афанасьев
- Бұл бет үшін навигация:
- Гольджи кешені, үлкейтілімі 35 000 (А. Л. Зашихиннің препараты)
| 9 .1 2-сурет.
Жазық миоциттің құры- лысы (кесте): а, в — босаңсыған кез- де; б, д — толық жиырылған кезде; г — жартылай жиырылған кезде; в - д — шеңбермен бөлінген а және 6 фрагменттеріндегі аймақтардың үлкейтілген көрінісі. 1 — плазмо- лемма; 2 — тығыз денешіктер; 3 — ядро; 4 — эндоплазма; 5 — жиыры лу кешендері; 6 — митохондриялар; 7 — базальды мембрана; 8 — актин (жіңішке) миофиламенттері; 9 — мио зин (жуан) миофиламенттері 262 9-Тарау. Бұлшықеттіндері 9 .1 3 -с у р е т. Бронх қабырғасында дифференциялану барысындағы жазық миоциттіңультрақурылымы: 1 — ядро; 2 — цитоплазма миофиламенттерімен; 3 — Гольджи кешені, үлкейтілімі 35 000 (А. Л. Зашихиннің препараты) менттерімен катар орналасады. Плазмолемма тереңдемелерді — кавеолаларды құрайды, оларда кальций иондары жинакталады. Жиырылу сигналы жүйке талшыктары аркылы келеді. Олардыц ұштарынан бөлінетін медиатор плазмолемманың өткізгіштігін өзгертеді. Кальций иондары бөлініп, мио- зиннің полимеризациялануына және миозиннің актинмен әрекеттесуіне әкеледі. Актин миофиламенттері миозин миофиламенттерініц арасына тартылады, тығыз дактар жакындайды, тартылу күші плазмолеммаға беріліп, бүкіл жасу- ша кыскарады (9.12-сурет). Жүйке жүйесінен сигналдардың келуі токтаған кезде кальций иондары ци- топлазмадан кавеолалар мен эндоплазмалык тордын түтікшелеріне ауысады, миозин деполимеризацияланады және «миофибриллалар» ыдырайды. Жиы рылу токтайды. Сонымен, жазык миоциттерде актиномиозиндік кешендер тек жиырылу кезінде және цитоплазмада бос кальций иондары бар жағдайда ғана болады. Миоциттер базальды мембранамен коршалған. Оның жеке аймактарында «терезелер» пайда болғандыктан, көрші миоциттердің плазмолеммалары жакындайды. Мұнда нексустар калыптасады және жасушалардың арасында, механикалык байланыстармен катар, метаболизмдік байланыстар да пай да болады. Базальды мембранадан «қаптаманың» үстімен эластикалык және ретикулярлык талшыктар миоциттердіц араларына өтіп, жасушаларды бірың- ғай тіндік кешенге біріктіреді. Жазык миоциттер жасуша аралык матрикстін аморфты компоненті, коллаген және эластикалык талшыктары калыптасатын протеогликандарды, гликопротеидтерді, проколлаген, проэластинді синтез- дейді. Миоциттердің әрекеттесуі цитоплазмалык көпіршелер, өзара ойыста- нулары, нексустар, десмосомалар және миоциттердің мембраналарынын түйіскен беттерінің аймактары аркылы іске асады. |